WOJNA I POKÓJ

1978

1. Rozwój w wolności (Przemówienie do uczestników plenarnego zebrania Papieskiej Komisji "Sprawiedliwość i Pokój", 11 XI), NP I, s. 59-62; toż: Sviluppo nella libertà, IGP I, s. 132-135.

2. Maryja jest cała Adwentem (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 10 XII), AP1, s. 29-30; toż: Pace per la Terra Santa, per il Libano, per l`Iran, IGP I, s. 322-324.

3. Apel Ojca Świętego do prezydentów Chile i Argentyny (12 XII), NP I, s. 150; toż: Appello del Santo Padre ai Presidenti dell'Argentina e Cile, IGP I, s. 329-330.

4. Osiągniemy pokój wychowując do pokoju (Orędzie na Światowy Dzień Pokoju, 21 XII), NP I, s. 173-179 toż: Per giungere alla pace, educare alla pace, IGP I s. 377-388.

1979

5. Rok pokoju (Homilia podczas Mszy świętej wygłoszona w Bazylice św. Piotra w uroczystość Matki Bożej Rodzicielki, 1 I), NP II, 1, s. 1-3; toż: Un anno di Pace, IGP II, 1, s. 3-6.

6. Pokój i postęp dla całego świata (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 12 I), NP II, 1, s. 22-26; toż: Pace e progresso per tutto il mondo, IGP II, s. 43-58.

7. Módlmy się za narody, które cierpią (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 18 II), NP II, 1, s. 167-169; toż: Pregare per la pace dei popoli che soffrono, IGP II, 1, s. 417-419.

8. Rzym apostołów i męczenników (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 25 II), NP II, 1, s. 187-188; toż: Trepidazione per i fratelli coinvolti nella guerra, IGP II, 1, s. 459-461.

9. Wasze światło niech będzie orędziem pokoju dla ludów europejskich (Przemówienie do sportowców, 18 III), NP II, 1, s. 275-278; toż: Dalla vostra luce un messaggio di pace per i popoli europei, IGP II, 1, s. 675-676.

10. Na śladach wielkiej bitwy, (Homilia podczas Mszy świętej na Monte Cassino, 17 V), NP II, 1, s. 498-501; toż: L'ardente preghiera, il fervente grido per la riconciliazione e per la pace, IGP II, 1, s. 1149-1154.

11. Braterstwo narodów opiera się na wartościach duchowych (Przemówienie na Monte Cassino, 17 V), NP II, 1, s. 501-505; toż: La fratellanza dei popoli si fondi sui valori spirituali, IGP II, 1, s. 1155-1162.

12. Misja Kościoła dla postępu ludów (Przemówienie w Belwederze, 2 VI), NP II, 1, s. 595-597; toż: La missione della Chiesa per il progresso dei popoli, IGP II, 1, s. 1379-1384.

13. Zwycięstwo wiary i miłości nad nienawiścią (Przemówienie w Oświęcimiu-Brzezince, 7 VI), NP II, 1, s. 683-686; toż: Vittoria della fede e dell'amore sull'odio, IGP II, 1, s. 1482-1487.

14. Pokój, sprawiedliwość, ewangelizacja w nauczaniu Pawła VI (Audiencja generalna, 8 VIII), NP II, 2, s. 57-60; toż: Pace, giustizia, evangelizzazione nel magistero di Paolo VI, IGP II, 2, s. 116-122.

15. Wołanie o pokój (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 2 IX), NP II, 2, s. 110-111; toż: La nostra preghiera sia un'invocazione alla pace, IGP II, 2, s. 221-223.

16. W służbie pokoju i pojednania (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 23 IX), NP II, 2, s. 173-174; toż: "Affido a Maria il mio pellegrinaggio di pace", IGP II, 2, s. 352-354.

17. Poszanowanie prawa fundamentem pokoju (Przemówienie na IX Światowej Konferencji Prawników, 24 IX), NP II, 2, s. 179-182; toż: Il rispetto della legge, fondamento della pace, IGP II, 2, s. 364-367.

18. Uwzględniając podstawowe interesy stron, bronimy najwyższego dobra: pokoju (Przemówienie do delegacji rządów Argentyny i Chile, 27 IX), NP II, 2, s. 193-196; toż: Con gli interessi fondamentali delle parti difendiamo il bene supremo della pace, IGP II, 2, s. 390-395.

19. Pokój i pojednanie (Homilia podczas Mszy świętej, Drogheda (Irlandia), 29 IX), NP II, 2, s. 209-215; toż: Pace e riconciliazione, IGP II, 2, s. 422-433.

20. Prawdziwy pokój musi być oparty na sprawiedliwości (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 29 IX), NP II, 2, s. 218-219; toż: La vera pace deve essere fondata sulla giustizia, IGP II, 2, s. 440-442.

21. Godność osoby ludzkiej fundamentem sprawiedliwości i pokoju (Przemówienie wygłoszone na XXXIV Sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku, 2 X), NP II, 2, s. 258-269; toż: La dignità della persona umana, fondamento di giustizia e di pace, IGP II, 2, s. 522-540.

22. Zasadniczy wkład osób na rzecz narodów i pokoju (Przemówienie do przedstawicieli organizacji pozarządowych działających w ramach ONZ, Nowy Jork, 2 X), NP II, 2, s. 269-270; toż: Un contributo fondamentale per i popoli, le persone, la pace, IGP II, 2, s. 541-542.

23. Pokój jest katedrą naszych czasów (Przemówienie do członków Sekretariatu Generalnego ONZ, 2 X), NP II, 2, s. 271-272; toż: La pace é la catte­drale dei nostri giorni, IGP II 2, s. 545-547.

24. Wyrwać korzenie kłamstwa wojny (Przemówienie do weteranów wojennych, 20 X), NP II, 2, s. 394-396; toż: Sradicare la menzogna della guerra mascherata da interessi di parte, IGP II, 2, s. 789-792.

25. Prawda siłą pokoju (Orędzie na XIII Światowy Dzień Pokoju, 18 XII), ORpol. 1(1980) nr 1-2 s. 3-4; toż: "La verità, forza della pace!", IGP II, 2, s. 1444-1452.

1980

26. Prawda o człowieku jest wielką siłą działającą na rzecz pokoju (Homilia podczas Mszy świętej w Bazylice Watykańskiej, 1 I), NP III, 1, s. 1-4; toż: La verità sull'uomo é forza della grande causa della pace, IGP III, 1, s. 3-8.

27. Kościół współczesnego świata w służbie wielkiej sprawy pokoju (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 14 I), NP III, 1, s. 56-61; toż: La Chiesa nel mondo contemporaneo al servizio della grande causa della pace, IGP III, 1, s. 135-147.

28. Najgłębsze ludzkie tęsknoty zmierzają ku pokojowi i sprawie­dliwości (Przemówienie do Kolegium Obrony NATO, 7 II), NP III, 1, s. 130-131; toż: Le più profonde aspirazioni umane sono rivolte alla pace e alla giustizia, IGP III, 1, s. 334-337.

29. Stawiajcie ludziom dzisiejszym przed oczy ideał miłości spo­łecznej (Przemówienie do członków Papieskiej Komisji "Iustitia et pax", 9 II), NP III, 1, s. 139-142; toż: Presentate agli uomini d'oggi l'ideale dell'amore sociale, IGP III, 1, s. 351-358.

30. Pokój, zgoda i solidarność dla Nikaragui (Przemówienie do członków Rady Rządzącej Nikaragui, 3 III), NP III, 1, s. 212-213; toż: Pace, concordia e solidarietà nel futuro del Nicaragua, IGP III, 1, s. 508-510.

31. Módlmy się o pokój, wolność i sprawiedliwość (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", Nursja, 23 III), NP III, 1, s. 285-286; toż: Preghiamo per la pace, la libertà e la giustizia, IGP III, 1, s. 688-691.

32. Orędzie do Jego świątobliwości Antoniego Piotra Khoraiche [patriarcha maronitów w Antiochii], 30 III), NP III, 1, s. 315; toż: Messaggio a Sua Beatitudine Antoine Pierre Khoraiche, IGP III, 1, s. 766-767.

33. Usilna prośba do Boga o pokój w Salwadorze (Audiencja gene­ralna, 2 IV), NP III, 1, s. 327-328; toż: Supplica a Dio per la pace nel Salvador, IGP III, 1, s. 797-798.

34. Szerzcie wartości sprawiedliwości i pokoju (Przemówienie do pracowników Centrum Inicjatywy Młodzieżowej, 29 IV), NP III, 1, s. 425-426; toż: Promuovete i valori della giustizia e della pace, IGP III, 1, s. 1016-1018.

35. Przybywam jako człowiek religii, nadziei i pokoju (Przemówienie powitalne, Kinszasa, 2 V), NP III, 1, s. 443-444; toż: Sono qui come uomo di religione, di speranza e di pace, IGP III, 1, s. 1060-1063.

36. Ludzkość ma prawo do pokoju i bezpieczeństwa (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego w Zairze, 3 V), NP III, 1, s. 466-468; toż: Gli uomini hanno diritto alla pace e alla sicurezza, IGP III, 1, s. 1104-1108.

37. Żyjcie w jedności, bądźcie budowniczymi pokoju! (Przemówienie pożegnalne, Kisangani, Zair, 6 V), NP III, 1, s. 504-505; toż: Vivete nell'unità, siate artefici di pace, IGP III, 1, s. 1176-1178.

38. Wizyta przyjaźni i pokoju (Przemówienie powitalne Akra (Ghana), 8 V), NP III, 1, s. 530-531; toż: Visita di amicizia e di pace, IGP III, 1, s. 1230-1231.

39. Pokój - istotnym warunkiem rozwoju Afryki (Wywiad z Ojcem świętym podczas powrotnej drogi z Afryki, 12 V), NP III, 1, s. 592-594.

40. Międzynarodowa solidarność oraz reformy w działaniach na rzecz pokoju i sprawiedliwości (Przemówienie podczas spotkania z korpusem dyplomatycznym w Brazylii, 30 VI), NP III, 1, s. 869-870; toż: Solidarietà internazionale e riforme per promuovere la pace e la giustizia, IGP III, 1, s. 1953-1955.

41. Wezwanie do modlitwy o pokój w Libanie (Audiencja generalna, 16 VII), NP III, 2, s. 149; toż: Invito a pregare per la pace nel Libano, IGP III, 2, s. 276.

42. Jedność, pokój i postęp dla narodu libańskiego (Przemówienie do parlamentarzystów Zgromadzenia Narodowego Libanu, 2 X), NP III, 2, s. 417-419; toż: Unità, pace e progresso per la Nazione Libanese, IGP III, 2, s. 755-760.

43. Prawo narodów do własnego rozwoju i zachowania swej tożsamości (Przemówienie do uczestników plenarnego posiedzenia Papieskiej Komisji "Iustitia et Pax", 14 XI), NP III, 2, s. 603-605; toż: Salvaguardare il diritto dei popoli al proprio sviluppo e alla propria identità, IGP III, 2, s. 1168-1173.

