Spór Baala z Motem. KTU 1. 5 – 1. 6.

Ł. Toboła, Cykl Baala z Ugarit, Kraków 2008.

 

1. 5 i

 

(1) ktmħṣ . ltn . bŧn . brḥ                       

Skoro zabiłeś Litana[1], węża zwinnego[2],

(2) tkly . bŧn . ‘qltn .                    

znicestwiłeś[3] węża krętego[4],

(3) šlyṭ . d . šb‘t . r’ašm        

włodarza, tego o siedmiu łbach.

(4) tŧkḥ . ttrp  ̣šmm .                

Obnażon będziesz;[5] osuną się[6] niebiosa

k r<k>s[7](5) ’ipdk .             

jak prze<pas>anie efodu[8] twego[9].

’ank . ’isp’i .’uṭm                          

Ja pożrę[10] skrzepy[11],

(6) đrqm . ’amtm .                

posokę pochłonę[12].

lyrt (7) b npš . bn ’ilm . mt .           

Obyś zstąpił w gardziel syna bogów[13], Mota,           

b mh(8)mrt . ydd . ’il . ģzr                     

w czeluści[14] ulubieńca Ela, junaka.                 

 (9) tb‘ . w l . yŧb . ’ilm .                     

Niech odbieżają, niechaj zawrócą bogowie;

’idk (10) l ytn . pnm .           

tedy niechaj zwrócą oblicza

‘m . b‘l (11) mrym . ṣpn .         

ku Baalowi na wyżynach Safanu.  

w y‘n (12) gpn . w ’ugr .     

I odpowiedzieli Gupan i Ugar:

tḥm . bn . ’ilm (13) mt .     

wieść syna bogów, Mota,

hwt . ydd . bn ’il (14) ģzr .         

słowo ulubieńca Ela, junaka:

p np{.}[15]š . np̣š . lb’im (15)     

„Oto gardziel ma gardzielą lwią,

thw{.}hm . brlt . ’anħr(16) b ym .

żądność[16] żywotem rekina[17] w morzu.

hm . brky . tkšd(17) r’umm .    

Skoro pola[18] me gromadzą bawoły,

‘n . kđd . ’aylt            

Zdrój zaś ostoją[19] łań[20],                     

(18) hm . ’imt .          

skoro uśmiercam[21],

’imt . npš .       

uśmiercam żywotność,

blt (19) ḥmr .    

pochłaniam glinę[22],

p ’imt . b kl’at (20) ydy .           

oto uśmiercam oburącz.

’ilḥm . hm  ̣šb‘(21) ydty . b ṣ‘ .

Jem – skoro siedem garści mych w pucharze,

hm . ks . ymsk(22) nhr .

skoro kielichem wstrząsa fala.

kl . ṣḥn . b‘l . ‘m (23) ’aħy[ .]       

Wszakże zakrzyknął Baal ku braciom mym,

qr’an . hd . ‘m . ’aryy         

zawołał Haddu ku krewnym mym.                       

(24) w lḥmm ‘m . ’aħy . lḥm

i jeść będzie z braćmi mymi jadło,

(25) w ̣štm . ‘m . ’a[r]y yn    

i pić będzie z kre[wny]mi mymi wino.

(26) pnšt . b‘l .  

Oto zapomnisz się[23] Baalu:

[ ]‘n . ’iṭ‘nk  

[d]zidą dźgnę[24] ciebie,   

(27)[  ]m’a . [  ]k .

 [                          ]ciebie.

k tmħṣ (28) [ltn . ḅŧn . b]rḥ .   

Skoro zgruchotałeś [Litana, węża zwi]nnego,

tkly (29) [bŧn . ‘qltn .]    

znicestwiłeś [węża krętego,]

šlyṭ (30) [d šb‘t . r’ašm] .     

włodarza, [tego o siedmiu łbach.]

ṭŧkḥ (31) [ttrp šmm .]          

Obnażon będziesz; [osuną się niebiosa]                      

[kr<k>s . ’ipd]k  

jak przepasanie efodu twego.

[’ank . ’isp’i .’uṭm

[Ja pożrę skrzepy,]

[ đrqm . ’amtm .]    

[posokę pochłonę.]

[lyrt b npš . bn ’ilm . mt .]           

[Obyś zstąpił w gardziel syna bogów, Mota, ]           

[b mhmrt . ydd . ’il . ģzr]               

[w czeluści ulubieńca Ela, junaka”.]

1. 5 ii[25]

 

 (2) [št špt . l’a]rṣ .             

[Sięga wargą ku zi]emi,

špt . l šmm             

wargą ku niebiosom;

(3) [št.]lšn . l kbkbm .            

