ETYKA A POLITYKA*

1978

1. Osiągniemy pokój wychowując do pokoju (Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1979 r., 21 XII), NP I, s. 173-179; toż: Per giungere alla pace, educare alla pace, IGP I, s. 377-388.

2. Miłość i zrozumienie dla przezwyciężenia nienawiści i przemocy (Przemówienie do burmistrza i Rady Kapitolińskiej, 23 XII), NP I, s. 187-188; toż: L'amore e la comprensione per vincere l'odio e la violenza, IGP I, s. 404-406.

3. Boże Narodzenie - świętem człowieka (Orędzie "Urbi et Orbi", 25 XII), NP I, s. 194-196; toż: Natale, festa dell'uomo, IGP I, s. 419-424.

1979

4. Pokój i postęp dla całego świata (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 12 I), NP II, 1, s. 22-26; toż: Pace e progresso per tutto il mondo, IGP II, 1, s. 43-58.

5. Szanować prawa człowieka (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego akredytowanego w Meksyku, 26 I), NP II, 1, s. 67-69; toż: Rispettare i diritti dell'uomo, IGP II, 1, s. 154-158.

6. Godność osoby fundamentem pokoju (Przemówienie do członków Kolegium Obrony NATO, 8 II), NP II, 1, s. 143; toż: La dignità della persona fondamento della Pace, IGP II, 1, s. 365-366.

7. Encyklika Redemptor hominis (15 III), Città del Vaticano 1979; toż: Letterae encyclicae Redemptor hominis IGP II, 1, s. 550-660.

8. Migracja - troska Kościoła (Przemówienie do uczestników światowego kongresu, 15 III), NP II, 1, s. 267-269; toż: Migrazioni: l'impegno della Chiesa, IGP II, 1, s. 661-664.

9. Europejska odpowiedzialność i solidarność (Przemówienie do Prezydium Parlamentu Europejskiego, 5 IV), NP II, 1, s. 334-336; toż: Responsabilità e solidarietà nel cammino dell'Europa, IGP II, 1, s. 796-799.

10. Misja Kościoła dla postępu ludów (Spotkanie w Belwederze, Warszawa, 2 VI), NP II, 1, s. 595-597; toż: La missione della Chiesa per il progresso dei popoli, IGP II, 1, 1379-1384.

11. Poszanowanie prawa fundamentem pokoju (Przemówienie do uczestników IX Światowej Konferencji Prawników, 24 IX), NP II, 2, s. 179-182; toż: Il rispetto della legge, fondamento della pace, IGP II, 2, s. 364-367.

12. Godność osoby ludzkiej fundamentem sprawiedliwości i pokoju (Przemówienie na XXXIV Sesji Zgromadzenia Ogólnego NZ, 2 X), NP II, 2, s. 258-269; toż: La dignità della persona umana, fondamento di giustizia e di pace, IGP II, 2, s. 522-540.

13. Wspominając Deklarację niepodległości (Homilia podczas Mszy świętej w Logan Circle, Filadelfia, 3 X), NP II, 2, s. 287-290; toż: Nel ricordo della dichiarazione d'indipendenza, IGP II, 2, s. 579-584.

14. Działać na rzecz pokoju opartego na sprawiedliwości, miłości i prawdzie (Przemówienie do prezydenta Cartera, 6 X), NP II, 2, s. 327-328; toż: Operare per una pace fondata sulla giustizia, sulla carità, sulla verità, IGP II, 2, s. 658-661.

15. System społeczny w służbie człowieka (Przemówienie do przedstawicieli Organizacji Państw Amerykańskich w Waszyngtonie, 6 X), NP II, 2, s. 329-331; toż: Il sistema sociale al servizio dell'uomo, IGP II, 2, s. 662-667.

16. Każdy człowiek chce być kochany i pragnie poszanowania swej godności (Przemówienie wygłoszone do personelu Organizacji Państw Amerykańskich, 6 X), NP II, 2, s. 332-333; toż: Ogni persona va amata e rispettata nella sua dignità, IGP II, 2, s. 668-669.

17. Wasza ufność w człowieku i w społeczeństwie (Przemówienie do pracowników FAO, 12 XI), NP II, 2, s. 545-546; toż: La vostra fiducia nell'uomo e nella società, IGP II, 2, s. 1144-1146.

18. Potrzeba sprawiedliwości w środowiskach pracy (Przemówienie do przedsiębiorców i kierowników chrześcijańskich, 24 XI), NP II, 2, s. 587-590; toż: Esigenza di giustizia negli ambienti di lavoro, IGP II, 2, s. 1228-1232.

19. Prawda siłą pokoju (Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1980 r., 18 XII), NP II, 2, s. 696-701; toż: "La verità, forza della pace", IGP II, 2, s. 1444-1452.

20. Chrystus jest źródłem i podstawą godności wszystkich ludzi (Orędzie z okazji rocznicy Europejskiego Trybunału oraz Komisji Praw Człowieka, 27 XII), NP II, 2, s. 740-742; toż: Cristo é sorgente e fondamento della dignità di tutti gli uomini, IGP II, 2, s. 1531-1533.

1980

21. Prawda o człowieku jest wielką siłą działającą na rzecz pokoju (Homilia podczas Mszy świętej w bazylice watykańskiej, 1 I), NP III, 1, s. 1-3; toż: La verità sull'uomo é forza della grande causa della pace, IGP III, 1, s. 3-8.

22. Pokój, zgoda i solidarność dla Nikaragui (Przemówienie do członków Rady Rządzącej Nikaragui, 3 III), NP III, 1, s. 212-213; toż: Pace, concordia e solidarietà nel futuro del Nicaragua, IGP III, 1, s. 508-510.

23. Podstawowe prawa młodych krajów afrykańskich (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego Nairobi akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 6 V), NP III, 1, s. 509-514; toż: La scelta fondamentale é pro o contro l'umanità, IGP III, 1, s. 1188-1196.

24. Przychodzę jako człowiek Boży, który przemawia językiem serca (Przemówienie do prezydenta i narodu Górnej Wolty, 10 V), NP III, 1, s. 559-560; toż: Vengo come uomo di Dio che parla il linguaggio del cuore, IGP III, 1, s. 1288-1290.

25. Trzeba odpowiadać na prawdziwe potrzeby ludzkie (Przemówienie do prezydenta Wybrzeża Kości Słoniowej i do narodu, 10 V), NP III, 1, s. 569-571; toż: Dobbiamo rispondere ai veri bisogni dell'umanità, IGP III, 1, s. 1308-1312.

26. Współpraca międzynarodowa powinna się opierać na poszanowaniu człowieka (Przemówienie do uczestników konferencji w sprawie współpracy między Europą i Ameryką Łacińską, 20 VI), NP III, 1, s. 793-794; toż: Le comuni qualità umane e sportive affratellano gli uomini, IGP III, 1, s. 1785-1788.

27. Wizyta Prezydenta Stanów Zjednoczonych (Przemówienie podczas wizyty prezydenta, 21 VI), NP III, 1, s. 795-797; toż: Giovanni Paolo II riceve in visita il Presidente degli Stati Uniti, IGP III, 1, s. 1794-1799.

28. Zachowanie i rozwój prawdziwie ludzkich wartości (Przemówienie do Prezydenta i innych przedstawicieli władz Republiki Brazylii, 30 VI), NP III, 1, s. 866-869; toż: Salvaguardia e promozione dei veri valori umani, IGP III, 1, s. 1948-1952.

29. Międzynarodowa solidarność oraz reformy w działaniach na rzecz pokoju i sprawiedliwości (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Brazylia, 30 VI), NP III, 1, s. 869-870; toż: Solidarietà internazionale e riforme per promuovere la pace e la giustizia, IGP III, 1, s. 1953-1955.

30. Nadzieja - kryterium zmian i rozwoju (Orędzie do uczestników Zgromadzenia Ogólnego NZ, 26 VIII), NP III, 2, s. 239-243; toż: Una speranza costruttiva criterio della strategia dello sviluppo, IGP III, 2, s. 438-445.

31. Wymiar moralny problemów społecznych (Przemówienie do władz cywilnych przy bazylice św. Bernarda, 30 VIII), NP III, 2, s. 269-271; toż: La dimensione morale dei problemi sociali per un autentico progresso dell'uomo, IGP III, 2, s. 496-498.