44. Pożegnanie (Przemówienie na lotnisku, Monachium, 19 XI), NP III, 2, s. 704-707; toż: Pace tra i popoli e unità dei cristiani, IGP III, 2, s. 1375-1380.

45. Wkład do pokoju wśród narodów Europy (Przemówienie na lotnisku Fiumicino po powrocie z RFN, 19 XI), NP III, 2, s. 709-710; toż: Contributo alla pace tra i popoli d'Europa, IGP III, 2, s. 1383-1385.

46. Chcesz służyć sprawie pokoju - szanuj wolność (Orędzie na XIV Światowy Dzień Pokoju, 8 XII), NP III, 2, s. 811-817; toż: Per servire la pace rispetta la libertà, IGP III, 2, s. 1628-1639.

47. Iść zawsze drogami zrozumienia i pokoju (Przemówienie do delegacji rządów Argentyny i Chile, 12 XII), NP III, 2, s. 828-829; toż: Seguire sempre le vie della comprensione e della pace, IGP III, 2, s. 1664-1675.

48. Rok działalności Stolicy Apostolskiej (Przemówienie do Kole­gium Kardynałów, 22 XII), NP III, 2, s. 873-887; toż: Il cammino della Chiesa tra gli uomini per la costruzione di un mondo più giusto, IGP III, 2, s. 1755-1779.

49. Pokój i wzajemne poszanowanie (Orędzie telewizyjne do Pola­ków, 23 XII), NP III, 2, s. 895-896; toż: Pace e rispetto reci­proco per il bene futuro della Polonia, IGP III, 2, s. 1791-1794.

1981

50. Braterstwo - wolność synów Bożych - pokój (Homilia podczas Mszy świętej w bazylice św. Piotra, 1 I), NP IV, 1, s. 1-4; toż: La pace tra gli uomini e i popoli é il frutto della fratellanza, IGP IV, 1, s. 3-10.

51. Stolica Apostolska wobec problemów ludzkości (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 12 I), NP IV, 1, s. 26-35; toż: Solidarietà verso tutte le grandi iniziative che tendono a risolvere i problemi dell'umanità, IGP IV, 1, s. 54-71.

52. Budując pokój zapewnia się wolność (Przemówienie do Kolegium Paktu Obronnego NATO, 2 II), NP IV, 1, s, s. 109-110; toż: Per costruire la pace garantire la libertà, IGP IV, 1, s. 218-219.

53. Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój (Homilia podczas Mszy świętej na Quezon Memorial Circle, Manila, 19 II), NP IV, 1, s. 192-194; toż: Beati gli operatori di pace, IGP IV, 1, s. 397-400.

54. Pokój Wam (Homilia podczas Mszy świętej, Tokio, 24 II), NP IV, 1, s. 250-251; toż: Pace a tutti, pace con tutti, che tutti siano operatori di pace, IGP IV, 1, s. 510-513.

55. Budować mosty przyjaźni i braterstwa, sprawiedliwości, miłości i pokoju (Przemówienie podczas spotkania z młodzieżą, Tokio, 24 II), NP IV, 1, s. 251-253; toż: Costruite ponti di amicizia e di fratellanza, di giustizia, di amore e di pace, IGP IV, 1, s. 514-517.

56. Nadzieja - miłość - pokój (Przemówienie podczas spotkania z młodzieżą, 24 II), NP IV, 1, s. 253-257; toż: Dialogo sulla lingua, la speranza, lo sport, la musica, l'amore, la pace, IGP IV, 1, s. 518-525.

57. Pamięć o przeszłości oznacza zaangażowanie w przyszłość (Przemówienie przy pomniku pokoju w Hiroszimie, 25 II), NP IV, 1, s. 260-263; toż: Ricordare il passato é impegnarsi per il futuro, IGP IV, 1, s. 532-537.

58. Jesteście żywym wołaniem o pokój (Przemówienie do ofiar bomby atomowej, Nagasaki, 26 II), NP IV, 1, s. 280-281; toż: Voi siete un vivente e costante appello alla pace, IGP IV, 1, s. 571-572.

59. Zgoda - pokój - warunkiem dobra wspólnego (Przemówienie do burmistrza, Terni, 19 III), NP IV, 1, s. 334-335; toż: Concordia e pace: condizioni del bene comune, IGP IV, 1, s. 693-695.

60. Nie możemy zapomnieć (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 30 VIII), NP IV, 2, s. 52-55; toż: Vigorosa difesa della pace, IGP IV, 2, s. 116-119.

61. Solidarność świata z narodem polskim oznacza obronę spra­wiedliwości i pokoju w świecie (Audiencja generalna, 14 XII), NP IV, 2, s. 431; toż: Il ringraziamento per la solidarietà con il popolo polacco, IGP IV, 2, s. 947.

62. Pokój - dar Boga powierzony ludziom (Orędzie na XV Światowy Dzień Pokoju, 21 XII), NP IV, 2, s. 519-527; toż: La pace, dono di Dio affidato agli uomini, IGP IV, 2, s. 1182-1197.

63. Działalność Stolicy Apostolskiej "ad extra" w roku 1981 (Przemówienie do kardynałów i współpracowników kościelnych przy Stolicy Apostolskiej, 22 XII), NP IV, 2, s. 532-542; toż: La Chiesa rinnova il dialogo con il mondo per favorire la comprensione tra i popoli, IGP IV, 2, s. 1208-1227.

1982

64. Dar powierzony dobrej woli ludzi (Homilia podczas Mszy świętej z okazji XV Światowego Dnia Pokoju, 1 I), NP V, 1, s. 1-4; toż: La pace, dono di Dio, dipende dalla buona volontà degli uomini, IGP V, 1, s. 3-8.

65. Kościół wobec największych problemów współczesnego świata (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 16 I), NP V, 1, s. 51-61; toż: La pace, i diritti dell'uomo e dei popoli, la vita umana, il lavoro, la famiglia, al centro della sollecitudine della Santa Sede, IGP V, 1, s. 108-128.

66. Ewangeliczny zaczyn sprawiedliwości i pokoju (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 31 I), AP2, s. 50-51; toż: Pongo il problema della Polonia dinanzi alla coscienza del mondo, IGP V, 1, s. 264-266.

67. Zapewnienie pokoju motywem waszej działalności (Przemówienie do Kolegium Obrony NATO, 1 II), NP V, 1, s. 135-136; toż: La possibilità della pace guidi ogni vostra attività, IGP V, 1, s. 278-279.

68. Pokój i sprawiedliwość, prawdziwe świadectwo Ewangelii (Homilia podczas Mszy świętej, Lagos, 12 II), NP V, 1, s. 176-178; toż: Azione di pace e di giustizia per la vera testimonianza del vangelo, IGP V, 1, s. 362-366.

69. Sprawiedliwość i pokój dla wszystkich narodów (Przemówienie podczas spotkania z prezydentem Beninu, Cotonou, 17 II), NP V, 1, s. 228-229; toż: Giustizia e pace per tutti i popoli, IGP V, 1, s. 535-539.

70. Aby wasza działalność przyniosła Afryce pokój (Przemówienie do prezydenta Gabonu, Libreville, 17 II), NP V, 1, s. 238-239; toż: Possa la vostra azione portare la pace all'Africa, IGP V, 1, s. 567-572.

71. Prawdziwa wolność człowieka (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 7 III), NP V, 1, s. 319-320; toż: Il Signore conceda al Guatemala una pace stabile e sicura, IGP V, 1, s. 753-755.

72. Pojednanie z Bogiem (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 4 IV), NP V, 1, s. 496-498; toż: Pace e riconciliazione per i popoli della Palestina, IGP V, 1, s. 1108-1112.

73. Pokój Wam! (Rozważanie przed modlitwą "Regina Coeli", 18 IV), NP V, 1, s. 552-553; toż: Dove la pace é in pericolo prevalgano ragione e saggezza, IGP V, 1, s. 1240-1241.

74. Pełen troski apel o pokój między Argentyną i Wielką Brytanią (2 V), NP V, 1, s. 625; toż: Accorato appello per la pace tra Argentina e Gran Bretagna, IGP V, 2, s. 1389-1390.

75. Pokój jest obowiązkiem, pokój jest możliwy (Homilia podczas Mszy świętej z biskupami Argentyny i Wielkiej Brytanii, 22 V), NP V, 1, s. 776-778; toż: La pace: dono di Cristo, impegno per i cristiani, IGP V, 2, s. 1796-1800.

76. Pełen troski apel o pokój (Telegramy do rządów Argentyny i Wielkiej Brytanii, 22 V), NP V, 1, s. 779-780; toż: Accorato appello per la pace, IGP V, 2, s. 1801-1802.

77. Ten moment naszej historii ukazuje naglącą potrzebę pojednania (Przemówienie na lotnisku, Gatwick (Wielka Brytania) 28 V), NP V, 1, s. 820; toż Questo momento della nostra storia rivela un urgente necessità di riconciliazione, IGP V, 2, s. 1892-1894.

78. Cierpliwie budować pokój w szacunku i w zaufaniu (Przemówienie na lotnisku Coventry, 30 V), NP V, 1, s. 847-849; toż: Costruire pazientemente la pace nel rispetto e nella fiducia, IGP V, 2, s. 1975-1983.

79. Wkład Ameryki do sprawy światowego pokoju (Przemówienie do prezydenta Ronalda Reagana, 7 VI), NP V, 2, s. 28-30; toż: Il contributo dell'America alla causa della pace mondiale, IGP V, 2, s. 2121-2129.

80. Rozbrojenie (Orędzie do uczestników II sesji specjalnej Zgromadzenia Ogólnego ONZ, odczytane 11 VI przez Kardynała Sekretarza Stanu Agostino Casaroli), NP V, 2, s. 31-38; toż: Il negoziato rimane l'unica soluzione realistica di fronte alla continua minaccia della guerra, IGP V, 2, s. 2131-2143.

81. Jest to podróż miłości w nadziei pojednania i pokoju (Przemówienie w czasie postoju, Rio de Janeiro, 11 VI), NP V, 2, s. 52-54; toż: È un viaggio di amore nella speranza della riconciliazione e della pace, IGP V, 2, s. 2175-2178.

82. Proszę Dziewicę z Lujan, by urzeczywistniły się gorące pragnienia narodów, które dążą do pokoju (Przemówienie powitalne, Buenos Aires, 11 VI), NP V, 2, s. 54-56; toż: Chiedo alla Vergine di Luján che diventino realtà le ansie dei popoli che anelano alla pace, IGP V, 2, s. 2182-2187.

83. Pożegnanie z Argentyną na lotnisku w Buenos Aires (12 VI), NP V, 2, s. 71-72; toż: Due popoli aspirano alla pace e la invocano ansiosamente, IGP V, 2, s. 2233-2236.

84. Kościół obrońcą pokoju (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 13 VI), NP V, 2, s. 73-75; toż: I popoli non sono chiamati a combattersi ma a comprendersi per convivere pacificamente, IGP V, 2, s. 2239-2242.

85. Apel o zakończenie tragicznego konfliktu w Libanie (Audiencja generalna, 16 VI), NP V, 2, s. 109; toż: Rinnovato appello per la pace nel Libano, IGP V, 2, s. 2349.

