Katedra Prawa Cywilnego i Rodzinnego została utworzona na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w 2024 r. Wcześniej, od 1997 r. funkcjonowała pod nazwą II Katedra Prawa Cywilnego, a następnie jako Katedra Prawa Cywilnego. Założycielem i pierwszym kierownikiem II Katedry Prawa Cywilnego był dr hab. Józef Skoczylas, prof. KUL. Od 2012 r. Katedrą kieruje dr hab. Piotr Zakrzewski, prof. KUL, a jej pracownikami są również: dr hab. Wojciech Lis, prof. KUL, dr hab. Paweł Bucoń, dr Aneta Biały, dr Paweł Widerski, dr Dariusz Żak, mgr Olga Nowak-Dziwina.

Badania naukowe pracowników Katedry Prawa Cywilnego i Rodzinnego prowadzone są w szczególności w zakresie polskiego i obcego prawa zobowiązań, prawa spadkowego, prawa spółdzielczego oraz prawa rodzinnego. Obszary zainteresowań badawczych obejmują przede wszystkim:

• polskie, obce (zwłaszcza niemieckie) i europejskie prawo prywatne,
• część ogólną prawa cywilnego, prawo zobowiązań ze szczególnym uwzględnieniem czynów niedozwolonych, odpowiedzialności ubezpieczeniowej i odszkodowań, prawo rzeczowe, prawo spadkowe,
• prawo spółdzielcze oraz prawo handlowe, w tym podmioty w organizacji,
• sądownictwo polubowne jako jedną z alternatywnych metody rozwiązywania sporów,
• prawo rodzinne i nieletnich,
• prawo małżeńskie.

Działalność dydaktyczna pracowników Katedry obejmuje przede wszystkim wykłady i ćwiczenia w zakresie części ogólnej i części szczegółowej prawa zobowiązań, podstaw prawa cywilnego, prawo rodzinne i nieletnich, ponadto konwersatoria ze stosowania prawa cywilnego i rodzinnego, dochodzenia wierzytelności w praktyce, a także wykłady kluczowe i fakultatywne m.in. z prawa autorskiego, prawa ubezpieczeń. W ramach Katedry funkcjonują także seminaria magisterskie z prawa cywilnego i rodzinnego.

Pracownicy Katedry uczestniczą w życiu naukowym, biorąc czynny udział w krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych. Katedra była współorganizatorem ogólnopolskich konferencji naukowych:

• Podstawowe konstrukcje i tendencje rozwojowe prawa spółdzielczego, Lublin, 25 kwietnia 2013 r.,
• Prawno-ekonomiczne uwarunkowania rozwoju polskiej spółdzielczości - Forum Spółdzielcze 2017, Lublin, 7 czerwca 2017 r.,
• Stulecie uchwalenia ustawy z dnia 29 października 1920 roku o spółdzielniach – przeszłość, teraźniejszość i przyszłość prawa spółdzielczego, Lublin, 5 listopada 2021 r.