32. Budujcie społeczeństwo godne waszej przeszłości (Przemówienie do władz cywilnych i do ludności Sieny, 14 IX), NP III, 2, s. 330-332; toż: Costruite una società degna del vostro passato, IGP III, 2, s. 622-625.

33. Europejska obrona praw człowieka (Przemówienie do prawników i sędziów Europejskiego Trybunału, 10 XI), NP III, 2, s. 581-584; toż: Attraverso la Commissione e la Corte la difesa europea dei diritti umani, IGP III, 2, s. 1113-1119.

34. Klimat życzliwości jest konieczny do rozwoju współpracy (Przemówienie do "Grupy Demokratycznej" Parlamentu Europejskiego, 13 XI), NP III, 2, s. 596-597; toż: È necessario un clima favorevole allo sviluppo della collaborazione, IGP III, 2, s. 1146-1148.

35. Każdy prawdziwy postęp służy człowiekowi (Przemówienie do Prezydenta Republiki i innych władz na zamku Brühl w Bonn, 15 XI), NP III, 2, s. 624-628; toż: Ogni vero progresso serve l'uomo nella sua interezza, IGP III, 2, s. 1214-1220.

36. Chcesz służyć sprawie pokoju - szanuj wolność (Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1981 r., 8 XII), NP III, 2, s. 811-817; toż: Per servire la pace rispetta la libertà, IGP III, 2, s. 1628-1639.

37. Iść zawsze drogami zrozumienia i pokoju (Przemówienie do delegacji Rządów Argentyny i Chile, 12 XII), NP III, 2, s. 828-833; toż: Seguire sempre le vie della comprensione e della pace, IGP III, 2, s. 1664-1675.

1981

38. Braterstwo - wolność synów Bożych - pokój (Homilia podczas Mszy świętej w uroczystość Matki Kościoła, 1 I), NP IV, 1, s. 1-4; toż: La pace tra gli uomini e i popoli é il frutto della fratellanza, IGP IV, 1, s. 3-10.

39. Listy uwierzytelniające nowego ambasadora Japonii (Przemówienie do ambasadora Japonii przy Stolicy Apostolskiej, 8 I), NP IV, 1, s. 17-18; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore del Giappone, IGP IV, 1, s. 36-37.

40. Listy uwierzytelniające nowego ambasadora Austrii (Przemówienie do ambasadora Austrii przy Stolicy Apostolskiej, 10 I), NP IV, 1, s. 18-19; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore d'Austria, IGP IV, 1, s. 38-40.

41. Stolica Apostolska wobec problemów ludzkości (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego, 12 I), NP IV, 1, s. 26-35; toż: Solidarietà verso tutte le grandi iniziative che tendono a risolvere i problemi dell'umanità, IGP IV, 1, s. 54-71.

42. Angażować się dla pełnego i harmonijnego wzrostu człowieka w mieście (Przemówienie do członków Rady Kapitolińskiej, 19 I), NP IV, 1, s. 58-59; toż: Impegnarsi per l'integrale ed armoniosa crescita dell'uomo nella cità, IGP IV, 1, s. 117-120.

43. Listy uwierzytelniające nowego ambasadora Portugalii (Przemówienie do nowego ambasadora Portugalii, 29 I), NP IV, 1, s. 91-92; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore del Portogallo, IGP IV, 1, s. 184-186.

44. Społeczeństwo, władza, dobro wspólne (Orędzie do prezydenta i narodu filipińskiego, 17 II), NP IV, 1, s. 165-168; toż: Le grandi qualità del popolo filipino fondate in una solida tradizione cristiana, IGP IV, 1, s. 336-341.

45. Siła miłości (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 18 II), NP IV, 1, s. 190-192; toż: Solo l'amore può rendere l'uomo realmente disponibile all'appello del bisogno, IGP IV, 1, s. 388-391.

46. O budowanie nowych stosunków w świecie (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 24 II), NP IV, 1, s. 257-260; toż: Ogni comunità diplomatica é un terreno di prova per i problemi mondiali, IGP IV, 1, s. 526-531.

47. Służyć człowiekowi w całej jego ludzkiej i religijnej rzeczywistości (Przemówienie do grupy francuskich parlamentarzystów, 3 III), NP IV, 1, s. 290-294; toż: Servire l'uomo nell'integralità umana e religiosa, IGP IV, 1, s. 598-605.

48. Zgoda - pokój - warunkiem dobra wspólnego (Przemówienie do burmistrza, Terni, 19 III), NP IV, 1, s. 334-335; toż: Concordia e pace: condizioni del bene comune, IGP IV, 1, s. 693-695.

49. 90. rocznica encykliki "Rerum novarum" (Przemówienie Jana Pawła II odczytane przez kardynała Sekretarza Stanu, 15 V), NP IV, 1, s. 573-579; toż: La celebrazione dell'anniversario dell'Enciclica "Rerum Novarum", IGP IV, 1, s. 1190-1202.

50. Encyklika Laborem exercens (14 IX), Watykan 1981; toż: Lettera enciclica Laborem exercens, IGP IV, 2, s. 216-266.

51. Rozwój rolnictwa - wymogi sprawiedliwości światowej (Przemówienie do uczestników XXI Sesji Konferencji FAO, 13 XI), NP IV, 2, s. 270-272; toż: Rispondiamo alla domanda di giustizia postaci dalle nazioni povere della terra, IGP IV, 2, s. 622-627.

52. Pokój - dar Boga powierzony ludziom (Orędzie na XV Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1982 r., 21 XII), NP IV, 2, s. 519-527; toż: "La pace, dono di Dio affidato agli uomini", IGP IV, 2, s. 1182-1197.

1982

53. Kościół wobec największych problemów współczesnego świata (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 16 I), NP V, 1, s. 51-61; toż: La pace, i diritti dell'uomo e dei popoli, la vita umana, il lavoro, la famiglia, al centro della sollecitudine della Santa Sede, IGP V, 1, s. 108-128.

54. Rzymska wspólnota chrześcijańska w służbie niepodzielnej rzeczywistości miejskiej (Przemówienie do burmistrza i Rady Miejskiej w Rzymie, 25 I), NP V, 1, s. 987-101; toż: La comunità cristiana di Roma al servizio dell'indivisibile realtà civica, IGP V, 1, s. 205-208.

55. Obrona wartości moralnych nieodzownym obowiązkiem (Przemówienie do członków Rady Regionalnej z Lacjum, 28 I), NP V, 1, s. 114-116; toż: La salvaguardia dei valori morali impegno imprescindibile per il bene comune, IGP V, 1, s. 239-242.

56. Waszą bronią jest dialog i współpraca (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 16 II), NP V, 1, s. 212-214; toż: Siete gli specialisti del dialogo e della collaborazione, IGP V, 1, s. 483-490.

57. Społeczeństwo zbudowane na prawdziwej sprawiedliwości (Przemówienie do uczestników Międzynarodowego Kongresu Światowej Unii Demokracji Chrześcijańskiej, 19 II), NP V, 1, s. 266-269; toż: Una società fondata sulla vera giustizia é la migliore risposta al terrorismo, IGP V, 1, s. 653-659.

58. Człowiek - miarą sprawiedliwości społecznej (Przemówienie do robotników w Rosignano, 19 III), ORpol. 3(1982) nr 3, s. 12-13; toż: La dignità del lavoro fa parte della dignità dell'uomo, IGP V, 1, s. 911-922.

59. Do władz cywilnych (Przemówienie na placu Republiki w Livorno, 19 III), NP V, 1, s. 411-412; toż: Alle autorità civili, IGP V, 1, s. 929-930.

60. Konieczna jest współpraca wszystkich, aby otworzyć się na uniwersalną wizję wspólnego dobra (Przemówienie do Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych, 6 IV), NP V, 1, s. 500-502; toż: È necessaria la collaborazione di tutti per aprirsi ad una visione universale del bene comune, IGP V, 1, s. 1117-1120.

61. "Nie lękajcie się przyjąć Chrystusa" (Przemówienie do władz miasta i Regionu, Porta Saragozza, 18 IV), NP V, 1, s. 541-543; toż: Costruire una società risopondente alle esigenze della dignità dell'uomo, IGP V, 1, s. 1219-1222.

