Historia Katedry

Metafizyka jako główna dyscyplina filozoficzna była systematycznie wykładana i rozwijana od początku istnienia Wydziału Filozofii KUL (1946). Od roku 1952 zaczęły formować się zręby metafizyki realistycznej, kiedy wykłady z tej dziedziny przejął o. Mieczysław A. Krąpiec OP, który objął także kierownictwo nad seminarium z metafizyki. W roku 1956 została utworzona przez o. Krąpca Katedra Metafizyki wraz z Zakładem Metafizyki. Katedrą o. Krąpiec kierował w latach 1956-1996. Pierwszymi pracownikami przy Katedrze byli dr A. Stępień (1957-1969), dr F. Wilczkówna (1955-1957), ks. mgr B. Bejze (1957-1958) i  dr W. Stróżewski (1958). W następnych latach zatrudnieni zostali: ks. mgr A. Wawrzyniak (1963-1987), s. dr Z. J. Zdybicka (1966-1973), dr E. Wolicka-Wolszleger (1969-1981), ks. dr R. J. Weksler -Waszkinel (1971-2008), dr K. Wroczyński (1979-2017), dr P. Jaroszyński (1984-1991), ks. dr A. Maryniarczyk (1985-2020).

 

Po przejściu na emeryturę o. prof. Mieczysława A. Krąpca w 1996 r. kierownikiem Katedry, a od 1997 Zakładu Metafizyki, został ks. prof. dr hab. Andrzej Maryniarczyk SDB. A po jego śmierci kierownictwo Katedry przejął ks. dr hab. Tomasz Duma (od 2021). Część z osób pracujących przy Katedrze usamodzielniło się i pracują w nowo utworzonych katedrach metafizyk szczegółowych: Filozofii Sztuki (dr hab. H. Kiereś), Filozofii Kultury (prof. dr hab. P. Jaroszyński), Filozofii Prawa i Praw Człowieka (dr hab. K. Wroczyński), Retoryki (dr hb. P. Gonek), Antropologii Filozoficznej i Filozofii Prawa (dr Hab. K. Stępień). Do Katedry Metafizyki przychodzą nowi pracownicy: dr Jarosław Paszyński SJ (1994-1995), dr hab. Paweł Gondek (1995-2015), mgr Arkadiusz Robaczewski (1995-2005), dr hab. Arkadiusz Gudaniec (1997-2018), ks. dr Bogdan Czupryn (1997-2012), dr hab. Katarzyna Stępień (1997-2014), dr hab. Zbigniew Pańpuch (1998-2019), dr hab. Paweł Skrzydlewski (1999-2014), ks. dr hab. Tomasz Duma (od 2008), dr Paulina Sulenta (od 2019), mgr Natalia Gondek (od 2020), którzy włączają się w prace w ramach programu Filozoficznej Szkoły Lubelskiej, a zarazem podejmują się upowszechniania jej dorobku.

 

8 maja 2008 roku zmarł o. prof. M. A. Krąpiec - założyciel Katedry Metafizyki i inspirator programu badań dla metafizyki ogólnej i metafizyk szczegółowych [strona www Ojca Profesora M. A. Krąpca].

 

Program badawczy i jego realizacja

  1. prof. Mieczysław A. Krąpiec formułuje program badań metafizycznych, stanowiący fundament i istotną treść dla powstałej Filozoficznej Szkoły Lubelskiej, na który składają się między innymi następujące elementy:
  2. przedmiotowy sposób uprawiana filozofii, która z tej racji powinna być rozwijana jako metafizyka ogólna oraz jako metafizyki szczegółowe. Oznaczało to, że metafizyka (filozofia) ma za swój właściwy przedmiot badań wszystkie byty realnie istniejące, zaś metafizyki szczegółowe wyodrębnione kategorie bytów;
  3. badania metafizyczne ma wyróżniać postawa historyzmu, która zabezpiecza filozofowanie przed powracaniem do starych błędów i rozwiązań, pozwala wybrać adekwatną metodę filozoficznych dociekań i gwarantuje rozwój poznania filozoficznego;
  4. badaniom w ramach metafizyki ogólnej, jak i poszczególnych dyscyplin metafizycznych towarzyszy świadomość autonomii metodologicznej w stosunku do nauk matematyczno-przyrodniczych i teologicznych, która pociąga za sobą potrzebę badań nad autonomicznymi metodami metafizyki ogólnej, jak i metafizyk szczegółowych;
  5. w filozofii należy uwzględniać integralny język, czyli jego stronę semantyczną, syntaktyczną i pragmatyczną, oraz specyfikę poznania metafizycznego, a także dowodzenia i uzasadniania, w których bierze się pod uwagę  związki wynikające z koniecznościowych stanów rzeczy;
  6. w dowodzeniu oczywistości twierdzeń metafizycznych wykorzystuje się metodę przedmiotowego wyjaśniania (tzw. uniesprzeczniania) badanych faktów, zdarzeń czy procesów poprzez wskazywanie takich realnych czynników, których odrzucenie pociąga za sobą negację wyjaśnianego faktu. W wyjaśnianiu tym dąży się do ukazywania podstaw „uwalniania" ludzkiego poznania i myślenia od absurdu i aprioryzmu, dzięki wskazywaniu przedmiotowych racji (przyczyn) istnienia dla badanych faktów;
  7. przedmiotowe wyjaśnianie ma dostarczać kulturze filozoficznych narzędzi realistycznej interpretacji świata i człowieka oraz odsłaniać podstawy racjonalności ludzkiego poznania i działania.

Autor: Andrzej Zykubek
Ostatnia aktualizacja: 04.03.2021, godz. 11:42 - Anna Szałek