86. Wkład Wybrzeża Kości Słoniowej do sprawy pokoju wśród ludów Afryki (Przemówienie do prezydenta Republiki Kości Słoniowej, Houphouet-Boigny, 18 VI), NP V, 2, s. 112-113; toż: Il contributo della Costa D'Avorio alla pace tra i popoli africani, IGP V, 2, s. 2354-2355.

87. Apostolstwo pokoju jest istotnym obowiązkiem nowoczesnego apostolstwa świeckich (Przemówienie podczas spotkania z młodzieżą, 9 VIII), NP V, 2, s. 256-258; toż: L'apostolato della pace é impegno essenziale del moderno apos­tolato dei laici, IGP V, 3, s. 198-200.

88. Jedynie miłość i sprawiedliwość mogą budować pokój (Przemówienie podczas spotkania z młodzieżą, 12 IX), NP V, 2, s. 366-368; toż: Solo l'amore e la giustizia possono costruire la pace, IGP V, 3, s. 434-438.

89. Wielkie problemy współczesnego świata (Audiencja dla uczestników 69 Konferencji Unii Międzyparlamentarnej, 18 IX), NP V, 2, s. 389-393; toż: L'arresto della corsa agli armamenti esigenza primaria dell'umanità, IGP V, 3, s. 481-488.

90. Dialog na rzecz pokoju - wyzwaniem dla naszych czasów (Orędzie na XVI Światowy Dzień Pokoju, 8 XII), NP V, 2, s. 904-912; toż: Il dialogo per la pace una sfida per il nostro tempo, IGP V, 3, s. 1542-1554.

1983

91. Wchodzimy w nowy Jubileusz naszego Odkupienia (Homilia podczas Mszy świętej, 1 I), ORpol. 4(1983) nr 1, s. 17-18; toż: Il senso del dialogo sta nel lavorare in comune per progredire nel cammino della pace, IGP, VI, 1, s. 3-8.

92. Założenia i cele międzynarodowe Stolicy Apostolskiej (Przemówienie do kor­pusu dyplomatycznego, 15 I), ORpol. 4(1983) nr 2, s. 4-5, 6; toż: Il dialogo leale per la pace: linea d'azione della Santa Sede e modello dell'attività diplomatica, IGP VI, 1, s. 119-132.

93. Pokój w prawdzie i sprawiedliwości (Homilia podczas Mszy świętej, San Salwador, 6 III), ORpol. 4(1983) nr 4, s. 14-15; toż: Pace a questa terra martoriata, riconciliazione tra i fratelli, IGP VI, 1, s. 600-605.

94. Wiara, która prowadzi do sprawiedliwości i pokoju (Homilia podczas Mszy świętej, Guatemala, 7 III), ORpol. 4(1983) nr 4, s. 17-18; toż: Rafforzamento della fede e promozione sociale, IGP VI, 1, s. 619-625.

95. Środki społecznego przekazu w służbie pokoju (Orędzie na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, 25 III), ORpol. 4(1983) nr 4, s. 6; toż: Un'informazione serena ed impar­ziale può dare un magnifico contributo alla causa della pace, IGP VI, 1, s. 804-807.

96. Z turystyki płyną korzyści dla kultury i dla pokoju (Przemówienie do przedstawicieli agencji turystycznych, 7 V), NP VI, 1, s. 548-548; toż: Dal turismo derivano vantaggi per la cultura e per la pace, IGP VI, 1, s. 1168-1170.

97. Pragnienie zwycięstwa należy do chrześcijańskiego programu życia człowieka i Narodu (Homilia podczas Mszy świętej, Warszawa, 17 VI), ORpol. 4(1983), numer nadzwyczajny, s. 10-11; Solo una vittoria di natura morale può restituire alla società la sua unità, IGP VI, 1, s. 1540-1548.

98. Pielgrzymka wiary (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 31 VII), AP2, s. 218-220; toż: Prevalgano il rispetto dei diritti umani e la ricerca della pace, IGP VI, 2, s. 134-138.

99. Prawdziwe zadanie przedstawicielstw dyplomatycznych (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 11 IX), ORpol. 4(1984) nr 9, s. 11, 12; toż: La diplomazia come arte della pace, IGP VI, 2, s. 477­-481.

100. Pokój i sprawiedliwość narodom środkowoamerykańskim (Przemówienie do biskupów Hon­durasu, 26 IX), NP VI, 2, s. 288-291; toż: Pace e giustizia per i popoli centroamericani, IGP VI, 2, s. 650-655.

101. Usilne wezwanie do odpowiedzialności za zachowanie pokoju (Apel w sprawie Libanu, 28 IX), NP VI, 2, s. 296-297; toż: Fermo richiamo alla responsabilità per il mantenimento della pace, IGP VI, 2, s. 669-671.

102. Odpowiedzialność Europy za pokój i sprawiedliwość w świecie (Przemówienie do katolickich parlamentarzystów Europejskich, 10 XI), ORpol. 4(1983) nr 12, s. 8-9; toż: Res­ponsabilità dell'Europa nella ricerca della pace e della guisti­zia nel mon­do, IGP VI, 2, s. 1026-1032.

103. Nauka w służbie pokoju (Przemówienie do przedstawicieli Papieskiej Akademii Nauk, 12 XI), ORpol. 5(1984) nr 1-2, s. 23-24; toż: Agli scienziati: "Il sapere edifichi la pace", IGP VI, 2, s. 1044-1053.

104. Lo spettro dell'olocausto nucleare impone la ricerca di una pace stabile [Widmo zagłady nuklearnej nakłania do poszukiwania trwałego pokoju] (Do przedstawicieli Paktu Atlantyckiego, 19 XI), IGP VI, 2, s. 1126-1127.

105. Nowe wezwanie do modlitwy w intencji Libanu (23 XI), NP VI, 2, s. 535; toż: Nuovo appello alla preghiera per il Libano, IGP VI, 2, s. 1162-1163.

106. Jedynie Kościół, który modli się w komunii miłości może umacniać i dawać pokój światu (Przemówienie do biskupów amerykańskich, 3 XII), NP VI, 2, s. 572-575; toż: Solo una Chiesa che prega in comunione d'amore può promuovere e portare la pace al mondo, IGP VI, 2, s. 1233-1239.

107. Pokój rodzi się z serca nowego (Orędzie na XVII Światowy Dzień Pokoju, 8 XII), NP VI, 2, s. 596-602; toż: "La pace nasce da un cuore nuovo", IGP VI, 2, s. 1278-1289.

108. Jubileusz Odkupienia obchodzony przez intelektualistów (15 XII), ORpol. 5(1984) nr 4, s. 6; toż: Anche gli uomini di cultura sono coinvolti solidalmente in un impegno profetico di formazione di coscienze sensibili e capaci di dire "no" all'odio, alla violenza, al terrore, IGP VI, 2, s. 1352-1360.

109. Orędzie "Urbi et Orbi" na Boże Narodzenie, ORpol. 4(1983) nr 10, s. 32; toż: Rompere il muro dell'egoismo e dell'odio per raggiungere la pace fra tutti i popoli, IGP VI, 2, s. 1436-1444.

1984

110. Pokój rodzi się z serca nowego (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 1 I), AP2, s. 272-273; toż: L'umanità intera si augura di gustare in questo nuovo anno una pace vera, IGP VII, 1, s. 9-11.

111. Nie ma dnia do stracenia. Narody i bloki muszą podjąć dialog (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 14 I), ORpol. 5(1984) nr 1-2, s.16-17; toż: Riproposti il dialogo e il negoziato come uniche strade per giungere a una pace vera, IGP VII, 1, s. 69-80.

112. Czego Kościół oczekuje od najmłodszej instytucji Kurii Rzym­skiej? (Audiencja dla Papieskiej Rady do Spraw Kultury, 16 I), ORpol. 5(1984) nr 1-2, s. 25; toż: Il Papa invita le nuove generazioni a costruire una cultura della pace, IGP VII, 1, s. 102-106.

113. Do niezależnych Komisji: Międzynarodowego Rozwoju oraz Rozbrojenia i Bezpieczeństwa (21 I), ORpol. 5(1984) nr 3, s. 10; toż: La pace e lo sviluppo lanciano una sfida agli egois­mi nazionali, IGP VII, 1, s. 126-128.

114. Riconciliazione, pace e progresso si fondano sulla libertà e la giustizia [Pojednanie, pokój i rozwój bazują na wolności i sprawiedliwości] (Przemówienie do ambasadora Austrii, 24 II), IGP VII, 1, s. 480-483.

115. Cooperazione mondiale per difendere la pace [Współpraca światowa na rzecz obrony pokoju] (Przemówienie do ambasadora Bangladeszu, 2 III), IGP VII, 1, s. 592-594.

116. Stolica Apostolska wobec problemów rozbrojenia (Stanowisko Watykanu na Konferencji Genewskiej, 15 III), ORpol. 5(1984) nr 3, s. 7.

117. "Pace tra Iran e Iraq. No all'uso delle armi chimiche" [Pokój pomiędzy Iranem i Irakiem. "Nie" wobec użycia broni chemicznej] (Audiencja generalna, 28 III), IGP VII, 1, s. 863-864.

118. Il Papa esorta i giovani di Aversa a costruire la cultura della pace [Wezwanie młodych z Aversa do budowania kultury pokoju] (Przemówienie do studentów, 29 III), IGP VII, 1, s. 869-872.

119. L'assistenza religiosa ai militari é strumento di educazione alla pace [Duszpasterstwo wojska narzędziem wychowania do pokoju] (Przemówienie do żołnierzy, 9 IV), IGP VII, 1, s. 970-973.

120. La pace non può essere costruita senza comunicazione e senza dialogo [Pokój nie może być budowany bez porozumienia i dialogu] (Przemówienie do uczestników zjazdu Europejskiej Unii Radiowej, 13 IV), IGP VII, 1, s. 1011-1015.

121. Libertà, rispetto reciproco e apertura di spirito: valori necessa­ri per far risorgere il Libano [Wolność, wzajemny szacunek i otwartość: koniecznymi wartościami dla odrodzenia Libanu] (Orędzie do Libanu, 1 V), IGP VII, 1, s. 1186-1190.

123. Orędzie do narodu wietnamskiego (10 V), ORpol. 5(1984) nr 6, s. 2; toż: Pace e libertà religiosa per il popolo vietnamita, IGP VII, 1, s. 1347-1348.

124. Jesteście dziedzicami mądrości buddyjskiej (Homilia podczas Mszy świętej, Bangkok, 10 V), ORpol. 5(1984) nr 6, s. 21-22; toż: È responsabilità dei cristiani pregare per la pace, ma anche lavorare concretamente per essa, IGP VII, 1, s. 1355-1359.

125. Głosząc Ewangelię pokoju, niesiecie nową nadzieję (Przemówienie do biskupów Tajlandii, 11 V), ORpol. 5(1984) nr 6, s. 25-26; toż: Le giovani generazioni sono sensibili ad un più dinamico annuncio di Cristo, IGP VII, 1, s. 1382-1386.

