PRAWA CZŁOWIEKA

1978

1. Bez sprawiedliwości nie ma miłości (Audiencja generalna, 8 XI), NP I, s. 48-50; toż: Senza giustizia non c'e amore, IGP I, s. 108-111.

2. Rozwój w wolności (Przemówienie do Papieskiej Komisji "Sprawiedliwość i Pokój", 11 XI), NP I, s. 59-62; toż: Sviluppo nella libertà, IGP I, s. 132-135.

3. Wolność religijna podstawą praw ludzkich (Orędzie do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, 2 XII), NP I, s. 116-119; toż: Nella libertà religiosa il fondamento dei diritti umani, IGP I, s. 252-257.

4. Prawo do pracy i do sprawiedliwości społecznej (Przemówienie do grupy robotników chrześcijańskich, 9 XII), NP I, s. 145-147; toż: Il diritto al lavoro e alla giustizia sociale, IGP I, s. 319-321.

5. Solidarność z cierpiącymi z powodu odmowy praw ludzkich (Homilia wygłoszona podczas Pasterki, 24 XII), NP I, s. 192-194; toż: Solidarietà a chi soffre per la negazione dei diritti umani, IGP I, s. 415-418.

6. Wolność sumienia i obrona życia (Przemówienie do włoskich lekarzy katolickich, 28 XII), NP I, s. 202-206; toż: Libertà di coscienza e difesa della vita, IGP I, s. 435-440.

1979

7. Miłość i szacunek dla rodzącego się życia (Audiencja generalna, 3 I), NP II, 1, s. 4-6; toż: Amore e rispetto per la vita nascente, IGP II, 1, s. 9-12.

8. Chronić dzieciństwo dla dobra społeczeństwa (Przemówienie do dziennikarzy europejskich, 13 I), NP II, 1, s. 26-28; toż: Proteggere l'infanzia per il bene della Società, IGP II, 1, s. 59-64.

9. Szanować prawa człowieka (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego akredytowanego w Meksyku, 26 I), NP II, 1, s. 67-69; toż: Rispettare i diritti dell'uomo, IGP II, 1, s. 154-158.

10. Mieć odwagę proroków i ewangeliczną roztropność pasterzy (Przemówienie inaugurujące III Konferencję Generalną Episkopatu Ameryki Łacińskiej, Puebla de Los Angeles, 28 I), NP II, 1, s. 83-95; toż: Audacia di Profeti e prudenza evangelica di Pastori, IGP II, 1, s. 188-211.

11. W imię sprawiedliwości i prawdziwej wolności (Przemówienie do robotników, Guadalajara (Meksyk), 30 I), NP II, 1, s. 110-112; toż: Essere testimoni ed artefici di giustizia e di vera libertà, IGP II, 1, s. 274-278.

12. Funkcja sądownicza Kościoła w służbie sprawiedliwości i miłości (Przemówienie do członków Świętej Roty Rzymskiej, 17 II), NP II, 1, s. 163-166; toż: La funzione giudiziaria della Chiesa al servizio dell'equità e della carità, IGP II, 1, s. 408-414.

13. Encyklika Redemptor hominis (15 III), NP II, 1, s. 231-267; toż: Letterae encyclica Redemptor hominis, IGP II, 1, s. 550-660.

14. Z Ewangelii wypływa obowiązek obrony praw ludzkich (Przemówienie do kierowników Międzynarodowego Instytutu Praw Człowieka, 22 III), NP II, 1, s. 284-285; toż: Nasce dal Vangelo l'impegno per la difesa dei diritti umani, IGP II, 1, s. 692-694.

15. Europejska odpowiedzialność i solidarność (Przemówienie do Prezydium Parlamentu Europejskiego, 5 IV), NP II, 1, s. 334-336; toż: Responsabilità e solidarietà nel cammino dell'Europa, IGP II, 1, s. 796-799.

16. Godność kobiety i jej misji (Przemówienie do członków Stowarzyszenia API-COLF, 29 IV), NP II, 1, s. 435-438; toż: La dignità della donna e della sua missione, IGP II, 1, s. 1018-1023.

17. Prawo człowieka do pracy i do ziemi (Przemówienie podczas pielgrzymki do Polski, Nowy Targ, 8 VI), NP II, 1, s. 686-688; toż: Il diritto dell'uomo al lavoro e alla terra, IGP II, 1, s. 1488-1491.

18. Praca jest dla człowieka, a nie człowiek dla pracy (Przemówienie do robotników, Pomezia (Włochy), 14 IX), NP II, 2, s. 147-149; toż: Il lavoro é per l'uomo e non l'uomo per il lavoro, IGP II, 2, s. 296-300.

19. Poszanowanie prawa fundamentem pokoju (Przemówienie do uczestników IX Światowej Konferencji Prawników, 24 IX), NP II, 2, s. 179-182; toż: Il rispetto della legge, fondamento della pace, IGP II, 2, s. 364-367.

20. Godność osoby ludzkiej fundamentem sprawiedliwości i pokoju (Przemówienie na XXXIV Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, 2 X), NP II, 2, s. 258-269; toż: La dignità della persona umana, fondamento di giustizia e di pace, IGP II, 2, s. 522-540.

21. Wolność musi opierać się na prawdzie (Przemówienie, Nowy Jork, 3 X), NP II, 2, s. 282-284; toż: La libertà deve essere fondata sulla verità, IGP II, 2, s. 569-572.

22. Wspominając Deklarację niepodległości (Homilia podczas Mszy świętej w Logan Circle, Filadelfia, 3 X), NP II, 2, s. 287-290; toż: Nel ricordo della dichiarazione d'indipendenza, IGP II, 2, s. 579-584.

23. Walka z głodem - to problem najważniejszy i najpilniejszy (Przemówienie podczas XX sesji plenarnej FAO, 12 XI), NP II, 2, s. 539-544; toż: Il problema più grave e più urgente é la lotta contro la fame, IGP II, 2, s. 1133-1143.

24. Potrzeba sprawiedliwości w środowiskach pracy (Przemówienie do przedsiębiorców i kierowników chrześcijańskich, 24 XI), NP II, 2, s. 587-590; toż: Esigenza di giustizia negli ambienti di lavoro, IGP II, 2, s. 1228-1232.

25. Poszanowanie osoby w relacjach między sferą publiczną i prywatną (Przemówienie do prawników katolickich, 7 XII), NP II, 2, s. 641-643; toż: Il rispetto della persona nei rapporti tra publico e privato, IGP II, 2, s. 1335-1338.

26. Chrystus jest źródłem i podstawą godności wszystkich ludzi (Orędzie z okazji rocznicy Europejskiego Trybunału oraz Komisji Praw Człowieka, 27 XII), NP II, 2, s. 740-742; toż: Cristo é sorgente e fondamento della dignità di tutti gli uomini, IGP II, 2, s. 1531-1533.

1980

27. Pokój, zgoda i solidarność dla Nikaragui (Przemówienie do członków Rady Rządzącej Nikaragui, 3 III), NP III, 1, s. 212-213; toż: Pace, concordia e solidarietà nel futuro del Nicaragua, IGP III, 1, s. 508-510.

28. Módlmy się o pokój, o wolność i sprawiedliwość (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 23 III), NP III, 1, s. 285-286; toż: Preghiamo per la pace, la libertà e la giustizia, IGP III, 1, s. 688-691.

29. Krzyż jest znakiem godności człowieka (Przemówienie na zakończenie Drogi Krzyżowej, 4 IV), NP III, 1, s. 333-334; toż: La croce segno della dignità dell'uomo, IGP III, 1, s. 809-812.

30. Ludzkość ma prawo do pokoju i bezpieczeństwa (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego w Zairze, 3 V), NP III, 1, s. 466-468; toż: Gli uomini hanno diritto alla pace e alla sicurezza, IGP III, 1, s. 1104-1108.

31. Podstawowe prawa młodych krajów afrykańskich (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego w Nairobi, 6 V), NP III, 1, s. 509-514; toż: La scelta fondamentale é pro o contro l'umanità, IGP III, 1, s. 1188-1196.

32. Głód sprawiedliwości nie może być źródłem nienawiści (Homilia do robotników, Saint-Denis (Francja), 31 V), NP III, 1, s. 688-693; toż: L'uomo esprime nel lavoro la sua vocazione all'amore e alla giustizia, IGP III, 1, s. 1562-1572.

33. Współpraca międzynarodowa powinna się opierać na poszanowaniu człowieka (Przemówienie do uczestników konferencji w sprawie współpracy między Europą i Ameryką Łacińską, 20 VI), NP III, 1, s. 793-794; toż: Le comuni qualità umane e sportive affratellano gli uomini, IGP III, 1, s. 1785-1788.

