Śp. Abp prof. Józef Życiński
10 lutego 2011 r.
zmarł nagle Arcybiskup Józef Życiński, profesor i Wielki Kanclerz KUL, Kierownik Katedry Relacji Między Nauką a Wiarą, Metropolita Lubelski. Wybitny Uczony – filozof, przyrodnik, orędownik dialogu kultur i religii, człowiek wielkiego serca, gorliwy Pasterz.
Urodził się 1 września 1948 r. w Nowej Wsi k. Piotrkowa Trybunalskiego. Po ukończeniu studiów w Częstochowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie, w 1972 r. przyjął święcenia kapłańskie. W 1976 r. na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie uzyskał tytuł doktora teologii. Drugi tytuł doktora, tym razem filozofii, uzyskał na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Habilitował się w 1980 r. na podstawie pracy Prostota i dyskonfirmowalność jako kryteria w kosmologii relatywistycznej. Od 1980 r. kierował Katedrą Logiki i Metodologii w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. W latach 1982-1985 pełnił funkcję prodziekana, a od 1988 do 1990 dziekana Wydziału Filozoficznego tej uczelni. Wspólnie z ks. Michałem Hellerem prowadził Konwersatorium Interdyscyplinarne. Był inicjatorem serii zeszytów Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, wydawanych przez PAT, edycji angielskiej Philosophy in Science wydawanej przez PAT, Obserwatorium Watykańskie i Uniwersytet w Tucson, oraz serii wydawniczej Philosophy in Science Library, poświęconej problematyce interdyscyplinarnej, wydawanej przy współpracy z Obserwatorium Watykańskim. Wykładał m.in. w Berkley, Oksfordzie, Catholic University of America w Waszyngtonie oraz Catholic University of Australia w Sydney.
Od 4 listopada 1990 r. do 14 czerwca 1997 r. był biskupem tarnowskim. 14 czerwca 1997 r. został mianowany arcybiskupem metropolitą lubelskim. Był piątym z kolei Wielkim Kanclerzem KUL, kierował również Katedrą Relacji Między Nauką a Wiarą w Instytucie Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych na Wydziale Filozofii KUL. Był organizatorem i gospodarzem trzech lubelskich Kongresów Kultury Chrześcijańskiej (2000, 2004, 2008).
Abp Życiński był autorem ponad 50 książek oraz około 350 artykułów poświęconych problematyce filozofii dialogu chrześcijaństwa z myślą współczesną, publikowanych także w kilku językach obcych. Publikował w licznych czasopismach krajowych i zagranicznych, m.in. takich jak: „Tygodnik Powszechny”, „Więź”, „Znak”, „Przegląd Powszechny”, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce”, „Roczniki Filozoficzne KUL”, „Analecta Cracoviensia”, „Philosophy in Science”, „Nuntium”, „Review of Matephysics”, „Logos” i wielu innych.
W kręgu głównych zainteresowań Księdza Arcybiskupa pozostawała filozofia nauki, filozofia przyrody, filozofia analityczna, filozofia i teologia procesu (był jednym z najlepszych w Polsce znawców filozofii Alfreda N. Whiteheada), zajmował się problematyką relacji między naukami przyrodniczymi a wiarą chrześcijańską, dialogu religii z kulturą.
Do najważniejszych jego książek należą: The Structure of the Metascientific Revolution, Teizm i filozofia analityczna, Język i metoda, Wszechświat i filozofia, Filozofować w kontekście nauki, Wszechświat: maszyna czy myśl, Trzy kultury, Medytacje Sokratejskie, Dylematy ewolucji, Matematyczność przyrody, Ułaskawianie Natury, Bóg Abrahama i Whiteheada, Sprawa Galileusza, Granice racjonalności, Sacrum i kultura, Elementy filozofii nauki, Die Zeichen der Hoffnung entdecken, Na zachód od domu niewoli, Niewidzialne światło, Europejska wspólnota ducha, Bruderszaft z Kainem, Pięć dialogów, Bóg postmodernistów, Bóg i ewolucja. Ostatnia książka – Bóg i stworzenie. Zarys teorii ewolucji ukazała się miesiąc po jego śmierci.
Należał do wielu gremiów naukowych: Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki w Wiedniu, Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego, Papieskiej Rady Kultury, Wspólnej Grupy Roboczej Kościoła Rzymskokatolickiego i Światowej Rady Kościołów, Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski oraz Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu RP, przewodniczył Radzie Episkopatu ds. Apostolstwa Świeckich i Radzie Programowej KAI, należał do Komisji Episkopatu ds. Nauki Wiary, Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa, Rosyjskiej Akademii Nauk Przyrodniczych, Komitetu Nauk Filozoficznych PAN oraz Komitetu Biologii Ewolucyjnej i Teoretycznej PAN. Był doktorem honoris causa Akademii Rolniczej w Lublinie, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Medycznej w Lublinie.
Zmarł nagle 10 lutego 2011 r. w Rzymie.
WSPÓŁPRACA