62. Swoje siły skierujcie do tworzenia sprawiedliwszego ładu międzynarodowego (Przemówienie do grupy młodych dyplomatów, 10 V), NP V, 1, s. 666-667; toż: Offrite le vostre forze per la creazione di un ordine internazionale più equo, IGP V, 2, s. 1470-1472.

63. Przygotowujcie bardziej ludzkie środki do rozwiązywania międzynarodowych sporów (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Lizbona, 13 V), NP V, 1, s. 716-719; toż: Preparare vie sempre più umane per risolvere le controversie internazionali, IGP V, 2, s. 1625-1632.

64. Wkład Ameryki do sprawy światowego pokoju (Przemówienie do prezydenta Ronalda Reagana, 7 VI), NP V, 2, s. 28-30; toż: Il contributo dell'America alla causa della pace mondiale, IGP V, 2, s. 2121-2129.

65. Listy uwierzytelniające nowego ambasadora Kamerunu (Przemówienie do ambasadora Kamerunu przy Stolicy Apostolskiej, 17 VI), NP V, 2, s. 110-111; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore del Camerun, IGP V, 2, s. 2350-2352.

66. Wkład Wybrzeża Kości Słoniowej do sprawy pokoju wśród ludów Afryki (Przemówienie do prezydenta Houphouet-Boigny, 18 VI), NP V, 2, s. 112-113; toż: Il contributo della Costa D'Avorio alla pace tra i popoli africani, IGP V, 2, s. 2354-2355.

67. Listy uwierzytelniające nowego ambasadora Kuby (Przemówienie do ambasadora Kuby przy Stolicy Apostolskiej, 21 VI), NP V, 2, s. 124-125; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore di Cuba, IGP V, 2, s. 2378-2379.

68. Akredytacja nowego ambasadora Sri Lanki (Przemówienie do ambasadora Sri Lanki przy Stolicy Apostolskiej, 24 VI), NP V, 2, s. 132-133; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore di Sri Lanka, IGP V, 2, s. 2396-2397.

69. Listy uwierzytelniające nowego ambasadora Arabskiej Republiki Syrii (Przemówienie do ambasadora, 28 VI), NP V, 2, s. 146-148; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore della Republica Araba di Syria, IGP V, 2, s. 2424-2426.

70. Akredytacja pierwszego ambasadora Papui-Nowej Gwinei (Przemówienie do pierwszego ambasadora, 1 VII), NP V, 2, s. 168-169; toż: Le credenziali del primo Ambasciatore di Paua Nuova Guinea, IGP V, 3, s. 3-4.

71. Akredytacja nowego ambasadora Kenii (Przemówienie do ambasadora Kenii przy Stolicy Apostolskiej, 5 VII), NP V, 2, s. 172-173; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore del Kenya, IGP V, 3, s. 13-14.

72. Akredytacja nowego ambasadora Gambii (Przemówienie do ambasadora Gambii przy Stolicy Apostolskiej, 12 VII), NP V, 2, s. 196; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore del Gambia, IGP V, 3, s. 63-64.

73. Współpraca między wspólnotą kościelną a społeczeństwem cywilnym dla postępu indywidualnego i społecznego (Przemówienie do przedstawicieli władz miasta i regionu, Padwa, 12 IX), NP V, 2, s. 360-363; toż: Collaborazione tra comunità ecclesiale e società civile per alimentare il progresso individuale e sociale, IGP V, 3, s. 425-428.

74. Wielkie problemy współczesnego świata (Przemówienie do uczestników 69. Konferencji Unii Międzyparlamentarnej, 18 IX), NP V, 2, s. 389-393; toż: L'arresto della corsa agli armamenti esigenza primaria dell'umanità, IGP V, 3, s. 481-488.

75. Sekret postępu cywilnego w poszanowaniu wartości moralnych (Przemówienie do władz lokalnych w Albano, 19 IX), NP V, 2, s. 396-; toż: Nel rispetto dei valori morali il segreto del progresso civile, IGP V, 3, s. 497-498.

76. Spotkanie z Prezydentem Gwinei Równikowej (Przemówienie do prezydenta, 25 IX), NP V, 2, s. 434-435; toż: L'incontro col Presidente della Guinea Equatoriale, IGP V, 3, s. 560-561.

77. Wiara chrześcijańska i sprawiedliwość społeczna jako światła na drodze człowieka (Przemówienie do władz cywilnych, Brescia, 26 IX), NP V, 2, s. 441-442; toż: Fede cristiana e giustizia sociale: luci sul cammino dell'uomo, IGP V, 3, s. 576-578.

78. Listy uwierzytelniające ambasadora Turcji (Przemówienie do nowego ambasadora Turcji przy Stolicy Apostolskiej, 2 X), NP V, 2, s. 481-482; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore di Turchia, IGP V, 3, s. 652-654.

79. Spotkanie z Prezydentem Libanu (Przemówienie, 21 X), NP V, 2, s. 577-578; toż: L'incontro col Presidente della Republica del Libano, IGP V, 3, s. 872-875.

80. Przemówienie do Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec (28 X), NP V, 2, s. 612-614; toż: Il Presidente della Repubblica Federale di Germania in visita ufficiale, IGP V, 3, s. 953-959.

81. Niech Bóg zachowa harmonijne współżycie, wzajemny szacunek i dobro wszystkich Hiszpanów (Przemówienie podczas spotkania z parą królewską i przedstawicielami Rządu Hiszpanii, 2 XI), NP V, 2, s. 665-666; toż: Dio preservi l'armonica convivenza, il reciproco rispetto e il bene di tutti gli spagnoli, IGP V, 3, s. 1058-1060.

82. Osoba ludzka jest kryterium i miarą każdej polityki, także międzynarodowej (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego akredytowanego w Hiszpanii, 2 XI), NP V, 2, s. 668-670; toż: La persona umana é criterio e misura politica, anche internazionale, IGP V, 3, s. 1064-1067.

83. Akredytacja nowego ambasadora Pakistanu (Przemówienie do nowego ambasadora Pakistanu przy Stolicy Apostolskiej, 19 XI), NP V, 2, s. 811-812; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore del Pakistan, IGP V, 3, s. 1335-1336.

84. Trzeba przywrócić siłę głosowi sumienia (Przemówienie do władz miasta i regionu, Palermo, 20 XI), NP V, 2, s. 815-816; toż: Ridate forza alla voce della coscienza per restituire a Palermo pace e serenità, IGP V, 3, s. 1345-1347.

85. Kształtować sumienie prawdziwie chrześcijańskie (Przemówienie do uczestników spotkania na temat Moralności Publicznej, 29 XI), NP V, 2, s. 873-875; toż: Formare coscienze autenticamente cristiane per restituire all'uomo sensibilità morale, IGP V, 3, s. 1475-1478.

86. Akredytacja nowego ambasadora Indii (Przemówienie do nowego ambasadora Indii przy Stolicy Apostolskiej, 3 XII), NP V, 2, s. 887-888; toż: Le credenziali del nuovo Ambasciatore dell'India, IGP V, 3, s. 1507-1508.

87. Waszemu krajowi przypadła wyjątkowa odpowiedzialność (Przemówienie do parlamentarzystów Republiki Austrii, 6 XII), NP V, 2, s. 902-903; toż: Testimoniate Cristo nella vita politica e sociale, IGP V, 3, s. 1537-1539.

88. Listy uwierzytelniające pierwszego ambasadora Księstwa Monaco (Przemówienie do pierwszego ambasadora Księstwa Monaco przy Stolicy Apostolskiej, 10 XII), NP V, 2, s. 919-920; toż: Le credenziali del primo Ambasciatore del Principato di Monaco, IGP V, 3, s. 1568-1569.

89. Listy uwierzytelniające pierwszego ambasadora Danii (Przemówienie do ambasadora Danii przy Stolicy Apostolskiej, 18 XII), NP V, 2, s. 950-951; toż: Le credenziali del primo Ambasciatore di Danimarca, IGP V, 3, s. 1628-1630.

1983

90. Założenia i cele międzynarodowej działalności Stolicy Apostolskiej (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 15 I), ORpol. 4(1983) nr 2, s. 4-6; toż: Il dialogo leale per la pace: linea d'azione della Santa Sede e modello dell'attività diplomatica, IGP VI, 1, s. 119-132.