126. Monte Cassino simbolo della volontà di costruire una Polonia sovrana e indipendente in un'Europa libera [Monte Cassino, symbol woli budowania Polski suwerennej i niezależnej w wolnej Europie] (Przemówienie do Polaków w 40 rocznicę bitwy o Monte Cassino, 17 V), IGP VII, 1, s. 1420-1427.

127. Sprawiedliwość, pokój i radość w Duchu Świętym (Homilia podczas Mszy świętej, Flüeli, 14 VI), ORpol. 5(1984) nr 8, s. 17-18; toż: Per onorare la propria responsabilità di pace gli Svizzeri guardino sempre oltre i loro confini, IGP VII, 1, s. 1758-1765.

128. La vera pace arriverà solo quando i cuori e le menti di tutti si saranno convertiti alla compassione, alla giustizia, all'amore [Prawdziwy pokój nadejdzie wówczas, gdy serca i umysły wszystkich zwrócą się ku współczuciu, sprawiedliwości i miłości] (Przemówienie do Rządu i korpusu dyplomatycznego Kanady, 19 IX), IGP VII, 2, s. 620-627.

129. Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój (Homilia podczas Mszy świętej, Ottawa, 20 IX), ORpol. 5(1984) nr 9, s. 28-29; toż: Non bisogna permettere che la coscienza morale dell'umanità si arrenda alla violenza, IGP VII, 2, s. 644-651.

130. L'America é se stessa quando serve la pace [Ameryka jest sobą, gdy służy pokojowi] (Przemówienie do parlamentarzystów USA, 20 XI), IGP VII, 2, s. 1254-1255.

131. Pokój i młodzi idą razem (Orędzie [...] na XVIII Światowy Dzień Pokoju, 1 stycznia 1985), ORpol. 15(1984) nr 10, s. 1; toż: La pace e i giovani camminano insieme, IGP VII, 2, s. 1551-1562.

132. Favorire nel dialogo costruttivo la pace e la giustizia tra i popoli [Poprzez konstruktywny dialog sprzyjać pokojowi i sprawiedliwości między narodami] (Przemówienie do ambasadora Belgii, 20 XII), IGP VII, 2, s. 1618-1620.

1985

133. Przyjmijcie, młodzi przyjaciele, orędzie pokoju (Homilia podczas Mszy świętej, 1 I), ORpol. 6(1985) nr 1, s. 14; toż: "Giovani amici, accogliete il programma salvifico del Natale e il messaggio della pace", IGP VIII, 1, s. 3-7.

134. Pokój i młodzi idą razem (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 1 I), AP2, s. 381-382; toż: Alle grandi Potenze: la via del negoziato é scelta di saggezza, IGP VIII, 1, s. 10-11.

135. Wzajemność, solidarność, współpraca (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 12 I), ORpol. 6(1985) nr 1, s. 11-13; toż: La Chiesa disponibile come luogo di incontro e di dialogo al servizio della causa dell'uomo e della pace nel mondo, IGP VIII, 1, s. 53-67.

136. Pokój rodzi się ze sprawiedliwości (Przemówienie podczas spotkania z wiernymi, Ayacucho, 3 II), ORpol. 6(1985) nr 3, s. 21-22; toż: "Vi supplico in nome di Dio: convertitevi alla causa della pace", IGP VIII, 1, s. 381-389.

137. By pokój nie był jedynie brakiem wojny (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Lima 3 II), ORpol. 6(1985) nr 3, s. 23; toż: Il rispetto dei diritti umani garanzia per una vera pace, IGP VIII, 1, s. 398-399.

138. Solo un ordine sociale più giusto può riflettere il volto della pace [Jedynie bardziej sprawiedliwy porządek społeczny może ukazywać oblicze pokoju] (Przemówienie do biskupów kolumbijskich, 22 II), IGP VIII, 1, s. 550-555.

139. "Siete chiamati a costruire la pace" ["Jesteście wezwani do budowania pokoju"] (Przemówienie do młodzieży, 30 III), IGP VIII, 1, s. 862-872.

140. "Il vostro servizio é per la difesa e per la promozione della pace" ["Wasza służba jest dla obrony i popierania pokoju"] (Przemówienie do młodych żołnierzy, 19 IV), IGP VIII, 1, s. 1073-1076.

141. Jeśli będziemy milczeć (Ypres, 17 V), ORpol. 6(1985) numer nadzwyczajny II, s. 21-22; toż: Da questa terra di cimiteri, un'invocazione: donaci la pace, Signore, donaci la tua pace!, IGP VIII, 1, s. 1445-1454.

142. Program nadziei (Przemówienie do młodzieży, Namur, 18 V), w: Jan Paweł II w krajach Beneluksu 11 V 1985 - 21 V 1985 i w Liech­tensteinie 8 IX 1985, Warszawa 1987, s. 276-283; toż: Pace, giustizia, fraternità, saranno possibili se perseguite secondo lo spirito di Cristo, IGP VIII, 1, s. 1500-1510.

143. Przykład dla całej Europy (Przemówienie do władz państwowych i korpusu dyplomatycznego, Laeken, 20 V), ORpol. 6(1985) numer nad­zwyczajny, s. 37-38; toż: Gli uomini devono essere educati alla solidarietà perché possano affermare la dignità e la pace, IGP VIII, 1, s. 1570-1577.

144. Kontynent europejski (Przemówienie w siedzibie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Bruksela, 20 V), ORpol. 6(1985) numer nadzwyczajny, s. 38-39; toż: Europa, fonda il tuo futuro sulla verità dell'uomo e spalanca le tue porte alla solidarietà universale, IGP VIII, 1, s. 1578-1588.

145. Aiutate i vostri popoli ad essere protagonisti di pace nel mon­do [Pomagajcie waszym narodom być bohaterami pokoju w świecie] (Przemówienie do dyplomatów latynoamerykańskich, 31 V), IGP VIII, 1, s. 1689-1690.

146. Cultura e ricerca scientifica non devono essere complici nella corsa alle armi [Kultura i badania naukowe nie powinny być wspólnikami w wyścigu zbrojeń] (Przemówienie do wspólnoty akademickiej Ca' Foscari, 17 VI), IGP VIII, 1, s. 1892-1897.

147. Orędzie [...] do narodu japońskiego (6 VIII), ORpol. 6(1985) nr 8, s. 23; toż: Non deve esservi mai più un'altra Hiroshima, IGP VIII, 2, s. 203-204.

148. Niestrudzony świadek i głosiciel ewangelicznego orędzia pokoju (Homilia podczas Mszy świętej, 6 VIII), ORpol. 6(1985) nr 8, s. 23; toż: Il ricordo di Hiroshima ci impegna a costruire quella che Paolo VI chiamò "la civiltà dell'amore", IGP VIII, 2, s. 213-214.

149. Samodzielność, solidarność, pokój (Przemówienie pożegnalne, Bangi, 14 VIII), ORpol. 6(1985) nr 9, s. 19; toż: Un problema lancinante in Africa: urge accogliere in spirito di pace e di neutralità i rifugiati in pericolo, IGP VIII, 2, s. 399-401.

150. Współodpowiedzialność, solidarność, pokój (Nairobi, 18 VIII), ORpol. 6(1985) numer nadzwyczajny, s. 12-13; toż: I programmi ambientali per assicurare cibo e alloggio: modi concreti di promuovere la pace, IGP VIII, 2, s. 477-484.

151. Cessi la guerra tra Iran e Iraq [Apel o zaprzestanie wojny między Iranem a Irakiem] (Audiencja generalna, 25 IX), IGP VIII, 2, s. 770.

152. Intensificare il servizio alla pace e alla fraternità tra i popoli [Zintensyfikować służbę na rzecz pokoju i braterstwa między narodami] (Przemówienie do Zgromadzenia Generalnego ONZ, 18 X), IGP VIII, 2, s. 982-988.

153. La voce della Chiesa si leva ovunque per proclamare i veri valori della pace [Głos Kościoła rozlega się wszędzie, aby głosić prawdziwe wartości pokoju] (Przemówienie do członków Papieskiej Komisji "Iustitia et Pax", 9 XI), IGP VIII, 2, s. 1221-1225.

154. Annuncio di messaggi a Reagan e a Gorbaciov [Przesłanie do Reagana i Gorbaczowa] (Przed spotkaniem Gorbaczow-Reagan, 17 XI), IGP VIII, 2, s. 1279.

155. Pokój jest wartością, która nie zna podziałów na Północ-Połud­nie, Wschód-Zachód: jest tylko jeden pokój (Orędzie na XIX Światowy Dzień Pokoju, 8 XII), ORpol. 7(1986) nr 1, s. 1, 3; toż: La pace é valore senza frontiere. Nord-Sud, Est-Ovest: una sola pace, IGP VIII, 2, s. 1463-1474.

1986

156. Pokój ludziom dobrej woli (Homilia podczas Mszy świętej, 1 I), ORpol. 7(1986) nr 1, s. 4; toż: Occorre che l'uomo possa essere sicuro dell'uomo. La pace: condizione del nostro pensare al futuro, IGP IX, 1, s. 3-9.

157. Pokój nie jest możliwy bez międzynarodowej solidarności i sprawiedliwości (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 11 I), ORpol. 7(1986) nr 1, s. 5-7; toż: All'internazionalismo dell'odio e della violenza opporre l'internazionalismo della volontà di pace, IGP IX, 1, s. 60-77.

158. Słowo Chrystusowego Testamentu (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 23 III), AP3, s. 65-66; toż: Vivere da protagonisti l'anno della preghiera per la pace in modo che cresca la grande forza morale del mondo, IGP IX, 1, s. 845-848.

159. Dwa rodzaje pokoju (Przemówienie do uczestników UNIV 86, 24 III), ORpol. 7(1986) nr 3, s. 24; toż: Ai giovani: "Non abbiate paura di correre il rischio della libertà", IGP IX, 1, s. 854-859.

160. Costruire a tutti i costi la pace e la solidarietà [Za wszelką cenę budować pokój i sprawiedliwość] (Przemówienie do Kombatantów francuskich, 26 V), IGP IX, 1, s. 1692-1695.

161. By móc dokonywać właściwych wyborów (Przemówienie do biskupów i świeckich zaangażowanych w międzynarodowym apostolacie wśród żołnierzy, 21 VI), ORpol. 7(1986) nr 6, s. 18; toż: Testimoniare la fede e costruire la pace, IGP IX, 1, s. 1884-1887.

162. List do burmistrza Rzymu Nicolo Signorello (29 VI), ORpol. 7(1986) nr 6, s. 21; toż: Un dialogo universale per costruire la pace, IGP IX, 1, s. 1981-1983.

163. Pokój rodzi się z przebaczenia i pojednania (Homilia podczas Mszy świętej, Bogota, 2 VII), ORpol. 7(1986) nr 7, s. 6-7; toż: Senza tregua per cammini di pace, IGP IX, 2, s. 37-45.

164. Pokój bez sprawiedliwości jest namiastką pokoju (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Bogota, 2 VII), ORpol. 7(1986) nr 7, s. 7; toż: Le società umane saranno giudicate dal contributo dato alla pace, IGP IX, 2, s. 46-48.