34. Międzynarodowa solidarność oraz reformy w działaniach na rzecz pokoju i sprawiedliwości (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego w Brazylii, 30 VI), NP III, 1, s. 869-870; toż: Solidarietà internazionale e riforme per promuovere la pace e la giustizia, IGP III, 1, s. 1953-1955.

35. Nadzieja - kryterium zmian i rozwoju (Orędzie do uczestników Zgromadzenia Ogólnego ONZ, 26 VIII), NP III, 2, s. 239-243; toż: Una speranza costruttiva criterio della strategia dello sviluppo, IGP III, 2, s. 438-445.

36. Osoba, nie wiedza, jest miarą i kryterium wszelkiego działania ludzkiego (Przemówienie do uczestników dwóch kongresów medycyny i chirurgii, 27 X), NP III, 2, s. 534-537; toż: La persona, non la scienza, é misura e criterio di ogni manifestazione umana, IGP III, 2, s. 1005-1010.

37. Głównym obowiązkiem jest uznać godność i prawa kobiety (Przemówienie do uczestników V Międzynarodowego Kongresu do Spraw Rodziny, 8 XI), NP III, 2, s. 568-570; toż: È un dovere capitale riconoscere la dignità e i diritti della donna, IGP III, 2, s. 1083-1087.

38. Europejska obrona praw człowieka (Przemówienie do prawników i sędziów Europejskiego Trybunału, 10 XI), NP III, 2, s. 581-584; toż: Attraverso la Commisione e la Corte la difesa europea dei diritti umani, IGP III, 2, s. 1113-1119.

39. Prawo narodów do własnego rozwoju i zachowania swej tożsamości (Przemówienie do uczestników plenarnego zebrania Papieskiej Komisji "Iustitia et Pax", 14 XI), NP III, 2, s. 603-605; toż: Salvaguardare il diritto dei popoli al proprio sviluppo e alla propria identità, IGP III, 2, s. 1168-1173.

40. Aby dziedzictwo wierzących bojowników sprawy społecznej nie zostało zmarnowane (Przemówienie do robotników, Moguncja, 16 XI), NP III, 2, s. 636-641; toż: Il significato del lavoro nella Redenzione, IGP III, 2, s. 1238-1246.

41. Chcesz służyć sprawie pokoju - szanuj wolność (Orędzie na XIV Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1981 r., 8 XII), NP III, 2, s. 811-817; toż: Per servire la pace rispetta la libertà, IGP III, 2, s. 1628-1639.

1981

42. Stolica Apostolska wobec problemów ludzkości (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 12 I), NP IV, 1, s. 26-35; toż: Solidarietà verso tutte le grandi iniziative che tendono a risolvere i problemi dell'umanità, IGP IV, 1, s. 54-71.

43. Nienaruszalność życia ludzkiego (Przemówienie do uczestników I Kongresu do Spraw Rodziny z Krajów Afryki i Europy, 15 I), NP IV, 1, s. 39-42; toż: Inviolabilità della vita umana nella santità della famiglia, IGP IV, 1, s. 80-85.

44. Godność istoty ludzkiej powołanej przez Chrystusa do świętości (Homilia podczas Mszy świętej u św. Józefa al Trionfale, 18 I), NP IV, 1, s. 55-57; toż: Dignità dell'essere umano chiamato da Cristo alla santità, IGP IV, 1, s. 111-116.

45. Budując pokój zapewnia się wolność (Przemówienie do Kolegium Paktu Obronnego NATO, 2 II), NP IV, 1, s. 109-110; toż: Per costruire la pace garantire la libertà, IGP IV, 1, s. 218-219.

46. Ziemia jest darem Boga ku pożytkowi wszystkich (Przemówienie do właścicieli i pracowników plantacji trzciny cukrowej, 20 II), NP IV, 1, s. 207-211; toż: Il bene comune esige una società giusta, IGP IV, 1, s. 426-433.

47. Służyć człowiekowi w całej jego ludzkiej i religijnej rzeczywistości (Przemówienie do grupy francuskich parlamentarzystów, 3 III), NP IV, 1, s. 290-294; toż: Servire l'uomo nell'integralità umana e religiosa, IGP IV, 1, s. 598-605.

48. Godność człowieka, godność pracy, godność rodziny (Homilia podczas Mszy świętej na stadionie Liberati, 19 III), NP IV, 1, s. 345-348; toż: Compattezza della famiglia e rispetto della vita, IGP IV, 1, s. 714-721.

49. Jeżeli prawo do życia zastąpimy prawem do odebrania życia (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 5 IV), NP IV, 1, s. 424-426; toż: Fermiamo il processo di distruzione delle coscienze umane, IGP IV, 1, s. 888-891.

50. W najsłabszym i najbardziej bezbronnym człowieku najwyższa godność osoby (Przemówienie w szpitalu na Wyspie Tybrzańskiej, 5 IV), NP IV, 1, s. 429-431; toż: Nel più debole ed indifeso degli uomini la superiore dignità della persona, IGP IV, 1, s. 899-901.

51. 90. rocznica encykliki "Rerum novarum" (Przemówienie Jana Pawła II odczytane przez kardynała Sekretarza Stanu, 15 V), NP IV, 1, s. 573-579; toż: La celebrazione dell'anniversario dell'Enciclica "Rerum Novarum", IGP IV, 1, s. 1190-1202.

52. Encyklika Laborem exercens o pracy ludzkiej (14 IX), NP IV, 2, s. 69-104; toż: Lettera enciclica Laborem Exercens, IGP IV, 2, s. 216-266.

53. Rozwój rolnictwa - wymogi sprawiedliwości światowej (Przemówienie do uczestników XXI Sesji Konferencji FAO, 13 XI), NP IV, 2, s. 270-272; toż: Rispondiamo alla domanda di giustizia postaci dalle nazioni povere della terra, IGP IV, 2, s. 622-627.

54. Bronić słusznych interesów robotników (Przemówienie do uczestników kongresu włosko-niemieckiego zorganizowanego przez Radę Związkową Fundacji "Konrad-Adenauer", 21 XI), NP IV, 2, s. 305-307; toż: Tutelare i legittimi interessi dei lavoratori per il pieno conseguimento del bene comune, IGP IV, 2, s. 692-695.

55. Zasada wolności nauczania opiera się na godności osoby (Przemówienie do uczestników Zjazdu Związku Włoskich Prawników Katolickich, 7 XII), NP IV, 2, s. 389-391; toż: Il principio della libertà d'insegnamento si fonda sulla dignità della persona, IGP IV, 2, s. 861-864.

56. Adhortacja apostolska Familiaris consortio (15 XII), NP IV, 2, s. 432-493; toż: L'Esortazione Apostolica circa i compiti della famiglia cristiana Familiaris consortio, IGP IV, 2, s. 948-1045.

57. Pokój - dar Boga powierzony ludziom (Orędzie na XV Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1982 r., 21 XII), NP IV, 2, s. 519-527; toż: "La pace, dono di Dio affidato agli uomini", IGP IV, 2, s. 1182-1197.

1982

58. Dajcie świadectwo ewangelicznemu przesłaniu i głoście godność człowieka (Homilia podczas Mszy świętej w Papieskim Kolegium Pio Latino Americano, 10 I), NP V, 1, s. 35-38; toż: Testimoniate il messaggio evangelico e predicate la dignità dell'uomo, IGP V, 1, s. 74-78.

59. Kościół wobec największych problemów współczesnego świata (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 16 I), NP V, 1, s. 51-61; toż: La pace, i diritti dell'uomo e dei popoli, la vita umana, il lavoro, la famiglia, al centro della sollecitudine della Santa Sede, IGP V, 1, s. 108-128.

60. Bez poszanowania praw człowieka nie jest możliwa normalizacja życia w społeczeństwie (Przemówienie do przywódców Federacji Związków Zawodowych, 9 II), NP V, 1, s. 162-165; toż: Senza il rispetto dei diritti dell'uomo é impossibile la normalizzazione del vivere in società, IGP V, 1, s. 331-335.

61. Sprawiedliwość i pokój dla wszystkich narodów (Przemówienie do prezydenta Beninu, 17 II), NP V, 1, s. 228-229; toż: Giustizia e pace per tutti i popoli, IGP V, 1, s. 535-539.

62. Społeczeństwo zbudowane na prawdziwej sprawiedliwości (Przemówienie do uczestników Międzynarodowego Kongresu Światowej Unii Demokracji Chrześcijańskiej, 19 II), NP V, 1, s. 266-269; toż: Una società fondata sulla vera giustizia é la migliore risposta al terrorismo, IGP V, 1, s. 653-659.

63. Człowiek - miarą sprawiedliwości społecznej (Przemówienie do robotników "Solvayu" w Rosignano (Włochy), 19 III), NP V, 1, s. 401-408; toż: La dignità del lavoro fa parte della dignità dell'uomo, IGP V, 1, s. 911-922.

