Literatura w okresie przejściowym jako spotkanie z „monstrualnym sobowtórem”

Biblioteka Wojewódzka im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie i Międzynarodowy Ośrodek Badań nad Historią i Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Środkowej i Wschodniej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II zapraszają na wykład Profesora Romana Katsmana z Uniwersytetu Bar-Ilan w Izraelu pt. Literatura w okresie przejściowym jako spotkanie z „monstrualnym sobowtórem”. Spotkanie, które odbędzie się 12 września 2023 o godzinie 17:00 w WBP w Lublinie

(ul. Narutowicza 4; 20-950 Lublin), poprowadzi prof. Sławomir Jacek Żurek.

Literatura migracyjna i nomadyczna stwarza dziś – zresztą jak zawsze – w czasie wojny, katastrof i epokowych zmian, różne problemy zarówno dla literaturoznawców i kulturoznawców, jak i historyków i socjologów. W zakres tego zjawiska wchodzą zasadniczo dwie kwestie, fenomen imigracji i repatriacji. Różnica między nimi przejawia się w wielu aspektach, a zwłaszcza w charakterze powstającej jako ich pokłosie literatury, w wyobraźni artystycznej twórców, w używanej przez nich symbolice i – co być może jest najważniejsze – w ich relacji do języków, w których jest ona pisana. Niesamowitym tego przykładem jest literatura autorów żydowskich – emigrantów z regionów sowieckich lub postsowieckich, którzy jako repatrianci przybyli do Izraela. Większość z nich pisała i nadal pisze po rosyjsku, tworząc w ten sposób unikalny obszar i w literaturze żydowskiej, i w izraelskiej, który wymaga osobnej refleksji naukowej. Między innymi w tej licznej grupie liczącej tysiące autorów (od 1920 do 2020 r.) są także pisarze „tranzytowi” – ci, którzy po pewnym czasie życia i pisania w kraju repatriacji wyjeżdżają dalej. Takie procesy powodują w literaturze złożone zjawiska kulturowe i poetyckie. Aby lepiej je zrozumieć, warto sięgnąć do filozoficzno-antropologiczne teorie „monstrualnego sobowtóra” René Girarda i „antropologii generatywnej” Erica Gansa.