91. Wspólna odpowiedzialność za autentyczne oblicze Rzymu (Przemówienie do władz Rzymu, 20 I), ORpol. 4(1983) nr 2, s. 7.

92. Ponadnarodowa ochrona praw człowieka (Przemówienie do członków Ogólnoamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka, San José, 3 III), ORpol. 4(1983) nr 3, s. 25; toż: Collaborare al rispetto della dignità e dei diritti dell'uomo, IGP VI, 1, s. 556-557.

93. Nie przestajcie ufać (Przemówienie do władz państwowych, Warszawa, 17 VI), ORpol. 4(1983) nr nadzw., s. 6; toż: Che questo difficile momento diventi via di rinnovamento sociale, IGP VI, 1, s. 1526-1531.

94. Moralne zwycięstwo narodu (Homilia podczas Mszy św., Stadion Dziesięciolecia, Warszawa, 17 VI), w: J a n P a w e ł II, Pokój Tobie, Polsko! Ojczyzno moja!, Lublin 1984, s. 36-47; toż: Solo una vittoria di natura morale può restituire alla società la sua unità, IGP VI, 1, s. 1540-1548.

95. Dobro na ziemi polskiej potężniejsze od zła (Przemówienie pożegnalne, Kraków, 23 VI), w: J a n P a w e ł II, Pokój Tobie, Polsko! Ojczyzno moja!, Lublin 1984, s. 214-217; toż: Un impegno di tutta la società polacca per il superamento delle difficoltà attuali, IGP VI, 1, s. 1659-1662.

96. Tysiąc lat głębokiej więzi z chrześcijaństwem (Przemówienie do Prezydenta Republiki Austrii, 11 IX), ORpol. 4(1983) nr 9, s. 11; toż: È millenario e profondo il legame del popolo austriaco col Vangelo, IGP VI, 2, s. 472-476.

97. Prawdziwe zadania przedstawicielstw dyplomatycznych (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 11 IX), ORpol. 4(1983) nr 11-12; toż: La diplomazia come arte della pace, IGP VI, 2, s. 477-481.

98. Prawdziwe kryteria postępu (Przemówienie do przedstawicieli organizacji międzynarodowych, 12 IX), ORpol. 4(1983) nr 9, s. 15, 18; toż: L'uomo, dopo Dio, é misura e fine di ogni progetto, IGP VI, 2, s. 505-509.

99. Odpowiedzialność Europy za pokój i sprawiedliwość w świecie (Przemówienie do grupy katolickich parlamentarzystów europejskich, 10 XI), ORpol. 4(1983) nr 12, s. 8-9; toż: Responsabilità dell'Europa nella ricerca della pace e della giustizia nel mondo, IGP VI, 2, s. 1026-1032.

100. Pokój rodzi się z serca nowego (Orędzie na XVII Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1984 r., 8 XII), ORpol. 4(1983) nr 10, s. 1, 4-5; toż: "La pace nasce da un cuore nuovo", IGP VI, 2, s. 1278-1289.

1984

101. Nie ma dnia do stracenia. Narody i bloki muszą podjąć prawdziwy dialog (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 14 I), ORpol. 5(1984) nr 1-2, s. 16-17; toż: Riproposti il dialogo e il negoziato come uniche strade per giungere a una pace vera, IGP VII, 1, s. 69-86.

102. Uroczysty apel do społeczności międzynarodowej (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Bangkok, 11 V), ORpol. 5(1984) nr 6, s. 24-25; toż: Solo una genuina riconciliazione può risolvere alla radice il dramma dei rifugiati, IGP VII, 1, s. 1375-1381.

103. Zadania dyplomatów we współczesnym świecie (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Freiburg, 13 VI), ORpol. 5(1984) nr 7, s. 20; toż: La Svizzera, per contrasto, fa comprendere i maggiori problemi mondiali ai diplomatici, IGP VII, 1, s. 1731-1735.

104. Apartheid (Przemówienie do Komitetu ONZ do walki z dyskryminacją rasową, 7 VII), ORpol. 5(1984) nr 7, s. 1,8; toż: L'"apartheid" offende la dignità umana e mette in pericolo la pace mondiale, IGP VII, 2, s. 35-39.

105. Solidarność z tymi, którzy cierpią z powodu niesprawiedliwości (Przemówienie podczas audiencji na sesji plenarnej Papieskiej Komisji "Iustitia et Pax", 30 XI), ORpol. 5(1984) nr 11-12, s. 25; toż: La Chiesa non deve essere né apparire complice di situazioni di ingiustizia, IGP VII, 2, s. 1333-1339.

1985

106. Wzajemność, solidarność, współpraca (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 12 I), ORpol. 6(1985) nr 1, s. 11-13; toż: La Chiesa disponibile come luogo di incontro e di dialogo al servizio della causa dell'uomo e della pace nel mondo, IGP VIII, 1, s. 53-67.

107. By pokój nie był jedynie brakiem wojny (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 3 II), ORpol. 6(1985) nr 3, s. 23; toż: Il rispetto dei diritti umani garanzia per una vera pace, IGP VIII, 1, s. 398-399.

108. Kościół pragnie współdziałać w ratowaniu godności ludzi i narodów (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 12 V), ORpol. 6(1985) nr nadzw. I, s. 9; toż: Servitori della pace, IGP VIII, 1, s. 1301-1302.

109. O wspólne dobro społeczności międzynarodowej (Przemówienie w siedzibie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, Haga, 13 V), ORpol. 6(1985) nr nadzw. I, s. 11-12; toż: Perseguire il bene comune sulla base della giustizia secondo le norme di un sistema giuridico mondiale, IGP VIII, 1, s. 1313-1321.

110. Odpowiedzialność Europy (Przemówienie w siedzibie instytucji EWG, 15 V), ORpol. 6(1985) nr nadzw. I, s. 21-23; toż: L'Europa sappia testimoniare la verità integrale dell'uomo, IGP VIII, 1, s. 1372-1378.

111. Przykład dla całej Europy (Spotkanie z władzami państwowymi i korpusem dyplomatycznym, Bruksela, 20 V), ORpol. 6(1985) nr nadzw., s. 37-38; toż: Gli uomini devono essere educati alla solidarietà perché possano affermare la dignità e la pace, IGP VIII, 1, s. 1570-1577.

112. Kontynent europejski (Wizyta w siedzibie EWG, Bruksela, 20 V), ORpol. 6(1985) nr nadzw., s. 38-39; toż: Europa, fonda il tuo futuro sulla verità dell'uomo e spalanca le tue porte alla solidarietà universale, IGP VIII, 1, s. 1578-1588.

113. Dziewięćdziesiąt lat obecności Kościoła w Togo (Przemówienie w rezydencji prezydenta, 9 VIII), ORpol. 6(1985) nr 8, s. 13; toż: Fedele al Vangelo, la Chiesa contribuisce a spianare nuove vie di giustizia e di pace, IGP VIII, 2, s. 248-250.

114. Co czynimy dla dobra braci i sióstr z Afryki? (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 12 VIII), ORpol. 6(1985) nr 9, s. 10-11; toż: La discriminazione razziale praticata in Africa solleva l'indignazione del mondo e della Chiesa, IGP VIII, 2, s. 336-346.

115. Współodpowiedzialność, solidarność, pokój (Przemówienie w ośrodku ONZ, Nairobi, 18 VIII), ORpol. 6(1985) nr nadzw. II, s. 12-13; toż: I programmi ambientali per assicurare cibo e alloggio: modi concreti di promuovere la pace, IGP VIII, 2, s. 477-487.

116. Polityka wobec wartości moralnych (Przemówienie podczas spotkania z Księciem Lichtensteinu oraz członkami rządu i parlamentu, 8 IX), ORpol. 6(1985) nr nadzw. II, s. 3-4; toż: Il rispetto per la vita umana in ogni sua fase garantisce un futuro degno e pieno di speranza, IGP VIII, 2, s. 618-623.

117. Pokój jest wartością, która nie zna podziałów na Północ-Południe, Wschód-Zachód: jest tylko jeden pokój (Orędzie na XIX Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1986 r., 8 XII), ORpol. 7(1986) nr 1, s. 1, 3,4; toż: La pace é valore senza frontiere. Nord-Sud, Est-Ovest: una sola pace, IGP VIII, 2, s. 1463-1474.