64. Niech robotnicy uświadomią sobie na nowo swoją osobistą godność (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 1 V), NP V, 1, s. 620-621; toż: I lavoratori prendano nuova coscienza della loro personale dignità, IGP V, 2, s. 1377-1380.

65. Kościół popiera troskę robotników o sprawiedliwość społeczną (Przemówienie do grupy belgijskich związkowców, 6 V), NP V, 1, s. 641-642; toż: La Chiesa non può che incoraggiare l'impegno dei lavoratori per la giustizia sociale, IGP V, 2, s. 1423-1424.

66. Swoje siły skierujcie do tworzenia sprawiedliwszego ładu międzynarodowego (Przemówienie do grupy młodych dyplomatów, 10 V), NP V, 1, s. 666-667; toż: Offrite le vostre forze per la creazione di un ordine internazionale più equo, IGP V, 2, s. 1470-1472.

67. Pokój jest obowiązkiem, pokój jest możliwy (Homilia podczas Mszy świętej w intencji sprawiedliwego i pokojowego zakończenia konfliktu argentyńsko-brytyjskiego, 22 V), NP V, 1, 776-778; toż: La pace: dono di Cristo impegno per i cristiani, IGP V, 2, s. 1796-1800.

68. Cierpliwie budować pokój w szacunku i w zaufaniu (Homilia podczas Mszy świętej, Coventry (Wielka Brytania), 30 V), NP V, 1, s. 847-849; toż: Costruire pazientemente la pace nel rispetto e nella fiducia, IGP V, 2, s. 1975-1983.

69. Wkład Ameryki do sprawy światowego pokoju (Przemówienie do prezydenta Ronalda Reagana, 7 VI), NP V, 2, s. 28-30; toż: Il contributo dell'America alla causa della pace mondiale, IGP V, 2, s. 2121-2129.

70. Rozbrojenie (Orędzie do uczestników II Sesji Specjalnej Zgromadzenia Ogólnego ONZ, 7 VI), NP V, 2, s. 31-38; toż: Il negoziato rimane l'unica soluzione realistica di fronte alla continua minaccia della guerra, IGP V, 2, s. 2131-2143.

71. Godność narodu niechaj zawsze opiera się na godności każdego człowieka - przybranego Syna Boga (Homilia podczas Mszy świętej za naród argentyński w Buenos Aires, 12 VI), NP V, 2, s. 67-71; toż: La dignità della nazione si basi sempre sulla dignità di ogni uomo, figlio dell'adozione divina, IGP V, 2, s. 2222-2232.

 72. Przemówienie na 68. sesji Międzynarodowej Organizacji Pracy (15 VI), NP V, 2, s. 76-86; toż: Solo una nuova solidarietà fondata sul vero significato del lavoro umano può costruire una società più giusta e aperta all'autentico progresso, IGP V, 2, s. 2250-2282.

73. Oby słowa "sprawiedliwość" i "miłosierdzie" nie były rzucane na wiatr (Homilia podczas Mszy świętej w Pałacu Wystaw, Genewa, 15 VI), NP V, 2, s. 99-102; toż: Non c'é religione autentica senza ricerca di giustizia, IGP V, 2, s. 2323-2333.

74. Rozwój kulturalny na rzecz bardziej sprawiedliwego i braterskiego świata (Orędzie do generalnego dyrektora UNESCO, 24 VII), NP V, 2, s. 215-216; toż: Il progresso della cultura per un mondo più giusto e fraterno, IGP V, 3, s. 109-112.

75. Ziemia tutejsza nigdy nie zrezygnowała z wolności (Homilia podczas Mszy świętej w San Marino, 29 VIII), NP V, 2, s. 310-313; toż: Da San Marino un forte messaggio sul perenne valore della "libertà cristiana", IGP V, 3, s. 319-324.

76. W służbie prawdy i wolności (Przemówienie w uniwersytecie w Padwie, 12 IX), NP V, 2, s. 354-357; toż: Ricerca della verità e formazione dei giovani per la vera libertà dell'uomo, IGP V, 3, s. 412-417.

77. Jedynie miłość i sprawiedliwość mogą budować pokój (Przemówienie do młodych, Appiani, 12 IX), NP V, 2, s. 366-368; toż: Solo l'amore e la giustizia possono costruire la pace, IGP V, 3, s. 434-438.

78. Wielkie problemy współczesnego świata (Przemówienie do uczestników 69. Konferencji Unii Międzyparlamentarnej, 18 IX), NP V, 2, s. 389-393; toż: L'arresto della corsa agli armamenti esigenza primaria dell'umanità, IGP V, 3, s. 481-488.

79. Wiara chrześcijańska i sprawiedliwość społeczna jako światła na drodze człowieka (Przemówienie do władz cywilnych, Brescia, 26 IX), NP V, 2, s. 441-442; toż: Fede cristiana e giustizia sociale: luci sul cammino dell'uomo, IGP V, 3, s. 576-578.

80. Ukształtujcie porządek ekonomiczny tak, aby służył człowiekowi (Przemówienie podczas spotkania z robotnikami i przedsiębiorcami Barcelony, 7 XI), NP V, 2, s. 740-745; toż: Rivedere l'ordine economico per porlo al servizio dell'uomo, IGP V, 3, s. 1197-1205.

81. Dialog na rzecz pokoju - wezwaniem dla naszych czasów (Orędzie na XVI Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1983 r., 8 XII), NP V, 2, s. 904-912; toż: Il dialogo per la pace una sfida per il nostro tempo, IGP V, 3, s. 1542-1554.

1983

82. Świat pracy potrzebuje dziś świadectwa chrześcijańskiego (Przemówienie podczas audiencji dla młodzieży, 4 I), ORpol. 4(1983) nr 3, s. 18; toż: Il mondo del lavoro oggi ha bisogno di testimonianze cristiane, IGP VI, 1, s. 37-40.

83. Ponadnarodowa ochrona praw człowieka (Przemówienie do członków Ogólnoamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka, San José, 3 III), ORpol. 4(1983) nr 3, s. 25; toż: Collaborare al rispetto della dignità e dei diritti dell'uomo, IGP VI, 1, s. 556-557.

84. Pokój w prawdzie i sprawiedliwości (Homilia podczas Mszy świętej, San Salvador, 6 III), ORpol. 4(1983) nr 4, s. 14-15; toż: Pace a questa terra martoriata, riconciliazione tra i fratelli, IGP VI, 1, s. 600-605.

85. Karta Praw Rodziny przedłożona przez Stolicę Apostolską wszystkim ludziom, instytucjom i władzom zainteresowanym misją rodziny w świecie współczesnym (22 X), ORpol. 4(1983) nr 10, s. 6-7.

86. Odpowiedzialność Europy za pokój i sprawiedliwość w świecie (Przemówienie do katolickich parlamentarzystów europejskich, 10 XI), ORpol. 4(1983) nr 12, s. 8-9; toż: Responsabilità dell'Europa nella ricerca della pace e della giustizia nel mondo, IGP VI, 2, s. 1026-1032.

1984

87. Nie ma dnia do stracenia. Narody i bloki muszą podjąć prawdziwy dialog (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 14 I), ORpol. 5(1984) nr 1-2, s. 16-17; toż: Riproposti il dialogo e il negoziato come uniche strade per giungere a una pace vera, IGP VII, 1, s. 69-86.

88. Uroczysty apel do społeczności międzynarodowej (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Bangkok, 11 V), ORpol. 5(1984) nr 6, s. 24-25; toż: Solo una genuina riconciliazione può risolvere alla radice il dramma dei rifugiati, IGP VII, 1, s. 1375-1381.

89. Każda polityka demograficzna musi szanować osobę ludzką (Przemówienie do Sekretarza Generalnego Międzynarodowej Konferencji na Temat Zaludnienia, 7 VI), ORpol. 5(1984) nr 8, s. 7; toż: Ogni politica demografica deve rispettare l'uomo, IGP VII, 1, s. 1625-1636.

90. Zadania dyplomatów we współczesnym świecie (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Fryburg, 13 VI), ORpol. 5(1984) nr 7, s. 20; toż: La Svizzera, per contrasto, fa comprendere i maggiori problemi mondiali ai diplomatici, IGP VII, 1, s. 1731-1735.

91. Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój (Homilia podczas Mszy świętej o sprawiedliwość i pokój, 20 IX), ORpol. 5(1984) nr 9, s. 28-29; toż: Non bisogna permettere che la coscienza morale dell'umanità si arrenda alla violenza, IGP VII, 2, s. 644-651.

92. Kościół chce być nadal obecny we wszystkim, co dotyczy człowieka ubogiego (Homilia podczas Mszy świętej, Santo Domingo, 11 X), ORpol. 5(1984) nr 11-12, s. 19-20; toż: Verso il prossimo mezzo millennio, vivendo l'opzione preferenziale per i poveri nella fedeltà al Vangelo, IGP VII, 2, s. 876-884.