165. L'impegno per la pace e la solidarietà umana fondamento morale della condizione militare [Zaangażowanie w sprawę pokoju i solidarności ludzkiej moralnym fundamentem służby wojskowej] (Przemówienie do kadetów Alpejskiej Szkoły Wojskowej, 7 IX), IGP IX, 2, s. 548-551.

166. Żarliwa modlitwa o wielki dar pokoju (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 14 IX), AP3, s. 124-125; toż: Una giornata di preghiera dedicata all'impetrazione del grande dono della pace, IGP IX, 2, s. 606-607.

167. Pace e armonia sociale per il popolo irlandese [Pokój i ład społeczny dla narodu irlandzkiego] (Przemówienie do ambasadora Irlandii, 15 IX), IGP IX, 2, s. 625-627.

168. Dopo Hiroshima la minaccia atomica incombe ancora su tutta l'umanità [Po Hiroszimie atomowa zagłada nadal zagraża całej ludzkości] (Przemówienie do uczestników Międzynarodowego Kongresu Fizyków, 20 IX), IGP IX, 2, s. 667-670.

169. Wspólna modlitwa o prawdziwy pokój (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 21 IX), AP3, s. 126-127; toż: La preghiera di quanti credono in un Dio provvidente, IGP IX, 2, s. 688-689.

170. Zaangażowanie Kościołów i religii w sprawę pokoju (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 28 IX), AP3, s. 129-130; toż: Le Chiese e le Religioni si impegnano per la pace, IGP IX, 2, s. 746-747.

171. L'olio della Calabria a S. Francesco per alimentare l'anelito alla pace [Wotywny olej Kalabrii ofiarowany św. Franciszkowi dla ożywienia płomienia pokoju] (Audiencja dla pielgrzymów udających się do Asyżu, 2 X), IGP IX, 2, s. 771-775.

172. Apel o zaprzestanie działań wojennych w dniu 27 października (Lyon, 4 X), ORpol. 7(1986) nr 10, s. 20; toż: La violenza non ha l'ultima parola nei rapporti tra gli uomini e le nazioni, IGP IX, 2, s. 803-804.

173. Światowy ruch modlitwy o pokój (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 12 X), AP3, s. 133-134; toż: La Chiesa cattolica in stato di preghiera per la pace, IGP IX, 2, s. 1012-1013.

174. "Być razem, aby się modlić" (Audiencja generalna, 22 X) ORpol. 7(1986) nr 10, s. 6; toż: Assisi: Gli uni accanto agli altri per implorare da Dio la pace, IGP IX, 2, s. 1144-1153.

175. Educare le persone alla vera pace [Wychowywać osoby do prawdziwego pokoju] (Przemówienie do biskupów Hiszpanii, 24 X), IGP IX, 2, s. 1161-1168.

176. Necessaria l'incessante preghiera per invocare il dono della pace [Konieczna jest nieustannna modlitwa dla wyjednania daru pokoju] (Przemówienie do przedstawicieli Ruchu na Rzecz Pokoju mię­dzy narodami, 25 X), IGP IX, 2, s. 1199-1200.

177. Światowy Dzień Modlitwy o Pokój (Asyż, 27 X), ORpol. 7(1986) nr 10, s. 1, 13; toż: Nel nostro comune impegno di preghiera rendiamo questa giornata anticipazione di un mondo pacifico, IGP IX, 2, s. 1249-1253.

178. Abyśmy nieśli pokój, dając wspólne świadectwo (Wprowadzenie do wspólnej modlitwy, Asyż 27 X), ORpol. 7(1986) nr 10, s. 16, 18; toż: Dobbiamo crescere nel rispetto reciproco per offrire al mondo la nostra unione, IGP IX, 2, s. 1254-1258.

179. To, co uczyniliśmy dzisiaj, ma dla świata znaczenie życiowe (Przemówienie na zakończenie Światowego Dnia Modlitwy o Pokój, 27 X), ORpol. 7(1986) nr 10, s. 17-18; toż: Operatori di pace nel pensiero e nell'azione, con la mente e con il cuore rivolti all'unità dell'intera famiglia umana, IGP IX, 2, s. 1259-1271.

180. Nucleare, ecologia, genetica: le frontiere della scienza inter­pellano sempre più la responsabilità dell'uomo [Fizyka nuklearna, ekologia, genetyka: bariery wiedzy odwołujące się coraz bardziej do odpowiedzialności człowieka] (Przemówienie do Papieskiej Akademii Nauk, 28 X), IGP IX, 2, s. 1274-1285.

181. Tam, gdzie nie ma sprawiedliwości, nie może być pokoju (Homilia podczas Mszy świętej, Singapur, 20 XI), ORpol. 7(1986) nr 1, s. 20-21; toż: La pace mondiale é possibile soltanto con un ordine internazionale giusto, IGP IX, 2, s. 1501-1508.

182. Pokój jest owocem sprawiedliwości (Homilia podczas Mszy świętej, Nowa Zelandia, 24 XI), ORpol. 8(1987) nr 2, s. 14-15; toż: Benedetta questa Nazione se fa della giustizia la strada maestra verso il proprio futuro, IGP IX, 2 s. 1584-1590.

183. Una nuova visione dell'ordine internazionale contro le minacce alla pace del mondo [Nowa wizja ładu międzynarodowego wobec zagrożeń pokoju światowego] (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Canberra, 25 XI), IGP IX, 2, s. 1609-1612.

184. Nigdy nie będziecie sami (Przemówienie do młodzieży, Sydney, 25 XI) ORpol. 8(1987) nr 2, s. 10, 20; toż: "Giovani dell'Australia, non sarete mai soli nel costruire la pace nella varietà culturale", IGP IX, 2, s. 1631-1637.

185. Rozwój i solidarność: dwie drogi wiodące do pokoju (Orędzie na XX Światowy Dzień Pokoju, 8 XII), w: Orędzia Ojca Świętego Jana Pawła, t. 1, Kraków 1998, s. 76-88; toż: Sviluppo e solidarietà: due chiavi per la pace, IGP IX, 2, s. 1885-1899.

1987

186. Pokój przekracza ludzkie siły (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 10 I), ORpol. 8(1987) nr 1, s.7-8; toż: L'incontro di Assisi testimonia che la pace é di ordine etico e richiede obbedienza alla coscienza e rispetto dei diritti dell'uomo, IGP X, 1, s. 69-81.

187. Iraq-Iran: una soluzione equa al micidiale confronto. Libano: evitare una temibile catena di azioni e reazioni [Iran-Irak: godziwe rozwiązanie wyniszczającego konfliktu. Liban: potrzeba przezwyciężenia okrutnego łańcucha akcji i reakcji] (Apel o pokój, 4 II), IGP X, 1, s. 268-269.

188. Jak dobry Samarytanin z ewangelicznej przypowieści (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 3 IV), ORpol. 8(1987) nr 4, s. 23; toż: La disponibilità al dialogo é un valore che deve ispirare sempre i rapporti tra le nazioni, IGP X, 1, s. 1007-1009.

189. Sprawiedliwość i pokój zależą od wszystkich (Spotkanie z przywódcami politycznymi, Santiago, 3 IV), ORpol. 8(1987) nr 6, s. 13; toż: Collaborazione e dialogo per il bene della Nazione, IGP X, 1, s. 1031-1033.

190. Kiedy rządzący stają się rzecznikami pragnienia zgody (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Buenos Aires, 6 IV), ORpol. 8(1987) nr 6, s. 18; toż: La visita in America Latina é un servizio alla solidarietà tra le nazioni, IGP X, 1, s. 1122-1124.

191. Jako apostołowie nowej ewangelizacji budujcie cywilizację miłości (Przemówienie do młodzieży, Buenos Aires, 11 IV), ORpol. 8(1987) nr 6, s. 27; toż: Apostoli di una nuova evangelizzazione per costruire la civiltà dell'amore, IGP X, 1, s. 1256-1265.

192. Jedyna droga ku zjednoczonej duchowo Europie (Homilia podczas Mszy świętej, Speyer, 4 V), ORpol. 8(1987) nr 8, s. 24-25; toż: Superare i contrasti internazionali tra i Paesi e i blocchi per un'Europa unita dall'Atlantico agli Urali, IGP X, 2, s. 1593-1602.

193. Motywy życia i nadziei (Przemówienie na Zamku, Warszawa, 8 VI), ORpol. 8(1987) nr 5, s. 7; toż: Ogni violazione dei diritti dell'uomo costituisce una minaccia alla pace, IGP X, 2, s. 2043-2047.

194. Orędzie [...] do uczestników Dnia Modlitwy o Pokój na górze Hiei (24 VII), ORpol. 8(1987) nr 8, s. 1.

195. Wolność, prawda, służba ludzkości (Przemówienie do prezydenta Reagana, 10 IX), ORpol. 8(1987) nr 9-10, s. 24; toż: Contribuire alla promozione della verità nella carità per consolidare la libertà ed edificare la pace, IGP X, 3, s. 374-378.

196. La solidarietà é il culmine dell'autentico progresso e condizio­ne di pace durevole per il mondo intero [Solidarność stanowi szczyt prawdziwego postępu oraz warunek trwałego pokoju na całym świecie] (Przemówienie w Bazylice, Phoenix, 14 IX), IGP X, 3, s. 496-499.

197. Riconoscimento dell'interdipendenza e solidarietà tra le nazio­ni: fondamenti per la costruzione di un'autentica comunità mondiale [Uznanie współzależności i solidarności między naro­dami: podstawą tworzenia prawdziwej wspólnoty ogólnoludzkiej] (Detroit, 19 IX), IGP X, 3, s. 662-674.

198. Wolność warunkiem pokojowego współżycia (Orędzie na XXI Światowy Dzień Pokoju, 8 XII), ORpol. 9(1988) nr 1, s. 1, 3-4; toż: La libertà religiosa condizione per la pacifica convivenza, IGP X, 3, s. 1331-1341.

199. Pregate perché cessino gli orrori della guerra [Módlcie się o przerwanie okropności wojny] (Przemówienie do młodzieży z Akcji Katolickiej, 22 XII) IGP X, 3, s. 1493-1495.

200. Encyklika Sollicitudo rei socialis, Città del Vaticano 1987, p. 10, 39, 47; toż: Litterae encyclicae [...] Sollicitudo rei socialis, IGP X, 3, s. 1547-1664.

1988

201. Od czego zależy prawda i trwały pokój (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 9 I), ORpol. 9(1988) nr 2, s. 16-17; toż: Disarmo, giustizia, sviluppo e diritti dei popoli: condizioni per la pace, IGP XI, 1, s. 55-67.

202. Liban chce żyć (Homilia podczas Mszy świętej, 2 II), ORpol. 9(1988) nr 2, s. 21; toż: "Il Libano vuole vivere", IGP XI, 1, s. 332-338.

203. Orędzie [...] do Zgromadzenia Ogólnego ONZ zebranego na III Nadzwyczajnej Sesji poświęconej rozbrojeniu (31 V), ORpol. 9(1988) nr 7, s. 1, 18; toż: Lo sforzo per il disarmo non può riguardare qualche paese o un solo tipo di armamenti, IGP XI, 2, s. 1690-1695.