1986

118. Pokój nie jest możliwy bez międzynarodowej solidarności i sprawiedliwości (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 11 I), ORpol. 7(1986) nr 1, s. 5-7; toż: All'internazionalismo dell'odio e della violenza oppore l'internazionalismo della volontà di pace, IGP IX, 1, s. 60-90.

119. Instrukcja Kongregacji Nauki Wiary o chrześcijańskiej wolności i wyzwoleniu (22 III), Rzym 1986.

120. Pokój bez sprawiedliwości jest namiastką pokoju (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 2 VII), ORpol. 7(1986) nr 7, s. 7; toż: Le società umane saranno giudicate dal contributo dato alla pace, IGP IX, 2, s. 46-48.

121. Rozwój i solidarność: dwie drogi wiodące do pokoju (Orędzie na XX Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1987 r, 8 XII), ORpol. 7(1986) nr 11-12, s. 3-5; toż: Sviluppo e solidarietà: due chiavi per la pace, IGP IX, 2, s. 1885-1899.

1987

122. Pokój przekracza ludzkie siły (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 10 I), ORpol. 8(1987) nr 1, s. 7-8; toż: L'incontro di Assisi testimonia che la pace é di ordine etico e richiede obbedienza alla conscienza e rispetto dei diritti dell'uomo, IGP X, 1, s. 69-81.

123. Jak dobry Samarytanin z ewangelicznej przypowieści (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 3 IV), ORpol. 8(1987) nr 4, s. 23; toż: La disponibilità al dialogo é un valore che deve ispirare sempre i rapporti tra le nazioni, IGP X, 1, s. 1007-1009.

124. Kiedy rządzący stają się rzecznikami pragnienia zgody (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 6 IV), ORpol. 8(1987) nr 6, s. 18; toż: La visita in America Latina é un servizio alla solidarietà tra le nazioni, IGP X, 1, s. 1122-1124.

125. Motywy życia i nadziei (Przemówienie do przedstawicieli władz PRL podczas spotkania na Zamku Królewskim, Warszawa, 8 VI), ORpol. 8(1987) nr 5, s. 7; toż: Ogni violazione dei diritti dell'uomo costituisce una minaccia alla pace, IGP X, 2, s. 2043-2047.

126. Cztery prawa warunkujące prawdziwy postęp (Przemówienie pożegnalne na Okęciu, Warszawa, 14 VI), ORpol. 8(1987) nr 5 bis, s. 21-22; toż: Verità, libertà, giustizia, amore: quattro diritti per ogni autentico progresso, IGP X, 2, s. 2242-2245.

127. Wolność, prawda, służba ludzkości (Przemówienie do prezydenta Ronalda Reagana, Miami, 10 IX), ORpol. 8(1987) nr 9-10, s. 24; toż: Contribuire alla promozione della verità nella carità per consolidare la libertà ed edificare la pace, IGP X, 3, s. 374-378.

128. Wolność religijna warunkiem pokojowego współżycia (Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1988 r., 8 XII), ORpol. 9(1988) nr 1, s. 1, 3-4; toż: La libertà religiosa condizione per la pacifica convivenza, IGP X, 3, s. 1331-1341.

129. Encyklika Sollicitudo rei socialis (30 XII), Città del Vaticano; toż: Lettera Enciclica nel XX Anniversario della "Populorum Progressio" Sollicitudo Rei Socialis, IGP X, 3, s. 1547-1664.

1988

130. Od czego zależy prawdziwy i trwały pokój? (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 9 I), ORpol. 9(1988) nr 2, s. 16-17; toż: Disarmo, giustizia, sviluppo e diritti dei popoli: condizioni per la pace, IGP XI, 1, s. 55-67.

131. O podstawową tożsamość Europy (Przemówienie podczas audiencji dla Komitetu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy do stosunków z parlamentami krajowymi, 17 III), ORpol. 9(1988) nr 3-4, s. 24, 32; toż: Tornare ai valori originati dal Cristianesimo per restituire all'Europa la sua fondamentale unità, IGP XI, 1, s. 661-663.

132. Jeżeli Europa chce pozostać sobie wierna (Przemówienie do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, 8 X), ORpol. 9(1988) nr 10-11, s. 5-6; toż: Se l'Europa vuole essere fedele a se stessa deve trovare nelle sue radici uno spirito comune, IGP XI, 3, s. 1070-1079.

133. U progu nowego etapu (Przemówienie do Parlamentu Europejskiego, 11 X), ORpol. 9(1988) nr 10-11, s. 1, 11; toż: L'Europa unita di domani dovrà riconciliare l'uomo con la creazione, con i suoi simili, con se stesso, IGP XI, 3, s. 1171-1179.

134. Papieska Komisja "Iustitia et Pax", Kościół wobec rasizmu. W trosce o pogłębienie braterstwa między ludźmi (3 XI), ORpol. 10(1989) nr 1-2, s. 5-9.

135. Poszanowanie mniejszości warunkiem pokoju (Orędzie na XXII Światowy Dzień Pokoju, 1 stycznia 1989 r., 8 XII), ORpol. 9(1988) nr 12, s. 1, 32; toż: Per costruire la pace rispettare le minoranze, IGP XI, 4, s. 1788-1797.

136. Adhortacja apostolska Christifideles laici (30 XII), Città del Vaticano 1988; toż: L'esortazione Apostolica Post-Sinodale Christifideles Laici, IGP XI, 4, s. 1967-21-75.

1989

137. Transcendentne podstawy godności i praw człowieka (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 9 I), ORpol. 10(1989) nr 1-2, s. 11-12; toż: La dimensione trascendente é la fonte autentica della dignità e dei diritti inviolabili di ogni persona, IGP XII, 1, s. 60-71.

138. Drogi rozwoju (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Antananarivo, 30 IV), ORpol. 10(1989) nr 4, s. 20-21; toż: I bisogni delle Nazioni meno favorite e la miseria di troppi esseri umani sono un appello ad una efficace cooperazione internazionale, IGP XII, 1, s. 1030-1035.

139. Zasada międzynarodowej solidarności (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Lusaca (Zambia), 3 V), ORpol. 10(1989) nr 4, s. 25; toż: Il problema del debito internazionale e il flagello di milioni di rifugiati esigono una coraggiosa solidarietà, IGP XII, 1, s. 1108-1113.

140. Złożenie listów uwierzytelniających przez ambasadora Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przy Stolicy Apostolskiej (Przemówienie z okazji złożenia listów uwierzytelniających przez ambasadora Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przy Stolicy Apostolskiej Jerzego Kuberskiego, 5 X), ORpol. 10(1989) nr 10-11, s. 28; toż: "È un momento significante, un momento storico", IGP XII, 2, s. 762-766.

141. Niech Bóg błogosławi waszym dążeniom (Przemówienie u prezydenta Republiki, Seul, 8 X), ORpol. 10(1989) nr 12, s. 9; toż: Possa sbocciare in questa grande terra il desiderio della pace e dell'unità che giace nei vostri cuori, IGP XII, 2, s. 794-796.

1990

142. Europa i świat na progu ostatniej dekady XX wieku (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 13 I), ORpol. 11(1990) nr 1, s. 5-6; toż: Interi popoli hanno preso la parola: donne, giovani, uomini hanno vinto la paura, IGP XIII, 1, s. 69-83.

143. Trudna droga do międzynarodowej solidarności (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, N'Djamena (Czad), 1 II), ORpol. 11(1990) nr 4, s. 26-27; toż: Il coraggio della lucidità di fronte agli attentati alla pace, IGP XIII, 1, s. 361-366.

144. Spotykamy się dziś na ruinach wieży Babel (Przemówienie do prezydenta Václava Havla, 21 IV), ORpol. 11(1990) nr 5, s. 22-24; toż: Gli eventi di cui siamo testimoni dimostrano che l'Europa unita non é un'utopia del Medio Evo ma un traguardo raggiungibile, IGP XIII, 1, s. 965-975.

145. Etyczny wymiar aktualnych kryzysów: potrzeba solidarności między narodami (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Meksyk, 8 V). ORpol. 11(1990) nr 6, s. 10; toż: La solidarietà tra i popoli si rivela come il punto di partenza imprescindibile per affrontare i grandi crocevia della storia, IGP XIII, 1, s. 1167-1171.

