Sądownictwo jest skazane na współpracę z AI. Lublin może dać przykład

- Sztuczna inteligencja jest uważana za kolejne przełomowe wydarzenie w historii świata. Nie znamy miejsca, do którego ona nas doprowadzi, natomiast wiemy, że nie będzie samotnych wysp w tym obszarze. Dotyczy to także wymiaru sprawiedliwości - mówi dr hab. Paweł Zdanikowski, prof. KUL z Katedry Prawa Handlowego Katolickiego oraz sędzia Sądu Okręgowego w Lublinie. W najnowszym odcinku programu KULcast rozmawiamy z nim m.in. o tym, czy w przyszłości Temida będzie miała twarz AI i czy sztuczna inteligencja mogłaby wydawać sprawiedliwsze wyroki od sędziego.

- Nie wydaje mi się, żeby sztuczna inteligencja zastąpiła sędziego, bo istotą sądzenia jest wartościowanie, ale wyobrażam sobie, że może pomóc w wydawaniu sprawiedliwszych wyroków. Zmierzamy w kierunku modelu, w którym prawnicy, podobnie do lekarzy, będą korzystali z narzędzi usprawniających ich pracę, ale ostatecznie będzie to musiało być poddane refleksji konkretnego człowieka – mówi prof. Paweł Zdanikowski z Katedry Prawa Handlowego KUL, gość najnowszego odcinka programu KULcast.

Według prof. Zdanikowskiego to właśnie Lublin ma potencjał do szerszego wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w wymiarze sprawiedliwości. Chodzi o działający tu od lat tzw. e-Sąd, czyli wydział Sądu Rejonowego Lublin-Zachód, który zajmuje się rozpoznawaniem nakazów zapłaty z całej Polski.

– To są sprawy dość powtarzalne, związane najczęściej z niezapłaconymi rachunkami. Ich rozpoznanie nie wymaga jakiejś szczególnej wnikliwości, więc wydaje mi się, że jest to taka przestrzeń, w której z powodzeniem można by zastosować narzędzia oparte na sztucznej inteligencji – uważa ekspert KUL.

Prof. Paweł Zdanikowski w programie KULcast opowiada także o kulisach łączenia pracy naukowej z praktyką orzeczniczą.

– Praktyka prawa i badania naukowe tylko pozornie są bardzo bliskie. Praca badacza to takie laboratorium dla ustawodawcy: zastanawiamy się czy jakaś regulacja jest słuszna, czy niesłuszna, czy należałoby ją zmienić, a jeżeli tak, to w jakim kierunku. Natomiast w przypadku prawnika-praktyka stosujemy prawo. Tam nie ma miejsca na zastanawianie się, czy regulacja jest słuszna, czy niesłuszna, ponieważ prawnicy praktycy są od stosowania prawa, a nie od jego optymalizacji – wyjaśnia prof. Paweł Zdanikowski, który jest też jednym z inicjatorów LubLaw Day, cyklicznego spotkania przedstawicieli wszystkich środowisk prawniczych Lublina, które każdego roku odbywa się na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

Jednym z elementów tego wydarzenia jest przyznanie Nagrody im. Prof. Andrzeja Wąska dla wybitnego prawnika, który ma szczególne zasługi w nauczaniu prawniczej młodzieży - na uniwersytecie, w samorządach zawodowych, bądź w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.

– Chodzi o osobę, która jednocześnie praktykuje prawo i go naucza – przypomina prof. Zdanikowski.
W tym roku nagrodę otrzymał sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku Stanisław Zabłocki. W najnowszym odcinku programu KULcast rozmawiamy także o kondycji zawodów prawniczych i problemach z jakimi muszą radzić sobie ich przedstawiciele.
Oglądaj KULcast na YouTube
Słuchaj KULcast na Spotify