204. Chrystus jest królem pokoju (Homilia podczas Mszy świętej, Suazi, 16 IX), ORpol. 9(1988) nr 9, s. 16-17; La pace, dono di Dio affidato alla responsabilità dell'uomo, IGP XI, 3, s. 803-809.

205. Apeluję o międzynarodową solidarność z Mozambikiem (Homilia podczas Mszy świętej na "Estadio da Machava", Mozambik, 18 IX), ORpol. 9(1988) nr 10-11, s. 25-26; toż: Il Mozambico ha bisogno della solidarietà del mondo. Essa comincia dalla pace ideologica, militare ed economica, IGP XI, 3, s. 848-851.

206. Jeżeli Europa chce pozostać sobie wierna (Przemówienie do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europejskiej, Strasburg, 8 X), ORpol. 9(1988) nr 10-11, s. 5-6; toż: Se L'Europa vuole essere fedele a se stessa deve trovare nelle sue radici uno spirito comune, IGP XI, 3, s. 1070-1079.

207. U progu nowego etapu (Przemówienie do Parlamentu Europejskiego, 11 X), ORpol. 9(1988) nr 10-11, s. 1, 11; toż: L'Europa unita di domani dovrà riconciliare l'uomo con la creazione, con i suoi simili, con se stesso, IGP XI, 3, s. 1171-1179.

208. Kościół wobec rasizmu. W trosce o pogłębienie braterstwa mię­dzy ludźmi (Papieska Komisja "Iustitia et Pax", 3 XI), ORpol. 10(1989) nr 1-2, s. 5-9.

209. Poszanowanie mniejszości warunkiem pokoju (Orędzie na XXII Światowy Dzień Pokoju, 8 XII), ORpol. 9(1988) nr 12, s. 1, 32; toż: Per costruire la pace rispettare le minoranze, IGP XI, 4, s. 1788-1797.

1989

210. Życzymy, aby był to rok pokoju, sprawiedliwości, solidarności (Homilia podczas Mszy świętej, 1 I), ORpol. 10(1989) nr 1-2, s. 3; toż: Auguriamo che sia l'anno della pace, della giustizia, della solidarietà, della sollecitudine sociale per tutti, IGP XII, 1, s. 6-11.

211. Transcendentne podstawy godności i praw człowieka (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 9 I), ORpol. 10(1989) nr 1-2, s. 11-12; La dimensione trascendente é la fonte autentica della dignità e dei diritti inviolabili di ogni persona, IGP XII, 1, s. 60-71.

212. Zasada międzynarodowej solidarności (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Lusaka, 3 V), ORpol. 10(1989) nr 4, s. 25; toż: Il problema del debito internazionale e il flagello di milioni di rifugiati esigono una coraggiosa solidarietà, IGP XII, 1, s. 1108-1113.

213. Apel Papieża o ratowanie Libanu (15 V), ORpol. 10(1989) nr 5-6, s. 1.

214. La Chiesa collabora con l'ONU nel cammino verso la pace e il rispetto dei diritti umani [Kościół współpracuje z ONZ w drodze ku pokojowi i respektowaniu praw człowieka] (Orędzie do Sekretarza generalnego ONZ, 15 V), IGP XII, 1, s. 1259-1261.

215. Światowy Dzień Modlitw o pokój (Specjalne posłanie Ojca świętego do uczestników Światowego Dnia Modlitw o Pokój, 1 IX), ORpol. 10(1989), nr 8, s. 1; toż: Dalla memoria della guerra sale un'invocazione di pace che si fa insieme preghiera ed impegno concreto, IGP XII, 2, s. 420-423.

216. List apostolski [...] z okazji pięćdziesiątej rocznicy wybuchu II wojny światowej (1 IX), ORpol. 10(1989) nr 8, s. 3-5.

217. List [...] do Konferencji Episkopatu Polski na pięćdziesięciolecie wybuchu II wojny światowej (1 IX), ORpol. 10(1989) nr 8, s. 5-6.

218. Do wszystkich muzułmanów w sprawie pokoju [w Libanie] (7 IX), ORpol. 10(1989) nr 9 s. 3; toż: Apello a tutti i musulmani in favore del Libano, IGP XII, 2, s. 472-474.

219. List [...] Do wszystkich biskupów Kościoła katolickiego w spra­wie pokoju w Libanie (7 IX), ORpol. 10(1989) nr 9, s. 1, 3; toż: "Ancora una volta", IGP XII, 2, s. 467-471.

220. Pokój z Bogiem Stwórcą - pokój z całym stworzeniem (Orędzie na XXIII Światowy Dzień Pokoju, 8 XII), Watykan 1989, ss. 15; toż: Pace con Dio Creatore. Pace con tutto il creato, IGP XII, 2, s. 1463-1473.

1990

221. Europa i świat na progu ostatniej dekady XX wieku (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 13 I), ORpol. 11(1990) nr 1, s. 5-6; toż: Interi popoli hanno preso la parola: donne, giovani, uomini hanno vinto la paura, IGP XIII, 1, s. 69-83.

222. Co mówi Duch Święty Kościołowi przez doświadczenie wschod­niej i zachodniej Europy? (Przemówienie do uczestników zebrania konsultacyjnego przed Synodem Biskupów poświęconym Europie, 5 VI), ORpol. 11(1990) nr 6, s. 16-17; toż: Un reciproco scambio di doni e di esperienze tra le Chiese dell'Oriente e dell'Occidente per la nuova evangelizzazione dell'Europa, IGP XIII, 1, s. 1512-1523.

223. Jesteśmy jedną wspólnotą odpowiedzialną za Polskę (Przemówienie do uczestników włoskiego spotkania "Kraj - Emigracja", 29 X), ORpol. 11(1990) nr 10-11, s. 1, 18; toż: Il volto dell'Europa é cambiato e continua a trasformarsi: la Polonia ha dato un contributo particolare a tali cambiamenti, IGP XIII, 2, s. 968-971.

224. Poszanowanie sumienia każdego człowieka warunkiem pokoju (Orędzie na XXIV Światowy Dzień Pokoju 1991, 8 XII), ORpol. 11(1990) nr 12, s. 16-18; toż: "Se vuoi la pace rispetta la coscienza di ogni uomo", IGP XIII, 2, s. 1558-1570.

1991

225. Niech ten rok będzie rokiem pokoju a nie wojny (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 1 I), ORpol. 12(1991) nr 1, s. 53; toż: 1991: un anno di pace e non di guerra, IGP XIV, 1, s. 6-7.

226. Apel do Iraku i państw zaangażowanych (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 13 I), ORpol. 12(1991) nr 1, s. 54; toż: L'Iraq compia un gesto di pace che gli farebbe solo onore di fronte alla storia, IGP XIV, 1, s. 96-97.

227. Bramy nadziei (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 12 I), ORpol. 12(1991) nr 2-3, s. 11-15; toż: La pace é ancora possibile, la guerra segnerebbe il declino di tutta l'umanità, IGP XIV, 1, s. 78-93.

228. Obdarz nas pokojem (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 27 I), ORpol. 12(1991) nr 1, s. 54; toż: La tragedia non sia resa più grave e disumana, IGP XIV, 1, s. 222-224.

229. Jan Paweł II o kryzysie w Zatoce Perskiej (20 I-28 II; 26 VIII - 30 I), ORpol. 12(1991) nr 1, s. 40-43 i nr 2-3, s. 8-9.

230. Różaniec w intencji pokoju (2 II), ORpol. 12(1991) nr 2-3, s. 16; toż: La celebrazione del Santo Rosario per la pace, IGP XIV, 1, s. 269-274.

231. To spotkanie jest orędziem do Kościoła i świata (Przemówienie na rozpoczęcie obrad z Patriarchami i przedstawicielami Episkopatów krajów zaangażowanych w wojnę w Zatoce Perskiej, 4 III), ORpol. 12(1991) nr 2-3, s. 18-19; toż: Il dopo-guerra esige la soluzione di questioni di primaria importanza, IGP XIV, 1, s. 468-472.

232. Kościelna komunia i pokój (Przemówienie do przedstawicieli Kościołów krajów zaangażowanych w wojnę, 6 III), ORpol. 12(1991) nr 2-3, s. 20-21; toż: Senza una vera giustizia non si può avere la pace. La giustizia non si può conseguire se non con mezzi pacifici, IGP XIV, 1, s. 473-481.

233. List [...] do Sekretarza Generalnego ONZ (21 III), ORpol. 12(1991) nr 2-3, s. 22-23; toż: "I pastori delle Chiese Cattoliche del Medio Oriente e dell'Occidente confidano nell'opera dell'organizzazione delle Nazioni Unite", IGP XIV, 1, s. 619-621.

234. List [...] do biskupów kontynentu europejskiego na temat sto­sunków między katolikami a prawosławnymi w nowej sytuacji Europy Środkowej i Wschodniej (31 V), ORpol. 12(1991) nr 7, s. 36-37; toż: I rapporti tra cattolici e ortodossi nella nuova situazione dell'Europa Centrale e Orientale, IGP XIV, 1, s. 1377-1384.

235. Na samym wstępie powstawania sprawiedliwego świata i no­wej Europy (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Warszawa, 8 VI), ORpol. 12(1991) nr 6, s. 25-27; toż: Dai profondi cambiamenti sociali rinasce la speranza di un'"Europa dello Spirito", IGP XIV, 1, s. 1600-1606.

236. Narody Europy muszą odnaleźć wspólne wartości, które są podstawą pokoju (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Budapeszt, 17 VIII), ORpol. 12(1991) nr 9-10, s. 12-13; toż: Tramontata l'epoca delle Potenze contrapposte si tratta ora di giungere ad una libertà internazionale fondata su un ordine etico, IGP XIV, 2, s. 322-327.

237. Modlimy się dziś o pokój w Jugosławii (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 22 IX), ORpol. 12(1991) nr 9-10, s. 55-56; toż: Si metta fine alla violenza fratricida che insanguina inermi popolazioni, IGP XIV, 2, s. 626-628.

238. Trzeba położyć kres wojnie (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 17 XI), ORpol. 12(1991) nr 12, s. 47-48.

239. Wierzący zjednoczeni w budowaniu pokoju (Orędzie na XXV Światowy Dzień Pokoju, 8 XII), ORpol. 12(1991) nr 12, s. 4-8; toż: I credenti uniti nella costruzione della pace, IGP XIV, 2, s. 1332-1339.

1992

240. Narody mają prawo do wyboru własnego myślenia i życia (Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, 11 I), ORpol. 13(1992) nr 2, s. 21-25; toż: Sicurezza, cooperazione e salvaguardia della dimensione dell'uomo, IGP XV, 1, s. 61-75.

241. Wezwani do budowania cywilizacji pokoju (Przemówienie do uczestników III Międzynarodowej Konferencji Kapelanów Wojskowych, 6 II), ORpol. 13(1992) nr 7, s. 32-33; toż: Chiamati ad aspirare alla pace anche quando sembra irraggiungibile, IGP XV, 1, s. 236-238.