93. Solidarność z tymi, którzy cierpią z powodu niesprawiedliwości (Przemówienie podczas audiencji na sesji plenarnej Papieskiej Komisji "Iustitia et Pax", 30 XI), ORpol. 5(1984) nr 11-12, s. 25; toż: La Chiesa non deve essere né apparire complice di situazioni di ingiustizia, IGP VII, 2, s. 1333-1339.

1985

94. Praca jest dla człowieka, nie człowiek dla pracy (Homilia podczas Mszy świętej dla świata pracy, Ciudad Guayana (Wenezuela), 29 I), ORpol. 6(1985) nr 1, s. 25-26; toż: "Dio ha dato il mondo all'uomo come compito del suo lavoro", IGP VIII, 1, s. 235-242.

95. Drogi sprawiedliwości, wolności i braterstwa świata pracy (Przemówienie do świata pracy, Quito (Ekwador), 30 I), ORpol. 6(1985) nr 2, s. 15; toż: "Non accettate mai sistemi di violenza che contraddicono la vostra fede cattolica", IGP VIII, 1, s. 287-293.

96. Pokój rodzi się ze sprawiedliwości (Przemówienie do wiernych, Ayacucho (Peru), 3 II), ORpol. 6(1985) nr 3, s. 21-22; toż: "Vi supplico in nome di Dio: convertitevi alla causa della pace", IGP VIII, 1, s. 381-389.

97. Liczy się człowiek (Przemówienie do przedstawicieli organizacji katolickich, Utrecht, 12 V), ORpol. 6(1985) nr nadzwycz. I, s. 6; toż: Le strade della cooperazione missionaria sono anche quelle che portano alla pace, IGP VIII, 1, s. 1279-1284.

98. O wspólne dobro społeczności międzynarodowej (Przemówienie w siedzibie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, Haga, 13 V), ORpol. 6(1985) nr nadzwycz. I, s. 11-12; toż: Perseguire il bene comune sulla base della giustizia secondo le norme di un sistema giuridico mondiale, IGP VIII, 1, s. 1313-1321.

99. Współodpowiedzialność, solidarność, pokój (Przemówienie w ośrodku ONZ, Nairobi, 18 VIII), ORpol. 6(1985) nr nadzwycz. II, s. 12-13; toż: I programmi ambientali per assicurare cibo e alloggio modi concreti di promuovere la pace, IGP VIII, 2, s. 477-487.

1986

100. Pokój nie jest możliwy bez międzynarodowej solidarności i sprawiedliwości (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 11 I), ORpol. 7(1986) nr 1, s. 5-7; toż: All'internazionalismo dell'odio e della violenza opporre l'internazionalismo della volontà di pace, IGP IX, 1, s. 60-90.

101. Godność i wartość pracy ludzkiej (Homilia podczas Mszy świętej, Ranczi (Indie), 3 II), ORpol. 7(1986) nr 1, s. 22; toż: La disoccupazione minanccia la dignità di ogni uomo, IGP IX, 1, s. 285-291.

102. Kongregacja Nauki Wiary, Instrukcja o chrześcijańskiej wolności i wyzwoleniu, 22 III), ORpol. 7(1986) nr 2, s. 13-20.

103. Pokój rodzi się z przebaczenia i pojednania (Homilia podczas Mszy świętej, Bogota, 2 VII), ORpol. 7(1986) nr 7, s. 6-7; toż: Senza tregua per cammini di pace, IGP IX, 2, s. 37-45.

104. To, co uczyniliśmy dzisiaj, ma dla świata znaczenie życiowe (Przemówienie na zakończenie Światowego Dnia Modlitwy o Pokój, 27 X), ORpol. 7(1986) nr 10, s. 16-18; toż: Operatori di pace nel pensiero e nell'azione, con la mente e con il cuore rivolti all'unità dell'intera famiglia umana, IGP IX, 2, s. 1259-1271.

105. Tam, gdzie nie ma sprawiedliwości, nie może być pokoju (Homilia podczas Mszy świętej, Singapur, 20 XI), ORpol. 8(1987) nr 1, s. 20-21; toż: La pace mondiale é possibile soltanto con un ordine internazionale giusto, IGP IX, 2, s. 1501-1508.

106. Praca dla człowieka, nie człowiek dla pracy (Przemówienie do robotników, Sydney, 26 XI), ORpol. 8(1987) nr 2, s. 20-21; toż: Il lavoratore é sempre più importante del profitto e delle macchine, IGP IX, 2, s. 1642-1647.

107. Praca jest dobrem człowieka (Przemówienie w ośrodku "Willson Training Centre", Hobart (Australia), 27 XI), ORpol. 8(1987) nr 2, s. 26; toż: L'essere disoccupato indice sulla dignità della persona, IGP IX, 2, s. 1685-1691.

108. Odpowiedzialność nosi imię solidarności (Przemówienie do Polaków i przedstawicieli innych narodów, Melbourne, 28 XI), ORpol. 8(1987) nr 3, s. 26-27; toż: Nella memoria di quanti soffrirono per la libertà e per il volto cristiano della propria Nazione progettate il futuro nello Spirito di Cristo, IGP IX, 2, s. 1737-1744.

109. Rozwój i solidarność: dwie drogi wiodące do pokoju (Orędzie na XX Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1987 r., 8 XII), ORpol. 7(1986) nr 11-12, s. 3-5; toż: Sviluppo e solidarietà: due chiavi per la pace, IGP IX, 2, s. 1885-1899.

1987

110. Pokój przekracza ludzkie siły (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 10 I), ORpol. 8(1987) nr 1, s. 7-8; toż: L'incontro di Assisi testimonia che la pace é di ordine etico e richiede obbedienza alla conscienza e rispetto dei diritti dell'uomo, IGP X, 1, s. 69-81.

111. Kultura solidarności (Przemówienie do intelektualistów, Santiago, 3 IV), ORpol. 8(1987) nr 4, s. 22; toż: È compito dell'intellettuale oggi promuovere la cultura della solidarietà, IGP X, 1, s. 998-1006.

112. Kultura pracy musi być kulturą sprawiedliwości (Homilia podczas Mszy świętej dla świata pracy, Concepción (Chile), 5 IV), ORpol. 8(1987) nr 6, s. 15-16; toż: "Amici miei lavoratori, il Papa fa sue le aspirazioni di giustizia che portate nel cuore", IGP X, 1, s. 1055-1065.

113. Wielka sprawa solidarności (Przemówienie do świata pracy, Buenos Aires, 10 IV), ORpol. 8(1987) nr 6, s. 24; toż: Impiegate la forza associativa per dire "basta!" a tutto ciò che viola la dignità dei lavoratori, IGP X, 1, s. 1216-1223.

114. Życie społeczeństwa nie może się rozwijać kosztem osoby ludzkiej (Przemówienie do wspólnoty polskiej, Buenos Aires, 10 IV), ORpol. 8(1987) nr 6, s. 25; toż: Dieci secoli di cultura umanistica e cristiana costituiscono la ricchezza alla quale attingere, IGP X, 1, s. 1224-1230.

115. Ludzkie życie nadal jest zagrożone: eutanazja, zabijanie nie narodzonych (Przemówienie do mieszkańców miasta, Münster, 1 V), ORpol. 8(1987) nr 7, s. 24; toż: Il diritto alla vita é il più fondamentale e il più sacro di tutti i diritti umane, IGP X, 2, s. 1499-1506.

116. Struktury, odpowiedzialność osobista, solidarność (Przemówienie do świata pracy, Bottrop (RFN), 2 V), ORpol. 8(1987) nr 7, s. 27-28; toż: La domenica va salvaguardata per il bene dei lavoratori, delle famiglie e del livello culturale di tutto il popolo, IGP X, 2, s. 1528-1536.

117. Jeżeli służysz Prawdzie, służysz Wolności, wyzwalaniu człowieka i Narodu (Przemówienie do środowiska KUL, Lublin, 9 VI), ORpol. 8(1987) nr 5, s. 13-14; toż: Università! Alma Mater! Se servi la verità, servi la libertà, la liberazione dell'uomo e della nazione. Servi la vita!, IGP X, 2, s. 2064-2072.

118. Ku wolności wyswobodził nas Chrystus (Przemówienie do mieszkańców Krakowa, 10 VI), ORpol. 8(1987) nr 5, s. 21-22; toż: "Guardo Cracovia, la mia Cracovia, la città della mia vita, la città della nostra storia", IGP X, 2, s. 2098-2104.

119. Świat nie zapomni, że słowo "solidarność" zostało wypowiedziane tu w nowy sposób (Przemówienie do ludzi morza, Gdynia, 11 VI), ORpol. 8(1987) nr 5, s. 29-31; toż: La parola "solidarietà" é stata pronunciata qui sul Baltico in un modo nuovo: il mondo non potrà dimenticarlo, IGP X, 2, s. 2140-2149.