146. Rząd polski może liczyć na pomoc Kościoła (Przemówienie z okazji złożenia listów uwierzytelniających przez ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej prof. Henryka Kupiszewskiego, 16 VI), ORpol. 11(1990) nr 6, s. 3; toż: Davanti alla Polonia si é aperta una nuova pagina della storia, IGP XIII, 1, s. 1602-1605.

147. Nowe Niemcy: perspektywy, odpowiedzialność i zadania (Przemówienie z okazji przyjęcia listów uwierzytelniających ambasadora Republiki Federalnej Niemiec przy Stolicy Apostolskiej, 8 XI), ORpol. 11(1990) nr 12, s. 18; toż: La Germania deve assumere un'importante responsabilità nei confronti dei vicini, dell'Europa e di tutti i popoli, IGP XIII, 2, s. 1036-1040.

148. Poszanowanie sumienia każdego człowieka warunkiem pokoju (Orędzie na XXIV Światowy Dzień Pokoju, 1 stycznia 1991 r., 8 XII), ORpol. 11(1990) nr 12, s. 16-18; toż: "Se vuoi la pace rispetta la coscienza di ogni uomo", IGP XIII, 2, s. 1558-1570.

1991

149. Bramy nadziei (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 12 I), ORpol. 12(1991) nr 2-3, s. 11-15; toż: La pace é ancora possibile, la guerra segnerebbe il declino di tutta l'umanità, IGP XIV, 1, s. 78-93.

150. Encyklika Centesimus annus w setną rocznicę encykliki Rerum novarum (1 V), Rzym 1991; toż: Lettera enciclica Centesimus Annus, IGP XIV, 1, s. 953-1083.

151. By nikt nie czuł się obcym we własnej ojczyźnie (Homilia, Lubaczów, 3 VI), ORpol. 12(1991) nr 5, s. 23-24; toż: I cattolici si sentirebbero a disagio in uno Stato dalle cui strutture fosse stato allontanato Dio, IGP XIV, 1, s. 1435-1441.

152. "Nie zabijaj": przeciwko uzurpacji Bożej władzy nad życiem i śmiercią (Homilia podczas Mszy św. na lotnisku wojskowym, Radom, 4 VI), ORpol. 12(1991) nr 5, s. 34-36; toż: Alle vittime della crudeltà umana nel nostro secolo si aggiunge il grande cimitero dei non-nati degli indifesi, IGP XIV, 1, s. 1467-1472.

153. "Nie kradnij" znaczy także nie nadużywaj twojej władzy nad własnością (Homilia podczas Mszy św. beatyfikacyjnej Bolesławy Lament, Białystok, 5 VI), ORpol. 12(1991) nr 5, s. 46-49; toż: La Beata Bolesława, mediante l'amore al suo popolo, fu l'ispiratrice dell'ecumenismo nella vita quotidiana, IGP XIV, 1, s. 1495-1503.

154. Sobie samym przywróceni (Spotkanie z władzami państwowymi i prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 8 VI), ORpol. 12(1991) nr 6, s. 18-19; toż: Gli eventi di questo secolo ci hanno "restituiti a noi stessi", IGP XIV, 1, s. 1581-1585.

155. Teraz naucz nas być wolnymi ("Te Deum" z okazji 200-lecia Konstytucji 3 maja, Warszawa, 8 VI), ORpol. 12(1991) nr 6, s. 20-21; toż: Ti ringraziamo, Dio, di essere polacchi. Ora insegnaci ad essere veramente liberi, IGP XIV, 1, s. 1586-1588.

156. Pierwszym prawem człowieka jest prawo do życia (Do parlamentarzystów, Warszawa, 8 VI), ORpol. 12(1991) nr 6, s. 22; toż: Incontro con un gruppo di parlamentari, IGP XIV, 1, s. 1589-1591.

157. Na samym wstępie powstawania sprawiedliwszego świata i nowej Europy (Spotkanie z korpusem dyplomatycznym, Warszawa, 8 VI), ORpol. 12(1991) nr 6, s. 25-27; toż: Dai profondi cambiamenti sociali rinasce la speranza di un'"Europa dello Spirito", IGP XIV, 1, s. 1600-1606.

158. To imię nadała wam Matka Boża (Przemówienie do Rady Miejskiej Częstochowy, 15 VIII 1991 r.), ORpol. 12(1991) nr 8, s. 33.

159. Narody Europy muszą odnaleźć wspólne wartości, które są podstawą pokoju (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Budapeszt, 17 VIII), ORpol. 12(1991) nr 9-10, s. 12-13; toż: Tramontata l'epoca delle Potenze contrapposte si tratta ora di giungere ad una libertà internazionale fondata su un ordine etico, IGP XIV, 2, s. 322-327.

1992

160. Narody mają prawo do wyboru własnego sposobu myślenia i życia (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 11 I), ORpol. 13(1992) nr 2, s. 21-25; toż: Sicurezza, cooperazione e salvaguardia della dimensione dell'uomo, IGP XV, 1, s. 61-75.

161. Wspólnota międzynarodowa musi stawić czoło problemom ludzkości (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Dakar, 21 II), ORpol. 13(1992) nr 5, s. 13-14; toż: L'Africa ha ancora urgente bisogno di una solidarietà non fermata dalle frontiere, IGP XV, 1, s. 371-376.

162. Kościół broni praw człowieka - jednostek i narodów (Przemówienie z okazji złożenia listów uwierzytelniających przez ambasadora Chorwacji przy Stolicy Apostolskiej, 3 VII), ORpol. 13(1992) nr 11, s. 16-17; toż: L'organizzazione della nuova Europa esige la promozione della dimensione morale delle relazioni tra gli uomini, IGP XV, 2, s. 19-25.

163. Historia złączyła Litwę z Kościołem (Przemówienie z okazji złożenia listów uwierzytelniających przez ambasadora Litwy przy Stolicy Apostolskiej, 11 VII), ORpol. 13(1993) nr 11, s. 17-18; toż: Ricostruire la vita nazionale e le istituzioni democratiche, IGP XV, 2, s. 55-60.

164. Przyszłość Ameryki Łacińskiej wymaga zdecydowanych i ofiarnych działań (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Santo Domingo, 11 X), ORpol. 13(1992) nr 12, s. 16-18; toż: Il processo di integrazione latinoamericana deve sradicare la povertà ingiusta e disumana, IGP XV, 2, s. 293-297.

165. Należy stworzyć warunki sprzyjające pełnemu rozwojowi każdego człowieka (Przemówienie do uczestników Międzynarodowej Konferencji Organizacji do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), 5 XII), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 38-40; toż: Lo scandalo provocato dal "paradosso dell'abbondanza" é l'ostacolo principale alla soluzione del dramma della fame dei popoli, IGP XV, 2, s. 816-822.

166. Jeśli pragniesz pokoju, wyjdź naprzeciw ubogim (Orędzie na XXVI Światowy Dzień Pokoju, 1 stycznia 1993 r., 8 XII), ORpol. 14(1993) nr 1, s. 4-7; toż: Messaggio per la "Giornata Mondiale della Pace" 1993 "Se cerchi la pace, va'incontro ai poveri", IGP XV, 2, s. 842-850.

1993

167. Wojna i ubóstwo: dwie plagi nękające ludzkość (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 16 I), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 40-44; toż: La guerra d'aggressione é indegna dell'uomo, IGP XVI, 1, s. 115-128.

168. Odpowiedzialność narodów Afryki za budowę własnej przyszłości (Przemówienie podczas spotkania z korpusem dyplomatycznym, 8 II), ORpol. 14(1993) nr 4, s. 29-31; toż:

169. Poszanowanie praw wszystkich drogą do pokoju i bezpieczeństwa (Przemówienie podczas spotkania z prezydentem Sudanu, Chartum (Afryka), 10 II), ORpol. 14(1993) nr 4, s. 37-38; toż: Le minoranze hanno il diritto di esistere: lo Stato é moralmente obbligato a garantirne il rispetto senza discriminazioni, IGP XVI, 1, s. 403-407.