242. Promieniujcie Duchem prawdy, miłości i pokoju (Homilia podczas Mszy świętej, Konakri, 25 II), ORpol. 13(1993) nr 5, s. 23-25; toż: Nuovi sacerditi africani per l'Africa, IGP XV, 1, s. 461-466.

243. Powierzam wam orędzie pokoju i miłości (Przemówienie podczas spotkania z Indianami, 13 X), ORpol. 13(1992) nr 12, s. 32-33; toż: La Chiesa rispetta e incoraggia la fedeltà alla propria identità e al proprio patrimonio spirituale, IGP XV, 2, s. 357-361.

244. W tych dramatycznych chwilach jestem całym sercem przy was (Przesłanie do biskupów Bośni i Hercegowiny, 12 XI), ORpol. 14(1993) nr 1, s. 34; toż: Rispetto per i valori sacri della persona umana, IGP XV, 2, s. 537-540.

245. Europejski człowiek pomiędzy Atlantykiem a Uralem drogą Kościoła (Przemówienie do przewodniczących Konferencji Episkopatów Europy, 1 XII), ORpol. 13(1992) nr 1, s. 19-21; toż: Approfondire e rafforzare la "comunione delle vie" nel cammino fiducioso verso il terzo millennio cristiano, IGP XV, 2, s. 787-788.

246. Wezwanie Ojca świętego i przewodniczących europejskich Kon­ferencji Episkopatów do modlitwy o pokój w Europie (1 XII), ORpol. 14(1993) nr 1, s. 22.

247. Jeśli pragniesz pokoju, wyjdź naprzeciw ubogim (Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1993, 8 XII), ORpol. 14(1993) nr 1, s. 4-7; toż: Messaggio per la "Giornata Mondiale della Pace" 1993 Se cerchi la pace, va'incontro ai poveri, IGP XV, 2, s. 842-850.

1993

248. Modlitwa bronią pokoju (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 1 I), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 50; toż: "La geuerra non serve al bene della comunità umana", IGP XVI, 1, s. 5-6.

249. Narzędziom zniszczenia i śmierci przeciwstawiamy nasze wołanie do Boga (Przemówienie podczas modlitwy o pokój, Asyż, 9 I), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 7-8; toż: "Alle guerre e ai conflitti vogliamo contrapporre la nostra concordia", IGP XVI, 1, s. 32-35.

250. Nie szukajmy pokoju poza Chrystusem (Homilia podczas czuwania w intencji pokoju, Asyż, 9 I), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 8-10; toż: Non dobbiamo cercare la pace al di fuori di Cristo e, tanto meno, contro di lui, IGP XVI, 1, s. 36-43.

251. Niech runą mury nienawiści, które dzielą narody (Homilia podczas Mszy świętej dla uczestników Dnia Modlitw o Pokój w Europie, 10 I), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 12-13; toż: "Siamo venuti in pellegrinaggio ad invocare Dio: abbatti le barriere dell'odio... apri la strada alla pace", IGP XVI, 1, s. 47-51.

252. Dzień Modlitwy o Pokój darem Bożym (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański"- 10 I), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 13-14; toż: Iddio conceda ai negoziatori di Ginevra sapienza e coraggio per raggiungere un'autentica pace, IGP XVI, 1, s. 52-54.

253. Wojna i ubóstwo: dwie plagi nękające ludzkość (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 16 I), ORpol. 14(1993) nr 3, s. 40-44; toż: La guerra d'aggressione é indegna dell'uomo, IGP XVI, 1, s. 115-128.

254. List Ojca Świętego do Arcybiskupa Sarajewa o katastrofalnej sytuacji materialnej i moralnej spowodowanej wojną w Bośni i Hercegowinie (2 II), ORpol. 14(1993) nr 4, s. 7-8; toż: Dobbiamo aiutare le donne così dolorosamente offese a trasformare l'atto di violenza in un atto di amore e di accoglienza, IGP XVI, 1, s. 241-243.

255. Orędzie Jana Pawła II do Sekretarza Generalnego ONZ w obronie ludności Bośni i Hercegowiny wystawionej na śmiercionośne szaleństwo wojny (1 III), ORpol. 14(1993) nr 5-6, s. 4-5; toż: "Avere il coraggio della pace", IGP XVI, 1, s. 563-565.

256. Rodzina źródłem pokoju dla ludzkości (Orędzie na XXVII Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1994 r. (8 XII), ORpol. 15(1994) nr 1, s. 4-7; toż: Dalla famiglia nasce la pace della famiglia umana, IGP XVI, 2, s. 1413-1420.

257. Błagajmy Boga o dar pokoju (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 12 XII), ORpol. 15(1994) nr 2, s. 50; toż: Di fronte ai fallimenti delle strategie politiche suscitare una grande "strategia" di preghiera, IGP XVI, 2, s. 1461-1463.

1994

258. Chrześcijaństwo jest religią pokoju (Homilia podczas Mszy świętej na zakończenie Tygodnia Modlitw o jedność Chrześcijan, 23 I), ORpol. 15(1994) nr 3, s. 46-48; toż: Non siete abbandonati, siamo con voi, sempre più saremo con voi!, IGP XVII, 1, s. 171-178.

259. Wołajmy do Chrystusa o pokój (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 23 I), ORpol. 15(1994) nr 3, s. 49; toż: La preghiera abbatte i "muri" nel cuore dell'uomo e colma i fossati dell'odio, della diffidenza, del rancore, IGP XVII, 1, s. 179-181.

260. Wojna nie jest nieunikniona (Przemówienie podczas spotkania z uczestnikami seminarium zorganizowanego przez "NATO Defense College", 7 II), ORpol. 15(1994) nr 3, s. 50; toż: Gli orrori nella ex Jugoslavia non nascono solo da rivalità etniche ma sono il risultato di una serie di concrete decisioni politiche, IGP XVII, 1, s. 418-419.

261. Na kolanach prosimy o zakończenie wojny (Przemówienie do uczestników manifestacji "Solidarność z Sarajewem", 19 II), ORpol. 15(1994) nr 4, s. 24-25; toż: In ginocchio e forti solo della nostra supplica chiediamo ai responsabili politici e militari di porre termine a questa immane carneficina, IGP XVII, 1, s. 528-530.

262. Polska broniła chrześcijańskiej przyszłości Europy (Orędzie z okazji 50. rocznicy bitwy o Monte Cassino, 18 V), ORpol. 151994) nr 6-7, s. 54-56; toż: Di fronte alla storia la Polonia salva il futuro dell'Europa cristiana, IGP XVII, 1, s. 1073-1078.

263. Telegram papieski w 50. rocznicę zagłady Romów (25 VII), ORpol. 15(1994) nr 9-10, s. 51-52.

264. Przesłanie Papieża w 50. rocznicę Powstania Warszawskiego (1 VIII), ORpol. 15(1994) nr 9-10, s. 50-51; toż: "Mi inginocchio in spirito sulle tombe dei caduti insorti di Varsavia... il loro eroico gesto impegna?", IGP XVII, 2, s. 88-90.

265. Przesłanie [...] z okazji ósmego spotkania "Ludzie i religie" w Asyżu (7 IX), ORpol. 15(1994) nr 11, s. 8; toż: Lo "spirito di Assisi", pellegrino per le vie del mondo, raggiunga Sarajevo, città martire e simbolo d'incomprensione, IGP XVII, 2, s. 221-224.

266. Bóg jest po stronie uciśnionych (Homilia podczas Mszy świętej o pokój na Bałkanach, 8 IX), ORpol. 15(1994) nr 11, s. 10-13; toż: Basta con la guerra! Dio é dalla parte degli oppressi: é suo il popolo che sta morendo, IGP XVII, 2, s. 247-254.

267. Do prezydenta Republiki Bośni i Hercegowiny (Przemówienie, które Ojciec Święty miał wygłosić w Sarajewie, 8 IX), ORpol. 15(1994) nr 11, s. 13-14; toż: Al Presidente della Presidenza della Repubblica di Bosnia ed Erzegovina, IGP XVII, 2, s. 255-259.

268. Pokój jest zawsze możliwy (Przemówienie podczas powitania na lotnisku, Zagrzeb, 10 IX), ORpol. 15(1994) nr 11, s. 17-19; toż: "Vengo come inerme pellegrino del Vangelo, annuncio d'amore, di concordia e di pace, IGP XVII, 2, s. 270-274.

269. Młodzi budowniczowie pokoju (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 11 IX), ORpol. 15(1994) nr 11, s. 23-24; toż: Cari giovani, avete una missione esaltante: essere in prima linea nella costruzione della pace qui e nei Balcani, IGP XVII, 2, s. 290-291.

270. Szukajcie światła i umocnienia w wierze (Przemówienie pożegnalne, Zagrzeb, 11 IX), ORpol. 15(1994) nr 11, s. 24-25; toż: "Abbiate l'audacia del perdono e dell'accoglienza! Liberate il cuore da sentimenti di vendetta", IGP XVII, 2, s. 292-295.

271. Kobieta wychowawczynią do życia w pokoju (Orędzie na XXVIII Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1995 r. (8 XII), ORpol. 16(1995) nr 1, s. 8-10; toż: "Donna: educatrice alla pace", IGP XVII, 2, s. 1008-1015.

1995

272. Budujmy pokój (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański" (1 I), ORpol. 16(1995) nr 2, s. 23; toż: "Ispira, Maria, propositi di dialogo e di riconciliazione nei responsabili delle nazioni", IGP XVIII, 1, s. 6-9.

273. Przebaczenie, pojednanie, pokój wezwaniem dla wszystkich (Homilia podczas Mszy świętej beatyfikacyjnej, Kolombo, 21 I), ORpol. 16(1995) nr 3, s. 40-42; toż: Il nuovo beato: figlio dell'Asia, é diventato un vero prete missionario in Asia, IGP XVIII, 1, s. 232-238.

274. Pokój jest naszą misją (Rozważanie przed modlitwą "Regina Coeli", 7 V), ORpol. 16(1995) nr 7, s. 44; toż: "Mai più la guerra!", IGP XVIII, 1, s. 1225-1227.

275. Przesłanie [...] z okazji 50. rocznicy zakończenia w Europie drugiej wojny światowej (8 V), ORpol. 16(1995) nr 7, s. 4-11; toż: Messaggio on occasione del 50o anniversario della fine in Europa della seconda guerra mondiale, IGP XVIII, 1, s. 1236-1250.

276. Podziały i bariery między ludźmi mogą zostać usunięte (Przemówienie do członków ruchu Pax Christi, 29 V), ORpol. 16(1995) nr 10, s. 42-43; toż: I paesi produttori di armi sono moralmente responsabili per il grave indebitamento delle nazioni in via di sviluppo, IGP XVIII, 1, s. 1593-1599.

277. Ewangelizacja wśród Cyganów (Przemówienie do uczestników IV Międzynarodowego Kongresu Duszpasterstwa Cyganów, 8 VI), ORpol. 17(1996) nr 1, s. 34-35; toż: La nuova evangelizzazione del popolo zingaro non deve perdere la memoria di una storia segnata da tragedie, IGP XVIII, 1, s. 1688-1691.