120. Nie może być program walki ponad programem solidarności (Homilia podczas Mszy świętej dla świata pracy, Gdańsk, 12 VI), ORpol. 8(1987) nr 5 bis, s. 5-7; toż: In questa città é stato intrapreso uno sforzo enorme per restituire al lavoro piena dimensione personale e sociale, IGP X, 2, s. 2166-2174.

121. Wolność, prawda, służba ludzkości (Przemówienie do prezydenta Ronalda Reagana, Miami, 10 IX), ORpol. 8(1987) nr 9-10, s. 24; toż: Contribuire alla promozione della verità nella carità per consolidare la libertà ed edificare la pace, IGP X, 3, s. 374-378.

122. Wolność religijna warunkiem pokojowego współżycia (Orędzie na XXI Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1988, 8 XII), ORpol. 9(1988) nr 1, s. 1, 3-4; toż: La libertà religiosa condizione per la pacifica convivenza, IGP X, 3, s. 1331-1341.

123. Encyklika Sollicitudo rei socialis (30 XII), ORpol. 9(1988) nr 1, s. 7-15; toż: Lettera Enciclica nel XX Snniversario della "Populorum Progressio" "Sollicitudo rei Socialis", IGP X, 3, s. 1547-1612.

1988

124. Od czego zależy prawdziwy i trwały pokój? (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 9 I), ORpol. 9(1988) nr 2, s. 16-17; toż: Disarmo, giustizia, sviluppo e diritti dei popoli: condizioni per la pace, IGP XI, 1, s. 55-67.

125. Moralne kryterium solidarności (Przemówienie do świata pracy, Werona, 17 IV), ORpol. 9(1988) nr 5, s. 12-13; toż: La solidarietà accolta come norma morale nella produzione trasforma le opere umane in strumenti di servizio ai fratelli, IGP XI, 1, s. 936-942.

126. Nadzieja i solidarność (Przemówienie do rolników i górników, Oruro (Boliwia), 11 V), ORpol. 9(1988) nr 5, s. 24-25; toż: "Vi porto un messaggio di speranza, che non é passività", IGP XI, 2, s. 1285-1292.

127. Droga solidarności (Przemówienie do intelektualistów i przedstawicieli klasy rządzącej, Santa Cruz (Boliwia), 12 V), ORpol. 9(1988) nr 6, s. 9-10; toż: "Vostro obiettivo sia il servire l'uomo boliviano nelle sue attuali pressanti necessità concrete", IGP XI, 2, s. 1339-1348.

128. O solidarność całego rodzaju ludzkiego (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Harare (Zimbabwe), 11 IX), ORpol. 9(1988) nr 9, s. 10-11; toż: Per un giusto equilibrio nell'ordine internazionale occorre risolvere i drammi della fame e dei rifugiati, IGP XI, 3, s. 698-702.

129. Apeluję o międzynarodową solidarność z Mozambikiem (Homilia podczas Mszy świętej, Maputo (Mozambik), 18 IX), ORpol. 9(1988) nr 10-11, s. 25-26; toż: Il Mozambico ha bisogno della solidarietà del mondo. Essa comincia dalla pace ideologica, militare ed economica, IGP XI, 3, s. 848-858.

130. Przyszłość człowieka w Afryce w dużej mierze zależy od woli człowieka (Przemówienie pożegnalne, Maputo, 19 IX), ORpol. 9(1988) nr 10-11, s. 30; toż: Qui, nell'Africa Meridionale, il futuro dell'uomo dipende in gran parte dalla volontà degli uomini, IGP XI, 3, s. 904-909.

131. Jeżeli Europa chce pozostać sobie wierna (Przemówienie do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, Strasburg, 8 X), ORpol. 9(1988) nr 10-11, s. 5-6; toż: Se l'Europa vuole essere fedele a se stessa deve trovare nelle sue radici uno spirito comune, IGP XI, 3, s. 1070-1079.

132. Papieska Komisja "Iustitia et Pax", Kościół wobec rasizmu. W trosce o pogłębienie braterstwa między ludźmi (3 XI), ORpol. 10(1989) nr 1-2, s. 5-9.

133. Poszanowanie mniejszości warunkiem pokoju (Orędzie na XXII Światowy Dzień Pokoju, 1 stycznia 1989 r., 8 XII), ORpol. 9(1988) nr 12, s. 1, 32; toż: Per costruire la pace rispettare le minoranze, IGP XI, 4, s. 1788-1797.

1989

134. Życzymy, aby był to rok pokoju, sprawiedliwości, solidarności (Homilia podczas Mszy świętej, 1 I), ORpol. 10(1989) nr 1-2, s. 3; toż: Auguriamo che si l'anno della pace, della giustizia, della solidarietà, della sollecitudine sociale per tutti, IGP XII, 1, s. 6-11.

135. Transcendentne podstawy godności i praw człowieka (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 9 I), ORpol. 10(1989) nr 1-2, s. 11-12; toż: La dimensione trascendente é la fonte autentica della dignità e dei diritti inviolabili di ogni persona, IGP XII, 1, s. 60-71.

136. Komunia Kościoła w służbie solidarności całego narodu (Przemówienie powitalne, Antananarivo (Madagaskar), 28 IV), ORpol. 10(1989) nr 4, s. 9-10; toż: "La mia visita pastorale é un servizio reso alla Chiesa nel Madagascar", IGP XII, 1, s. 968-971.

137. Zasada międzynarodowej solidarności (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Lusaca (Zambia), 3 V), ORpol. 10(1989) nr 4, s. 25; toż: Il problema del debito internazionale e il flagello di milioni di rifugiati esigono una coraggiosa solidarietà, IGP XII, 1, s. 1108-1113.

138. Misja uniwersytetu wobec osoby ludzkiej (Przemówienie do środowiska uniwersyteckiego, 9 VI), ORpol. 10(1989) nr 9, s. 26-27; toż: La dignità umana può essere salvaguardata soltanto se la persona é considerata inviolabile dal concepimento fino alla morte naturale, IGP XII, 1, s. 1608-1615.

139. List apostolski [...] z okazji pięćdziesiątej rocznicy wybuchu II wojny światowej (27 VIII), ORpol. 10(1989) nr 8, s. 3-5; toż: "Tu m'as mis au tréfonds", IGP XII, 2, s. 369-390.

1990

140. Europa i świat na progu ostatniej dekady XX wieku (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 13 I), ORpol. 11(1990) nr 1, s. 5-6; toż: Interi popoli hanno preso la parola: donne, giovani, uomini hanno vinto la paura, IGP XIII, 1, s. 69-83.

141. Solidarni w budowaniu wspólnej ojczyzny (Przemówienie powitalne, Bissau (Gwinea Bissau), 27 I), ORpol. 11(1990) nr 1, s. 26-27; toż: Verità, libertà, giustizia, amore, solidarietà e pace sono i pilastri di una società veramente degna dell'uomo, IGP XIII, 1, s. 220-225.

142. W imię sprawiedliwości wzywam: nie zapominajcie o ludziach głodujących (Apel w sprawie Sahelu, Wagadugu, 29 I), ORpol. 11(1990) nr 2-3, s. 24-25; toż: Il mondo deve sapere che l'Africa conosce una profonda povertà, IGP XIII, 1, s. 302-308.

143. Trudna droga do międzynarodowej solidarności (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, N'Djamena (Czad), 1 II), ORpol. 11(1990) nr 4, s. 26-27; toż: Il coraggio della lucidità di fronte agli attentati alla pace, IGP XIII, 1, s. 361-366.

144. Rozwój społeczeństwa zależy od poszanowania praw każdego człowieka (Przemówienie podczas spotkania z mieszkańcami miasta, N'Djamena (Czad), 1 II), ORpol. 11(1990) nr 4, s. 27; toż: Il progresso può essere raggiunto solo da una società in cui sono rispettati i diritti di tutte le persone, IGP XIII, 1, s. 367-370.

145. Kiedy bieg historii przybliżył godzinę prawdy (Homilia podczas Mszy świętej, Xico de Chalco (Meksyk), 7 V), ORpol. 11(1990) nr 6, s. 5-6; toż: Di fronte alla povertà di migliaia di fratelli non si può vivere e dormire tranquilli, IGP XIII, 1, s. 1134-1142.

146. Etyczny wymiar aktualnych kryzysów: potrzeba solidarności między narodami (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Meksyk, 8 V), ORpol. 11(1990) nr 6, s. 10; toż: La solidarietà tra i popoli si rivela come il punto di partenza imprescindibile per affrontare i grandi crocevia della storia, IGP XIII, 1, s. 1167-1171.