170. Wizja świata zjednoczonego (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Madryt, 16 VI), ORpol. 14(1993) nr 8-9, s. 21-22; toż: I conflitti bellici e il divario tra Nord e Sud sfidano nazioni e organismi a consolidare rapporti più giusti e solidali, IGP XVI, 1, s. 1557-1561.

171. Encyklika Veritatis splendor o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła (6 VIII), Watykan 1993, zwł. nr 95-101; toż: Lettera enciclica Veritatis Splendor, IGP XVI, 2, s. 156-375.

172. Zadania dyplomatów w nowej sytuacji Europy (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Wilno 5 IX), ORpol. 14(1993) nr 12, s. 14-16; La diplomazia ha il dovere di facilitare la vita democratica nelle Nazioni che escono da un regime totalitario, IGP XVI, 2, s. 633-640.

173. Walka z głodem wymaga wspólnego działania (Przemówienie do uczestników XXVII Konferencji Generalnej FAO, 11 XI), ORpol. 15(1994) nr 2, s. 35-36; toż: La solidarietà tra Paesi, condizione della vera pace, richiede una rilettura degli obiettivi di tutte le istituzioni delle Nazioni Unite, IGP XVI, 2, s. 1260-1266.

1994

174. Budujmy mosty między ludźmi i narodami (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 15 I), ORpol. 15(1994) nr 4, s. 15-20; toż: È tempo dell'audacia della fraternità, IGP XVII, 1, s. 112-125.

175. Do prezydenta Republiki Bośni i Hercegowiny (8 IX), ORpol. 15(1994) nr 11, s. 13-14; Ai Presidente della Presidenza della Repubblica di Bosnia ed Erzegovina, IGP XVII, 2, s. 255-259.

1995

176. Stolica Apostolska jest głosem, na który czeka ludzkie sumienie (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 9 I), ORpol. 16(1995) nr 3, s. 50-53; toż: La Santa Sede é la voce che la coscienza umana attende, IGP XVIII, 1, s. 59-66.

177. Encyklika Evangelium vitae o wartoœci i nienaruszalnoœci życia ludzkiego (25 III), Watykan 1995, zwł. nr 68-77; toż: Lettera enciclica Evangelium Vitae, IGP XVIII, 1, s. 605-840.

178. Polska potrzebuje dzisiaj ludzi sumienia (Homilia podczas Mszy św. na wzgórzu "Kaplicówka", Skoczów, 22 V), ORpol. 16(1995) nr 7, s. 26-28.; toż: "Oggi la Polonia ha urgente bisogno soprattutto di uomini di coscienza!", IGP XVIII, 1, s. 1382-1390.

179. Kościół chce być czynnie obecny w budowaniu wspólnego domu (Przemówienie podczas audiencji dla nowego ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej Stefana Frankiewicza, 11 VII), ORpol. 16(1995) nr 8-9, s. 43-44; toż: La definizione di "Polonia semper fidelis" riacquisti nella nuova realtà il significato che ebbe nel passato, IGP XVIII, 2, s. 93-98.

180. Od praw człowieka do praw narodów (Przemówienie do Zgromadzenia Ogólnego ONZ, 5 X), ORpol. 16(1995) nr 11-12, s. 4-9; toż: "Sono di fronte a voi come testimone della dignità dell'uomo", IGP XVIII, 2, s. 730-744.

181. Osoba ludzka w centrum wszelkiego działania (Przemówienie do pracowników ONZ, 5 X), ORpol. 16(1995) nr 11-12, s. 11; toż: La vostra opera é un segno che il nuovo millennio vedrà una nuova fioritura di autentica umanità, IGP XVIII, 2, s. 745-747.

182. Dobra stworzone są przeznaczone dla wszystkich ludzi (Przemówienie do uczestników Konferencji Generalnej FAO, 23 X), ORpol. 17(1996) nr 2, s. 33-34; toż: L'umanità potrà intraprendere un duraturo cammino di pace solo quando, invece di ammassare armi, provvederà a fornire a ciascuno il pane quotidiano, IGO XVIII, 2, s. 928-933.

1996

183. Światła i cienie współczesnego świata (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 13 I), ORpol. 17(1996) nr 3, s. 25-28; toż: Ciascun popolo deve essere disposto ad accogliere l'identità del suo vicino, IGP XIX, 1, s. 58-66.

184. To miasto żyło zawsze wiarą (Przemówienie podczas audiencji dla przedstawicieli mieszkańców Warszawy, Rzym, 7 V 1996 r., ORpol. 17(1996) nr 6, s. 45-46; La storia di Varsavia, "città indomabile" che é sempre vissuta di fede, ci insegna che il nostro oggi e il nostro domani vanno edificati su Cristo, IGP XIX, 1, s. 1183-1186.

185. Człowiek jest powołany do wolności (Przemówienie podczas pożegnania przed Bramą Brandenburską, 23 VI), ORpol. 17(1996) nr 9, s. 29-31; toż: L'uomo é chiamato alla libertà. Annuncio a tutti voi che mi ascoltate: la pienezza e la compiutezza di questa libertà ha un nome: Gesù Cristo, IGP XIX, 1, s. 1610-1616.

186. Wezwani, by iść drogą przebaczenia, szacunku i miłości (Przemówienie do członków Wyższego Instytutu Sztabu Generalnego Sił Obronnych Wspólnoty Europejskiej, 17 IX), ORpol. 18(1997) nr 1, s. 35; toż: Un'autentica solidarietà é necessaria per garantire la pace tra le Nazioni d'Europa, IGP XIX, 2, s. 367-368.

187. Wartości, które Kościół głosi, są fundamentem społeczeństwa (Przemówienie do przedstawicieli władz państwowych, Tours, 19 IX), ORpol. 17(1996) nr 11-12, s. 20-21; toż: Fa onore alla Francia celebrare i valori che hanno modellato il suo passato e che orientano il suo futuro, IGP XIX, 2, s. 386-389.

188. Wiara światłem w działalności społecznej chrześcijan (Przemówienie do przedstawicieli Samorządów Małopolski, 28 X), ORpol. 18(1997) nr 1, s. 47.

189. O sprawiedliwy podział dóbr ziemi (Przemówienie do uczestników światowego spotkania na szczycie Organizacji do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa, 13 XI), ORpol. 18(1997) nr 1, s. 37-38; toż: Essere numerosi non significa condannarsi a restare senza pane, IGP XIX, 2, 695-700.

190. Należy postępować drogą solidarności (Przemówienie do uczestników międzynarodowego spotkania przedstawicieli związków zawodowych, 2 XII), ORpol. 18(1997) nr 2, s. 48-49; toż: Percorrere la strada della solidarietà di fronte alla pericolosa tendenza alla frammentazione sociale, IGP XIX, 2, s. 863-865.

1997

191. W służbie pokoju, sprawiedliwości i solidarności (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 13 I), ORpol. 18(1997) nr 3, s. 20-22; toż: È urgente organizzare la pace del dopo-guerra-fredda e la libertà del dopo 1989, IGP XX, 1, s. 92-98.

192. Budujemy Europę wierni orędziu Chrystusa (Przemówienie do grupy chrześcijańskich deputowanych do Parlamentu Europejskiego, 6 III), ORpol. 18(1997) nr 6, s. 32-33; toż: "Se l'Europa si costruisce escludendo la dimensione trascendente della persona essa perde una gran parte del suo fondamento", IGP XX, 1, s. 391-394.

193. Budowanie prawdziwego pokoju zadaniem wszystkich (Przemówienie do członków kolegialnego Prezydium Bośni i Hercegowiny, 13 IV), ORpol. 18(1997) nr 6, s. 11-12; toż: L'edificio della pace deve poggiare sul coraggio del perdono. Occorre saper chiedere perdono e perdonare!, IGP XX, 1, s. 672-674.

194. Prawo do pracy w świetle Magisterium Kościoła (Przemówienie do członków Papieskiej Akademii Nauk Społecznych, 25 IV), ORpol. 18(1997) nr 8-9, s. 39-41; toż: Il modello di uno stato sociale moderno resta manifestazione di autentica civiltà e strumento per la difesa dei piú poveri, IGP XX, 1, s. 800-806.