278. Strzeżmy Przymierza Pokoju, jakie Bóg zawarł z całym stworzeniem (Homilia podczas Mszy świętej z okazji 50. rocznicy zakończenia w Europie II wojny światowej, 11 VI), ORpol. 16(1995) nr 8-9, s. 47-48; toż: Un ponte di pace verso i secoli e le generazioni del Terzo Millennio, IGP XVIII, 1, s. 1706-1711.

279. Budujmy pokój (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 11 VI), ORpol. 16(1995) nr 8-9, s. 59; toż: Un ponte di pace verso i secoli e le generazioni del Terzo Millennio, IGP XVIII, 1, s. 1712-1714.

280. Apel o pomoc dla Bośni i Hercegowiny (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 18 VI), ORpol. 16(1995) nr 8-9, s. 59; toż: Maturi una cultura rispettosa ed accogliente nei confronti della "femminilità", IGP XVIII, 1, s. 1775-1778.

281. Przesłanie Papieża w związku 50. rocznicą zrzucenia bomby atomowej na Hiroszimę i Nagasaki (5 VIII), ORpol. 16(1995) nr 10, s. 44-45; toż: Quell'evento tristissimo é diventato per i responsabili dei popoli un severo monito a respingere la corsa agli armementi, IGP XVIII, 1, s. 166-168.

282. Zbawienie, sprawiedliwość, pokój (Homilia podczas Mszy świętej, Johannesburg, 17 IX), ORpol. 16(1995) nr 11-12, s. 22-24; toż: Solidarietà: unico cammino possibile per superare il completo fallimento morale dei preconcetti razziali e delle rivalità etniche, IGP XVIII, 2, s. 577-583.

283. W pielgrzymce pokoju i porozumienia między narodami (Przemówienie podczas powitania na lotnisku, Newark, 4 X), ORpol. 17(1996) nr 1, s. 13-14; toż: L'America continuerà ad essere una terra promessa finché resterà terra di libertà e di giustizia per tutti, IGP XVIII, 2, s. 720-722.

284. Szukajmy drogi braterstwa, pojednania i pokoju (Przemówienie do biskupów byłej Jugosławii, 17 X), ORpol. 17(1996) nr 1, s. 31.

285. Zapewnijmy dzieciom przyszłość w pokoju! (Orędzie na XXIX Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1996 roku, 8 XII), ORpol. 17(1996) nr 1, s. 4-7; toż: "Diamo ai bambini un futuro di pace", IGP XVIII, 2, s. 1331-1339.

1996

286. Światła i cienie współczesnego świata (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 13 I), ORpol. 17(1996) nr 3, s. 25-28; toż: Ciascun popolo deve essere disposto ad accogliere l'identità del suo vicino, IGP XIX, 1, s. 58-66.

287. Wspólnie budujcie pokój w waszej ojczyźnie (Homilia podczas Mszy świętej, San Salwador, 8 II), ORpol. 17(1996) nr 5, s. 26-28; toż: Mai più la guerra! Costruite un futuro di speranza con la saggezza della pace, IGP XIX, 1, s. 264-270.

288. W kierunku porozumienia i zbratania narodów (Audiencja generalna, 26 VI), ORpol. 17(1996) nr 9, s. 4-5; toż: I diritti dell'uomo, delle nazioni, della giustizia internazionale e della solidarietà, capisaldi di una nuova stagione storica, IGP XIX, 1, s. 1619-1629.

289. Módlmy się nieustannie o pokój (Przesłanie do uczestników X Międzynarodowego Spotkania "Ludzie i religie", 6 X), ORpol. 18(1997) nr 1, s. 15; toż: Il seme di Assisi continua a germogliare, IGP XIX, 2, s. 546-548.

290. Razem umacniać pokój w świecie (Przesłanie z okazji 10. rocznicy Światowego Dnia Modlitwy o Pokój w Asyżu, 15 X), ORpol. 18(1997) nr 1, s. 17; toż: Ascolti Dio la richiesta di pace che si eleva da ogni parte della terra, IGP XIX, 2, s. 557-558.

291. Przebacz a zaznasz pokoju (Orędzie na XXX Światowy Dzień Pokoju, 8 XII), ORpol. 18(1997) nr 1, s. 4-8; toż: "Offri il perdono, ricevi la pace", IGP XIX, 2, s. 928-939.

1997

292. Człowiek uczestniczy w życiu Boga (Homilia podczas Mszy świętej w uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki, 1 I), ORpol. 18(1997) nr 2, s. 25-26; toż: Varcare la soglia dell'anno Duemila sotto il segno della pace, IGP XX, 1, s. 1-4.

293. W służbie pokoju, sprawiedliwości i solidarności (Przemówienie noworoczne do korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej, 13 I), ORpol. 18(1997) nr 3, s. 20-22; toż: È urgente organizzare la pace del dopo-guerra-fredda e la libertà del dopo 1989, IGP XX, 1, s. 92-98.

294. Nigdy więcej wojny! (Przemówienie na powitalne, Sarajewo, 12 IV), ORpol. 18(1997) nr 6, s. 7-8; toż: "Mai piú la guerra, mai piú l'odio e l'intolleranza!", IGP XX, 1, s. 660-662.

295. Świadkowie Chrystusa i nosiciele nadziei (Homilia podczas Nieszporów, Sarajewo, 12 IV), ORpol. 18(1997) nr 6, s. 8-10; toż: "È venuto per tutti il tempo di un profondo esame di coscienza: é venuto il tempo di un deciso impegno per la riconciliazione e la pace", IGP XX, 1, s. 663-668..

296. Budowanie prawdziwego pokoju zadaniem wszystkich (Przemówienie do członków kolegialnego Prezydium Bośni i Hercegowiny, 13 IV), ORpol. 18(1997) nr 6, s. 11-12; toż: L'edificio della pace deve poggiare sul coraggio del perdono. Occorre saper chiedere perdono e perdonare!, IGP XX, 1, s. 672-674.

297. Powierzam was Królowej Pokoju (Rozważanie przed modlitw¹ "Anio³ Pañski", 13 IV), ORpol. 18(1997) nr 6, s. 14; toż: Da questa città-simbolo giunga a tutti i popoli europei l'appello per una impegno solidale sulla via della pace, IGP XX, 1, s. 681-682.

298. Trzeba odbudować zranione i rozbite społeczeństwo (Przemówienie do biskupów Bośni i Hercegowiny, 13 IV), ORpol. 18(1997) nr 6, s. 15-16; toż: Siamo con voi saremo sempre con voi nel sostenere i vostri sforzi per riedificare la comunità cristiana, IGP XX, 1, s. 683-687.

299. Módlmy się o dar pokoju (Przemówienie podczas spotkania ze wspólnotą żydowską, 13 IV), ORpol. 18(1997) nr 6, s. 17; toż: La pace é dono dell'Altissimo ma é anche compito dell'uomo, IGP XX, 1, s. 688-689.

300. Następca św. Piotra odwiedził miasto-symbol (Audiencja generalna po podróży do Sarajewa, 16 IV), ORpol. 18(1997) nr 6, s. 4-5; toż: Nella città dei cimiteri la speranza é perdono e riconciliazione, IGP XX, 1, s. 702-712.

301. Pielgrzymka pokoju na Bliski Wschód (Audiencja generalna, 14 V), ORpol. 18(1997) nr 8-9, s. 18-20; toż: La pace é la missione fondamentale del Libano al suo interno e nella grande famiglia delle Nazioni, IGP XX, 1, s. 1178-1188.

302. Wierzący w Boga budowniczymi pokoju (Przesłanie do uczestników XI Międzynarodowego Spotkania "Ludzie i religie", 1 X), ORpol. 18(1997) nr 12, s. 6-7; toż: Le Religioni levino alta la voce contro le guerre e affrontino coraggiosamente i rischi che da esse derivano, IGP XX, 2, s. 470-473.

303. Sprawiedliwość każdego człowieka źródłem pokoju dla wszystkich (Orędzie na XXXI Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1998 r., 8 XII), ORpol. 19(1998) nr 1, s. 4-8; toż: Dalla giustizia di ciascuno nasce la pace per tutti, IGP XX, 2, s. 949-959.

1998

304. Pokój owocem sprawiedliwości (Homilia podczas Mszy świętej w uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki, 1 I), ORpol. 19(1998) nr 2, s. 23-24.

305. Pokój dla wszystkich (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 1 I), ORpol. 19(1998) nr 2, s. 25.

306. Ewangelia jest drogą pokoju, sprawiedliwości i wolności (Homilia podczas Mszy świętej, Hawana, 25 I), ORpol. 19(1998) nr 3, s. 22-24.

307. Poszanowanie praw człowieka warunkiem prawdziwego pokoju (Orędzie na XXXII Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 1999 r., 8 XII), ORpol. 20(1999) nr 1, s. 4-8.

1999

308. Dar pokoju (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 1 I), ORpol. 20(1999) nr 2, s. 39-40.

309. Nie jest za późno na pokój (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 31 I), ORpol. 20(1999) nr 3, s. 40.

310. Poszanowanie wolności i godności człowieka warunkiem pokoju (Przemówienie do laureatów Pokojowej Nagrody Nobla, 22 IV), ORpol. 20(1999) nr 9-10, s. 34-35.

311. Eucharystia sakramentem miłości i pokoju (Homilia podczas Mszy świętej w uroczystość Bożego Ciała, 3 VI), ORpol. 20(1999) nr 9-10, s. 41-42.

312. Społeczeństwa i narody potrzebują ludzi pokoju (Homilia podczas Mszy świętej beatyfikacyjnej, Toruń, 7 VI), ORpol. 20(1999) nr 8, s. 30-32.

313. Uczmy się iść razem w braterstwie i pokoju (Przemówienie podczas Zgromadzenia Międzyreligijnego na progu trzeciego tysiąclecia, 28 X), ORpol. 21(2000) nr 1, s. 34-35.

314. Religia powinna być źródłem dobroci, szacunku, zgody i pokoju (Przemówienie podczas spotkania z przedstawicielami innych wyznań chrześcijańskich i religii, 7 XI), ORpol. 21(2000) nr 1, s. 18-19.

315. "Na ziemi pokój ludziom, których Bóg miłuje!" (Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 2000, 8 XII), Città del Vaticano 1999.

2000

316. Bądźmy apostołami pokoju (Rozważanie przed modlitwą "Anioł Pański", 1 I), ORpol. 21(2000) nr 2, s. 24.

317. Pokój i sprawiedliwość (Przemówienie podczas powitania na lotnisku, Tel Awiw, 21 III), ORpol. 21(2000) nr 5, s. 19-20.

318. Pokój narodowi palestyńskiemu (Przemówienie powitalne, Betlejem, 22 III), ORpol. 21(2000) nr 5, s. 21.

319. Niech zapanuje pokój na Bliskim Wschodzie (Przemówienie podczas spotaknia z prezydentem Izraela, 23 III), ORpol. 21(2000) nr 5, s. 27.

2001

320. Dialog między kulturami drogą do cywilizacji miłości i pokoju" (Orędzie na Światowy Dzień Pokoju, podpisane 8 XII), ORpol. 22(2001) nr 2, s. 24-29.

(oprac. Maria Filipiak)