147. Wolność religijna jest owocem i gwarancją innych swobód obywatelskich (Przemówienie do Konferencji Episkopatu Meksyku, 12 V), ORpol. 11(1990) nr  6, s. 18-19; toż: La Chiesa é chiamata ad illuminare secondo il Vangelo tutti i campi della vita dell'uomo e della società, IGP XIII, 1, s. 1248-1257.

148. Co się stanie z człowiekiem? (Przemówienie do świata kultury, St. Julian's (Malta), 27 V), ORpol. 11(1990) nr 7-8, s. 20; toż: La cultura europea é chiamata a rendere conto della fede cristiana che ha dato forma ai suoi popoli, IGP XIII, 1, s. 1436-1441.

149. Poszanowanie sumienia każdego człowieka warunkiem pokoju (Orędzie na XXIV Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1991 r., 8 XII), ORpol. 11(1990) nr 12, s. 16-18; toż: "Se vuoi la pace rispetta la coscienza di ogni uomo", IGP XIII, 2, s. 1558-1570.

1991

150. Bramy nadziei (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 12 I), ORpol. 12(1991) nr 2-3, s. 11-15; toż: La pace é ancora possibile, la guerra segnerebbe il declino di tutta l'umanità, IGP XIV, 1, s. 78-93.

151. Rodzina, praca, człowiek (Homilia podczas Mszy świętej, Fabriano, 19 III), ORpol. 12(1991) nr 2-3, s. 42-43; toż: Non siate schiavi del possesso egoista ma servitori della condivisione solidale, IGP XIV, 1, s. 590-594.

152. Encyklika Centesimus annus (1 V), ORpol. 12(1991) nr 4, s. 4-30; toż: Lettera enciclica a 100 anni dalla "Rerum Novarum" Centesimus Annus, IGP XIV, 1, s. 953-1083.

153. Wolny rynek a potrzeba solidarności (Przemówienie w stulecie "Rerum novarum", 1 V), ORpol. 12(1991) nr 6, s. 57-58; toż: "Esiste qualcosa che é dovuto all'uomo perché é uomo", IGP XIV, 1, s. 1084-1095.

154. Wspólnym dorobkiem tej ziemi był duch tolerancji i wolności religijnej (Przemówienie w prokatedrze lubaczowskiej, Lubaczów, 2 VI), ORpol., 12(1991) nr spec., s. 25-26; toż: In questa terra le diverse tradizioni religiose e culturali hanno prodotto spirito di tolleranza e libertà interiore, IGP XIV, 1, s. 1431-1434.

155. "Nie zabijaj": przeciwko uzurpacji Bożej władzy nad życiem i śmiercią (Homilia podczas Mszy świętej, Radom, 4 VI), ORpol. 12(1991) nr 5, s. 34-36; toż: Alle vittime della crudeltà umana nel nostro secolo si aggiunge il grande cimitero dei non-nati e degli indifesi, IGP XIV, 1, s. 1467-1472.

156. Jaka wolność? Jaka Europa? (Homilia podczas Mszy świętej, Włocławek, 7 VI), ORpol. 12(1991) nr 6, s. 6-8; toż: Il cuore trafitto sulla croce é il frutto dell'eterno amore di Dio per l'uomo, IGP XIV, 1, s. 1549-1555.

157. Teraz naucz nas być wolnymi (Uroczyste "Te Deum" z okazji 200-lecia Konstytucji 3 maja, Warszawa, 8 VI), ORpol. 12(1991) nr 6, s. 20-21; toż: Ti ringraziamo, Dio, di essere polacchi. Ora insegnaci ad essere veramente liberi, IGP XIV, 1, s. 1586-1588.

158. Pierwszym prawem człowieka jest prawo do życia (Przemówienie do parlamentarzystów, Warszawa, 8 VI), ORpol. 12(1991) nr 6, s. 22; toż: Incontro con un gruppo di parlamentari, IGP XIV, 1, s. 1589-1591.

159. Na samym wstępie powstawania sprawiedliwszego świata i nowej Europy (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Warszawa, 8 VI), ORpol. 12(1991) nr 6, s. 25-27; toż: Dai profondi cambiamenti sociali rinasce la speranza di un'"Europa dello Spirito", IGP XIV, 1, s. 1600-1606.

160. Narody Europy muszą odnaleźć wspólne wartości, które są podstawą pokoju (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Budapeszt, 17 VIII), ORpol. 12(1991) nr 9-10, s. 12-13; toż: Tramontata l'epoca delle Potenze contrapposte si tratta ora di giungere ad una libertà internazionale fondata su un ordine etico, IGP XIV, 2, s. 322-327.

161. Rasizm we wszelkich postaciach jest grzechem przeciw Bogu i ludzkości (Przemówienie do wspólnoty żydowskiej, Budapeszt, 18 VIII), ORpol. 12(1991) nr 9-10, s. 19-20; toż: Occorre educare le coscienze a considerare antisemitismo e razzismo come peccati contro Dio e contro l'umanità, IGP XIV, 2, s. 347-351.

162. Społeczna nauka Kościoła odpowiedzią na głód chleba i sprawiedliwości (Przemówienie podczas spotkania z Episkopatem Bryzylii, 13 X), ORpol. 12(1991) nr 11, s. 7-10; toż: Nella dottrina sociale l'autentica risposta evangelica alla fame di pane e di giustizia, IGP XIV, 2, s. 826-833.

163. Świętości sprzeciwia się wszelka niesprawiedliwość (Homilia podczas Mszy świętej, SÈo Luís (Brazylia), 14 X), ORpol. 12(1991) nr 11, s. 10-12; toż: Riforma agraria e proprietà della terra: l'ingiustizia ceda il posto alla giustizia, IGP XIV, 2, s. 841-847.

164. Trzeba mądrze i skutecznie rozwiązać problemy pracy i mieszkania (Liturgia Słowa, Maceió (Brazylia), 19 X), ORpol. 12(1991) nr 11, s. 30-32; toż: Procurare lavoro e un tetto per tutti é espressione del nostro amore a Cristo attraverso i nostri fratelli, IGP XIV, 2, s. 945-950.

165. Nie wolno dzieci porzucać, wykorzystywać i skazywać na śmierć (Przemówienie podczas spotkania z dziećmi, SÈo Salvador (Brazylia), 20 X), ORpol. 12(1991) nr 11, s. 32-34; toż: "Nel mondo non possono e non devono esserci bambini abbandonati, sfruttai, usati, assassinati!", IGP XIV, 2, s. 951-955.

166. Walka z głodem i niedożywieniem jest wyzwaniem dla wszystkich (Przemówienie do uczestników XXVI Zgromadzenia Generalnego FAO, 14 XI), ORpol. 13(1992) nr 2, s. 9-11; toż: Siano destinate allo sviluppo e alla produzione di cibo le risorse risparmiate sulla costruzione delle armi, IGP XIV, 2, s. 1150-1154.

167. Przyrost ludności i bogactwa naturalne ziemi (Przemówienie do uczestników sympozjum Papieskiej Akademii Nauk, 22 XI), ORpol. 13(1992) nr 2, s. 13-15; toż: Solo nel rispetto della dignità della persona l'umanità sarà in grado di affrontare la sfida demografica, IGP XIV, 2, s. 1214-1219.

1992

168. Narody mają prawo do wyboru własnego sposobu myślenia i życia (Przemówienie podczas spotkania noworocznego z korpusem dyplomatycznym, 11 I), ORpol. 13(1992) nr 2, s. 21-25; toż: Sicurezza, cooperazione e salvaguardia della dimensione dell'uomo, IGP XV, 1, s. 61-75.

169. Wspólnota międzynarodowa musi stawić czoło problemom ludzkości (Przemówienie podczas spotkania z korpusem dyplomatycznym akredytowanym w Senegalu, 21 II), ORpol. 13(1992) nr 5, s. 13-14; toż: L'Africa ha ancora urgente bisogno di una solidarietà non fermata dalle frontiere, IGP XV, 1, s. 371-376.

170. Wszystkie programy opierajcie na najwyższym prawie miłości (Przemówienie do świata pracy, Pordenone (Włochy), 1 V), ORpol. 13(1992) nr 6, s. 12-14; toż: L'Europa senza frontiere reclama una nuova etica profesionale fondata sulla collaborazione, IGP XV, 1, s. 1256-1260.

171. Podstawą prawa jest prawda o człowieku (Przemówienie wygłoszone podczas audiencji dla Światowego Zrzeszenia Prawników z "Centrum Pokoju dla Świata przez Prawo", 9 V), ORpol. 13(1992) nr 10, s. 16-17; toż: La salvaguardia della verità morale e spirituale é necessaria per la difesa della dignità e della libertà di persone e di popoli, IGP XV, 1, s. 1374-1376.