195. Ład społeczny trzeba budować na wartościach moralnych (Przemówienie pożegnalne, Bejrut, 11 V), ORpol. 18(1997) nr 8-9, s. 28; toż: Siano garantite nel Medio Oriente la sovranità, l'autonomia legitima, la sicurezza degli Stati, e rispettati il diritto e le aspirazioni dei popoli, IGP XX, 1, s. 1169-1171.

196. Życie społeczne i praca w świetle wiary (Homilia podczas Mszy świętej na lotnisku, Legnica, 2 VI), ORpol. 18(1997) nr 7, s. 20-22; toż: La Chiesa continua nella missione di Cristo di portare al mondo una nuova giustizia, IGP XX, 1, s. 1350-1358.

197. Św. Wojciech symbolem duchowej jedności Europy (Orędzie do prezydentów siedmiu państw europejskich, Gniezno, 3 VI), ORpol. 18(1997) nr 7, s. 30; toż: Impegnatevi a non lasciare nessuna Nazione fuori dall'Europa che state costruendo, IGP XX, 1, s. 1381-1383.

198. Tylko z Chrystusem można zbudować nowy dom dla Europy (Homilia podczas Mszy św. z okazji tysiąclecia śmierci św. Wojciecha, Gniezno, 3 VI), ORpol. 18(1997) nr 7, s. 27-29; toż: Solo con Cristo si può costruire la nuova casa d'Europa, IGP XX, 1, s. 1370-1378.

199. Raduj się, Krakowie, oddając hołd świętej Pani Wawelskiej (Homilia podczas kanonizacji błogosławionej Jadwigi Królowej, Kraków, 8 VI), ORpol. 18(1997) nr 7, s. 54-57; toż: Da Edvige un compito nuovo: amare e servire, IGP XX, 1, s. 1447-1454.

200. Budujmy Polskę wierną swym korzeniom (Przemówienie pożegnalne na lotnisku Balice, Kraków, 10 VI), ORpol. 18(1997) nr 7, s. 71-72; toż: La Polonia fedele alle sue radici. L'Europa fedele alle sue radici, IGP XX, 1, s. 1494-1498.

201. Nauczanie społeczne Kościoła w programie nowej ewangelizacji (Przemówienie do uczestników europejskiego kongresu poświęconego społecznej nauce Kościoła, 20 VI), ORpol. 18(1997) nr 10, s. 36-37; toż: Attraverso la dottrina sociale, la Chiesa pone al travagliato Continente Europeo la la questione della qualità morale della sua civiltà, IGP XX, 1, s. 1551-1555.

202. Sprawiedliwość każdego człowieka źródłem pokoju dla wszystkich (Orędzie na XXXI Światowy Dzień Pokoju, 1 stycznia 1998 r., 8 XII), ORpol. 19(1998) nr 1, s. 4-8; toż: Dalla giustizia di ciascuno nasce la pace per tutti, IGP XX, 2, s. 949-959.

203. Przy wigilijnym stole, Spotkanie opłatkowe z Polakami podczas którego obecni byli również przedstawiciele Samorządu Małopolski i innych miast Polski, Rzym, 20 XII 1997 r.), ORpol. 19(1998) nr 2, s. 55-59; toż: Prendendo in mano il pane bianco di Natale penso alla grande tavola della nostra madre Patria, IGP XX, 2, s. 1060-1063.

1998

204. Wierność niepisanemu prawu sumienia (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 10 I), ORpol. 19(1998) nr 4, s. 31-33.

205. Kościół potrzebuje ludzi ukształtowanych w szkole miłości Chrystusa (Przemówienie do biskupów polskich, 16 I), ORpol. 19(1998) nr 3, s. 30-32.

206. Kościół broni wolności każdego człowieka (Homilia podczas Mszy świętej, Santiago de Cuba, 24 I), ORpol. 19(1998) nr 3, s. 20-22.

207. Ewangelia jest drogą pokoju, sprawiedliwości i wolności (Homilia podczas Mszy świętej, Hawana, 25 I), ORpol. 19(1998) nr 3, s. 22-24.

208. Wolność religijna niezbywalnym prawem Kościoła (Przesłanie do biskupów kubańskich, 25 I), ORpol. 19(1998) nr 3, s. 25-27.

209. Niech narody otworzą się na naród kubański (Przemówienie pożegnalne, Hawana, 25 I), ORpol. 19(1998) nr 3, s. 28.

210. Bł. Maria Karłowska wzorem służby bliźniemu (Przemówienie podczas audiencji dla Polaków - wśród nich: wójtowie gmin i burmistrzowie miast: Torunia i diecezji drohiczyńskiej, 19 II 1998), "L'Osservatore Romano" wyd. pol. 19(1998) nr 4, s. 53-55.

211. Polska potrzebuje ludzi żywej wiary (Audiencja dla ok. 4 tys. Polaków, wśród nich: abp Józef Michalik oraz bp pomocniczy Stefan Moskwa, przedstawiciele 370 parafii archidiecezji przemyskiej, duchowieństwa oraz władz wojewódzkich i miejskich, Rzym, 18 VI 1998 r.), "L'Osservatore Romano" wyd. pol. 19(1998) nr 8-9, s. 53-55.

212. Poszanowanie praw człowieka częścią integralną każdej kultury (Przemówienie do uczestników I Światowego Kongresu Duszpasterstwa Praw Człowieka, 4 VII), ORpol. 19(1998) nr 12, s. 28-29.            

213. Poszanowanie praw człowieka warunkiem prawdziwego pokoju (Orędzie na XXXII Światowy Dzień Pokoju, 1 stycznia 1999 r., 8 XII), ORpol. 20(1999) nr 1, s. 4-8.

1999

214. Oby wszyscy odkryli miłość Ojca wszechświata (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 11 I), ORpol. 20(1999) nr 3, s. 13-15.

215. Budujcie świat bardziej ludzki i sprawiedliwy (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 23 I), ORpol. 20(1999) nr 4, s. 21-22.

216. Konkordat wielkim zadaniem dla obecnych i przyszłych pokoleń (Przemówienie z okazji wymiany dokumentów ratyfikacyjnych konkordatu, 25 III), ORpol. 19(1998) nr 5-6, s. 49-50.

217. Budujcie społeczeństwo, które służy wszystkim (Przemówienie podczas wizyty w pałacu prezydenckim, Bukareszt, 7 V), ORpol. 20(1999) nr 7, s. 16-17.

218. Razem tworzyć wspólne dobro Ojczyzny (Przemówienie podczas spotkania z parlamentarzystami RP, Warszawa, 11 VI), ORpol. 20(1999) nr 8, s. 52-55.

219. Ojczyzno moja, ziemio umiłowana, bądź pozdrowiona (Przemówienie pożegnalne, Kraków, lotnisko Balice, 17 VI), ORpol. 20(1999) nr 8, s. 122-123.

2000

220. Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za wszystkich (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 10 I), ORpol. 21(2000) nr 3, s. 24-26.

221. Dla dobra ludzkości (Przemówienie podczas spotkania z konsulami eneralnym, Jerozolima, 25 III), ORpol. 21(2000) nr 5, s. 33.

222. Służyć dobru wspólnemu (Przemówienie do przewodniczących parlamentów Unii Europejskiej, 23 IX), ORpol. 22(2001) nr 1, s. 44-45.

223. Z odwagą i wiernością głośmy Chrystusa (Przesłanie do Plenarnego Zgromadzenia Rady Europejskich Konferencji Episkopatów, 16 X), ORpol. 22(2001) nr 1, s. 45-46.

224.  List Apostolski "motu proprio" o ogłoszeniu św. Tomasza Morusa Patronem rządzących i polityków (31 X), ORpol. 22(2001) nr 1, s. 9-11.

225. Wartości religijne i moralne wspólnym dziedzictwem (Przemówienie do uczestników Konferencji Ministrów Rady Europy, 3 XI), ORpol. 22(2001) nr 1, s. 47.

226. Chrześcijanin jako polityk i ustawodawca (Przemówienie z okazji Jubileuszu Parlamentarzystów i Polityków, 4 XI), ORpol. 22(2001) nr 1, s. 23-25.

227. Patron polityków (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 5 XI), ORpol. 22(2001) nr 1, s. 27.

(oprac. Maria Filipiak)


*    Niniesza bibliografia została opublikowana w: Etyka w polityce, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2000, s. 109-134.