Edycja źródłowa Wspomnień i Dziennika z lat 1939-1945 ks. prof. Józefa Kruszyńskiego
Ośrodek Badań nad Dziejami KUL otrzymał grant w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (moduł „Dziedzictwo narodowe”, NPRH/DN/SP/0147/2023/12, kierownik – dr hab. Irena Wodzianowska). Celem projektu jest przygotowanie edycji źródłowej zachowanych w rękopisie „Wspomnień” i „Dziennika” z lat 1939-1945 autorstwa ks. prof. Józefa Kruszyńskiego (1877-1953). Autor, związany z Uniwersytetem Lubelskim od 1923 roku, w latach 1925-1933 sprawował funkcję rektora naszej uczelni. W kolejnych latach tworzył ośrodek nauk biblijnych w Lublinie. W trakcie okupacji hitlerowskiej był więziony na Zamku Lubelskim, a po zwolnieniu, w związku z internowaniem biskupa M. Fulmana, od 20 XI 1940 r. do 24 IX 1945 r. sprawował urząd wikariusza generalnego diecezji lubelskiej. Obszerne notatki, liczące ponad 5000 kart, stanowią komplementarny obraz rzeczywistości okupacyjnej zarówno miasta jak i diecezji lubelskiej. Ze względu na osobę Autora, jego szerokie kontakty i udział w życiu niepodległościowym, zapiski te stanowią niezwykle cenne źródło historyczne. Ponadto odznaczają się one wysokim poziomem literackim i wnikliwością w opisie rzeczywistości. Duchowny pisał je z myślą uwiecznienia ważnych wydarzeń historycznych w dziejach miasta i kraju, zależało mu na udostępnieniu swej relacji kolejnym pokoleniom.
Zespół badawczy stanowią pracownicy Ośrodka Badań nad Dziejami KUL oraz przedstawicielka Biblioteki Seminarium Duchownego we Włocławku (s. mgr Bernadeta Żabierek) i reprezentant młodej kadry naukowej – Paweł Dziwisz. W wyniku realizacji projektu powstanie 6-tomowe wydawnictwo źródłowe, internetowa baza danych o charakterze indeksowo-słownikowym, audiobook z najciekawszymi wyjątkami z dziennika oraz aplikacja na telefon: „Śladami ks. Józefa Kruszyńskiego po Lubelszczyźnie czasów wojny”. Zespół badawczy będzie informować o postępach prac na podstronie Ośrodka poświęconej zarówno samej postaci ks. Kruszyńskiego jak i warsztatowi edytorskiemu. Zostaną tam także opublikowane fragmenty manuskryptu i inne dokumenty archiwalne zgromadzone podczas kwerendy oraz fotografie pozostające w bezpośrednim związku z edytowanym tekstem.