172. Kościół broni praw człowieka - jednostek i narodów (Przemówienie z okazji złożenia listów uwierzytelniających przez ambasadora Chorwacji przy Stolicy Apostolskiej, 3 VII), ORpol. 13(1992) nr 11, s. 16-17; toż: L'organizzazione della nuova Europa esige la promozione della dimensione morale delle relazioni tra gli uomini, IGP XV, 2, s. 19-25.

173. Należy stworzyć warunki sprzyjające pełnemu rozwojowi każdego człowieka (Przemówienie do uczestników Międzynarodowej Konferencji Organizacji do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), 5 XII), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 38-40; toż: Lo scandalo provocato dal "paradosso dell'abbondanza" é l'ostacolo principale alla soluzione del dramma della fame dei popoli, IGP XV, 2, s. 816-822.

174. Kościół otacza życie wielkim szacunkiem i wzywa do jego obrony (Audiencja dla uczestników Kongresu Włoskiego Towarzystwa Ginekologii i Położnictwa, 5 XII), ORpol. 14(1993) nr 2, s. 43-44; toż: Le pratiche della sterilizzazione diretta sono una grave offesa alla dignità umana, IGP XV, 2, s. 823-826.

175. Jeśli pragniesz pokoju, wyjdź naprzeciw ubogim (Orędzie na XXVI Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1993 r., 8 XII), ORpol. 14(1993) nr 1, s. 4-7; toż: Messaggio per la "Giornata Mondiale della Pace" 1993 "Se cerchi la pace, va' incontro ai poveri", IGP XV, 2, s. 842-850.

1993

176. Niech runą mury nienawiści, które dzielą narody (Homilia podczas Mszy świętej dla uczestników Dnia Modlitw o Pokój, 10 I), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 12-13; toż: "Siamo venuti in pellegrinaggio ad invocare Dio: abbatti le barriere dell'odio... apri la strada alla pace", IGP XVI, 1, s. 47-51.

177. Wojna i ubóstwo: dwie plagi nękające ludzkość (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 16 I), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 40-44; toż: La guerra d'aggressione é indegna dell'uomo, IGP XVI, 1, s. 115-128.

178. Poszanowanie praw wszystkich drogą do pokoju i bezpieczeństwa (Przemówienie podczas spotkania z prezydentem Sudanu, Chartum, 10 II), ORpol. 14(1993) nr 4, s. 37-38; toż: Le minoranze hanno il diritto di esistere: lo Stato é moralmente obbligato a garantirne il rispetto senza discriminazioni, IGP XVI, 1, s. 403-407.

179. Wolność religijna prawem każdego człowieka (Homilia podczas Mszy świętej, Chartum, 10 II), ORpol. 14(1993) nr 4, s. 39-41; toż: La mia voce vi raggiunga, fratelli del Sud: Cristo e la sua Chiesa non vi lasceranno mai soli, IGP XVI, 1, s. 410-416.

180. Wolność darem i zadaniem dla wszystkich (Orędzie do narodu albańskiego, 25 IV), ORpol. 14(1993) nr 7, s. 8-10; toż: Popolo di Albania, avanza con coraggio sul sentiero della libertà e della solidarietà, IGP XVI, 1, s. 1016-1021.

181. Człowiek w centrum społecznej nauki Kościoła (Przemówienie podczas spotkania ze światem nauki i kultury, 9 IX), ORpol. 14(1993) nr 12, s. 36-38; toż: Dall'incotro tra cultura e Vangelo un valido aiuto per realizzare una comunità nazionale aperta ai valori dello spirito, IGP XVI, 2, s. 709-711.

1994

182. Budujmy mosty między ludźmi i narodami (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 15 I), ORpol. 15(1994) nr 4, s. 15-20; toż: È tempo dell'audacia della fraternità, IGP XVII, 1, s. 112-125.

183. Nienaruszalne prawa istoty ludzkiej (Przemówienie do uczestników międzynarodowego sympozjum nt. "«Evangelium vitae» a prawo", 24 V), ORpol. 17(1996) nr 9, s. 42-44.

184. Prawo do życia (Przemówienie na zakończenie IX Międzynarodowej Konferencji zorganizowanej przez Papieską Radę do Spraw Duszpasterstwa Służby Zdrowia, 26 XI), ORpol. 16(1995) nr 3, s. 44-45; toż: L'alternativa alla cultura della vita é la negazione della vita stessa e di ogni altro diritto dell'uomo, IGP XVII, 2, s. 887-891.

185. Kościół broni godności małżeństwa i rodziny (Przemówienie do kardynałów i pracowników Kurii Rzymskiej, 22 XII), ORpol. 16(1995) nr 2, s. 9-12; toż: 1994: un anno per la famiglia, per i bambini, per la vita, IGP XVII, 2, s. 1121-1129.

1995

186. Praca ma służyć człowiekowi (Homilia podczas Mszy świętej, Castelpetroso (Włochy), 19 III), 16(1995) nr 5, s. 11-13; toż: Il lavoro deve contribuire allo sviluppo dell'uomo e non al soffocamento servile della sua dignità, IGP XVIII, 1, s. 540-545.

187. Niezbywalna godność kobiet i ich uczestnictwo w życiu społecznym (Przesłanie do sekretarza generalnego IV Światowej Konferencji ONZ poświęconej kobiecie, 26 V), ORpol. 16(1995) nr 8-9, s. 16-18; toż: Il riconoscimento dell'inalienabile dignità della donna é condizione per risolvere i problemi delle donne, IGP XVIII, 1, s. 1571-1577.

188. Nie wolno łamać ani ignorować praw migranta (Orędzie na Światowy Dzień Migranta 1996 r., (25 VII), ORpol. 17(1996) nr 6, s. 8-10; toż: "Nella Chiesa nessuno é straniero e la Chiesa non é straniera a nessun uomo e in nessun luogo", IGP XVIII, 2, s. 130-134.

189. Zbawienie, sprawiedliwość, pokój (Homilia podczas Mszy świętej, Johannesburg (RPA), 17 IX), ORpol. 16(1995) nr 11-12, s. 22-24; toż: Solidarietà: unico cammino possibile per superare il completo fallimento morale dei preconcetti razziali e delle rivalità etniche, IGP XVIII, 2, s. 577-583.

190. Od praw człowieka do praw narodów (Przemówienie do Zgromadzenia Ogólnego ONZ, 5 X), ORpol. 16(1995) nr 11-12, s. 4-9; toż: "Sono di fronte a voi come testimone della dignità dell'uomo", IGP XVIII, 2, s. 730-744.

191. Osoba ludzka w centrum wszelkiego działania (Przemówienie do pracowników ONZ, 5 X), ORpol. 16(1995) nr 11-12, s. 11; toż: La vostra opera é un segno che il nuovo millennio vedrà una nuova fioritura di autentica umanità, IGP XVIII, 2, s. 745-747.

192. Brońcie życia zawsze i wszędzie (Homilia podczas Mszy świętej, Nowy Jork, 7 X), ORpol. 17(1996) nr 1, s. 18-19; toż: Giovani d'America: battetevi per la vita!, IGP XVIII, 2, s. 767-774.

193. Zapewnijmy dzieciom przyszłość w pokoju! (Orędzie na XXIX Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1996 r., 8 XII), ORpol. 17(1996) nr 1, s. 4-7; toż: "Diamo ai bambini un futuro di pace!", IGP XVIII, 2, s. 1331-1339.

1996

194. Na straży życia ludzkiego (Przemówienie do uczestników międzynarodowego kongresu poświęconego bioetyce, 17 II), ORpol. 17(1996) nr 6, s. 27-28; toż: La bioetica costituisce il terreno privilegiato di un sincero e proficuo dialogo tra Chiesa e scienza, IGP XIX, 1, s. 344-348.

195. Człowiek ma prawo do pracy (Przemówienie do uczestników drugiej sesji plenarnej Papieskiej Akademii Nauk Społecznych, 22 III), ORpol. 17(1996) nr 6, s. 30-32; toż: Sino a quando un essere umano sarà sfigurato dalla povertà, sarà l'intera società, in una certa maniera, a restarne ferita, IGP XIX, 1, s. 591-595.

196. Ochraniać ład publiczny i prawa człowieka (Przemówienie do komendantów policji krajów należących do Unii Europejskiej, 2 IV), ORpol. 17(1996) nr 6, s. 33-34; toż: Difendendo l'ordine publico e i diritti dell'uomo si salvaguardano i fondamenti dell'armonia sociale, IGP XIX, 1, s. 904-905.

197. Obrona życia zadaniem każdego człowieka (Przemówienie podczas audiencji dla Radia Maryja, 18 IV), ORpol. 17(1996) nr 6, s. 44-45; toż: Un fermo sì alla vita: Ad ogni vita e in modo particolare al nascituro nel grembo materno, IGP XIX, 1, s. 1029-1032.

198. Praca integralną częścią powołania i misji człowieka (Przemówienie do przedstawicieli świata pracy, 5 V), ORpol. 17(1996) nr 7-8, s. 20-22; toż: Favorire il perseguimento di concrete prospettive di solidarietà nei confronti di quanti giungono da voi alla ricerca di un lavoro, IGP XIX, 1, s. 1149-1155.

199. Nienaruszalne prawa istoty ludzkiej (Przemówienie do uczestników międzynarodowego sympozjum nt. "«Evangelium vitae» a prawo", 24 V), ORpol. 17(1996) nr 9, s. 42-44; toż: Sia fermata la produzione di embrioni umani, IGP XIX, 1, s. 1345-1352.

200. Wielką wartością jest życie i godnośćosoby ludzkiej (Przemówienie podczas uroczystości wręczenia Ojcu Świętemu "Księgi Zgonów z Auschwitz", 10 VI), ORpol. 17(1996) nr 7-8, s. 56; toż: "Ricevo questi libri come Papa, a nome della Chiesa", IGP XIX, 1, s. 1493-1495.

201. Prawo wszystkich ludzi do godziwego mieszkania (Rozważania przed modlitwą "Anioł Pański", 16 VI), ORpol. 17(1996) nr 10, s. 14-15; toż: Per tutti casa, famiglia, lavoro: tre punti fermi di una grande strategia, IGP XIX, 1, s. 1524-1527.

202. Żydzi i chrześcijanie muszą bronićgodności wszystkich ludzi (Przemówienie podczas spotkania z Centralną Radą Żydów, 23 VI), ORpol. 17(1996) nr 9, s. 27-28; toż: L'esperienza del terrore nazionalsocialista ha dimostrato che senza il rispetto di Dio si perde anche il rispetto dell'uomo, IGP XIX, 1, s. 1603-1607.

203. Człowiek jest powołany do wolności (Przemówienie podczas pożegnania przed Bramą Brandenburską, 23 VI), ORpol. 17(1996) nr 9, s. 29-31; toż: L'uomo é chiamato alla libertà. Annuncio a tutti voi che mi ascoltate: la pienezza e la compiutezza di questa libertà ha un nome: Gesù Cristo, IGP XIX, 1, s. 1610-1616.

204. Wezwani, by iść drogą przebaczenia, szacunku i miłości (Przemówienie do członków Wyższego Instytutu Sztabu Generalnego Sił Obronnych Wspólnoty Europejskiej, 17 IX), ORpol. 18(1997) nr 1, s. 35; toż: Un'autentica solidarietà é necessaria per garantire la pace tra le Nazioni d'Europa, IGP XIX, 2, s. 367-368.

205. Chrześcijanie a demokracja (Przemówienie do uczestników plenarnego zgromadzenia Papieskiej Rady "Iustitia et Pax", 8 XI), ORpol. 18(1997) nr 1, s. 35-36; toż: Una democratia priva di valori umani rischia di compromettere la pace e il progresso dei popoli, IGP XIX, 2, s. 660-663.

206. O sprawiedliwy podział dóbr ziemi (Przemówienie do uczestników światowego spotkania na szczycie Organizacji do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), 13 XI), ORpol. 18(1997) nr 1, s. 37-38; toż: Essere numerosi non significa condannarsi a restare senza pane, IGP XIX, 2, s. 695-700.

207. Orędzie [...] do Kościoła w Chinach (3 XII), ORpol. 18(1997) nr 2, s. 7-9; toż: Messaggio alla Chiesa che é in Cina nel 70⁰ dell'Ordinazione a Roma del primo gruppo di Vescovi cinesi e nel 50⁰ dell'Istituzione della Gerarchia ecclesiastica in Cina, IGP XIX, 2, s. 867-873.

208. Ochrona nieletnich (Przesłanie do prawników katolickich we Włoszech, 6 XII), ORpol. 18(1997) nr 3, s. 9-10; toż: La difesa dei bambini, sfruttati nel mondo più turpe e brutale, é un dovere fondamentale di giustizia che non si può ignorare, IGP XIX, 2, s. 902-906.

1997

209. W służbie pokoju, sprawiedliwości i solidarności (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 13 I), ORpol. 18(1997) nr 3, s. 20-22; toż: È urgente organizzare la pace del dopo-guerra-fredda e la libertà del dopo 1989, IGP XX, 1, s. 92-98.

210. Nienaruszalne prawo do życia nie narodzonych (Przemówienie do uczestników zgromadzenia plenarnego Papieskiej Akademii "Pro Vita", 14 II), ORpol. 18(1997) nr 4-5, s. 35-36; toż: È giunta l'ora storica di operare un passo decisivo per la società: porre fine alla strage di innocenti cui molti Stati hanno dato l'avallo della legge, IGP XX, 1, s. 293-296.

211. O godności pracy człowieka (Audiencja generalna, 19 III), ORpol. 18(1997) nr 6, s. 42-43; toż: "L'uomo, senza un lavoro degno, é privo delle condizioni sufficienti per lo sviluppo adeguato della sua dimensione personale e sociale", IGP XX, 1, s. 476-483.

212. Eucharystia szkołą wolności i solidarności międzyludzkiej (Homilia podczas Mszy świętej na zakończenie 46. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego, Wrocław, 1 VI), ORpol. 18(1997) nr 7, s. 13-16; toż: Dall'Eucaristia l'ordine della libertà e la solidarietà interumana, IGP XX, 1, s. 1329-1337.

213. Życie społeczne i praca w świetle wiary (Homilia podczas Mszy świętej, Legnica, 2 VI), ORpol. 18(1997) nr 7, s. 20-22; toż: La Chiesa continua nella missione di Cristo di portare al mondo una nuova giustizia, IGP XX, 1, s. 1350-1358.

214. Sprawiedliwość każdego człowieka źródłem pokoju dla wszystkich (Orędzie na XXXI Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1998 r., 8 XII), ORpol. 19(1998) nr 1, s. 4-8; toż: Dalla giustizia di ciascuno nasce la pace per tutti, IGP XX, 2, s. 949-959.

1998

215. Kościół broni wolności każdego człowieka (Homilia podczas Mszy świętej, Santiago de Cuba (Kuba), 24 I), ORpol. 19(1998) nr 3, s. 20-22.

216. Ewangelia jest drogą pokoju, sprawiedliwości i wolności (Homilia podczas Mszy świętej, Hawana, 25 I), ORpol. 19(1998) nr 3, s. 22-24.

217. Wolność religijna niezbywalnym prawem Kościoła (Przesłanie do biskupów kubańskich, 25 I), ORpol. 19(1998) nr 3, s. 25-27.

218. Kobieta ma prawo do ochrony zdrowia (Przemówienie do uczestników międzynarodowej konferencji na temat zdrowia kobiet, 20 II), ORpol. 19(1998) nr 5-6, s. 45-46.

219. Poszanowanie praw człowieka drogą do rozwoju i postępu (Przemówienie powitalne, Abudża (Nigeria), 21 III), ORpol. 19(1998) nr 5-6, s. 10-11.

220. Godność i znaczenie rodziny (Homilia podczas Mszy świętej, Abudża, 23 III), ORpol. 19(1998) nr 5-6, s. 15-17.

221. Przypatrz się, człowieku, jaka jest twa godność(Rozważanie podczas Liturgii Słowa, 11 IV), ORpol. 19(1998) nr 5-6, s. 31.

222. Poszanowanie praw człowieka częścią integralną każdej kultury (Przemówienie do uczestników I Światowego Kongresu Duszpasterstwa Praw Człowieka, 4 VII), ORpol. 19(1998) nr 12, s. 28-29.

223. Przesłanie [...] z okazji 50. rocznicy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka (30 XI), ORpol. 20(1999) nr 3, s. 11-12.

224. Poszanowanie praw człowieka warunkiem prawdziwego pokoju (Orędzie na XXXII Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1999 r., 8 XII), ORpol. 20(1999) nr 1, s. 4-8.

1999

225. Uszanować prawa człowieka (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 3 I), ORpol. 20(1999) nr 2, s. 40.

226. Budujcie społeczeństwo, które służy wszystkim (Przemówienie w pałacu prezydenckim, Bukareszt, 7 V), ORpol. 2(1999) nr 7, s. 16-17.

227. Poszanowanie wolności i godności człowieka warunkiem pokoju (Przemówienie do laureatów Pokojowej nagrody Nobla, 22 IV), ORpol. 20(1999) nr 8, s. 34-35.

2000

228. Zadania sądownictwa dzisiaj (Przemówienie do uczestników kongresu włoskiego Stowarzyszenia Sędziów, 31 III), ORpol. 21(2000) nr 6, s. 50-52.

229. Medycyna a prawa człowieka (Przemówienie z okazji Jubileuszu Lekarzy Katolickich, 7 VII), ORpol. 21(2000) nr 9, s. 35-36.

(oprac. Maria Filipiak)