[sięga] językiem ku gwiazdom.

y‘rb(4) [b]‘l . b kbdh .       

Wkroczy [Ba]al we wnętrzności jego,

b ph . yrd   

w paszczę jego zstąpi.

(5)k ḥrr . zt.      

Skoro praży oliwki,                       

ybl . ’arṣ        

zaczyn ziemi

w pr (6) ‘ṣm .   

i owoc drzew[26].

yr’a’un . ’al’iyn . b‘l     

Przeląkł się (go) potężny Baal,

(7) ŧt‘ . nn . rkb  ‘rpt   

wystraszył[27] się go dosiadający obłoków.

(8) tb‘ . rgm . l bn . ’ilm . mt     

„Odbieżajcie! rzeknijcie do syna bogów, Mota,

(9) ŧny . l ydd . ’il ģzr   

powtórzcie dla ulubieńca Ela, junaka:

(10) tḥm . ’al’iyn . b‘l .   

wieść najpotężniejszego Baala,

hwt . ’al’iy (11) qrdm .

słowo potężnego woja:

bhŧ . l bn . ’ilm mt 

bądź pozdrowion, synu bogów, Mocie;

(12) ‘bdk . ’an . w d ‘lmk  

sługą[28] twym ja; na wieki twój.”

(13) tb‘ . w l . yŧb . ’ilm     

Niech odbieżają; niechaj powrócą bogowie;

’idk (14) l ytn . pn[m] .  

tedy niechaj skierują oblicz[a]

‘m . bn . ’ilm . mt  

ku synowi bogów, Motowi,

(15) tk . qrth . hmry . 

pośrodku miasta jego – pieczary.

mk . ks’u (16) ŧbt .   

Wykrot tronem siedziby jego,

ħħ . ’arṣ . nḥlth .   

jaskinia ziemią dziedzictwa jego.

tša’ (17) ghm . w tṣḥ .            

Podnieśli głosy swe i zakrzyknęli:

tḥm . ’al’iy(18)n . b‘l .        

„wieść najpotężniejszego Baala,

hwt . ’al’iy . qrdm (19)        

słowo potężnego woja:

bhŧ . bn . ’ilm . mt .       

bądź pozdrowion, synie bogów, Mocie:

‘bdk . ’an (20) w d .  ‘lmk .    

sługą twoim ja – na wieki twój!”

šmħ . bn ’ilm . mt                  

Rozradował się syn bogów, Mot,

(21)[yš’u ]gh . w ’aṣḥ .               

[podniósł] głos swój i zakrzyknął:

’ik . yṣḥn (22) [b‘l . ‘m . ’aħy .]

„Czy zakrzyknie [Baal ku braciom mym?]

yqr’un [ ] hd (23) [‘m . ’aryy .]

zawoła Haddu [ku krewnym mym[29]?”]

1. 5 iii

 

1. 5 iv[30]

 

1. 5 v

 

(1)[                           ]

 

’al’iyn (2) [b‘l . šlbšn]

Najpotężniejszy Baal przyodzieje go;

’ip{.}d prk(3) [lh .]

efod byka twój [nań,]

[mģẓ y]mnk.

[dar pra]wicy twej,

š<r>šrt(4) [l’irtk] .

łańcuch[31] z piersi twej[32].

npš . ‘gl(5) [ lb]nk .   

Gardziel cielca[33]  [dla syn]a twego,

’aštn . b ħrt(6) ’ilm . ’arṣ    

osadzę go w grocie[34] bogów ziemi[35].

w ’at . qḥ (7) ‘rptk .    

A ty weź chmury twe,

rḥk . mdlk (8) mṭrtk .  

wichry twe, bukłaki[36] twe, deszcze twe.

‘mk . šb‘t (9) ģlmk .

Z tobą siedmiu młodzieńców twych,           

ŧmn . ħnzrk  

ośmiu pomocników[37] twych.

(10)‘mk . pdry . bt . ’ar  

Z tobą Pidraj, córka światła,

(11)‘mk . ṭly![38] . bt . rb . 

z tobą Talaj, córka ulewy.

’idk (12) pnk . ’al ttn .     

Tedy oblicze twoje zaiste zwrócisz             

tk . ģr (13) knkny . 

pośrodku gór spowicia[39] mego.

š’a . ģr . ‘l ydm

Podnieś górę na rękach,

 (14) ħlb . l ẓr . rḥtm .     

pagórek wierzchem dłoni,

w rd (15) bt ħpŧt . ’arṣ .   

a zstąp w dom wyzwoleńców ziemi,

tspr . b y (16) rdm . ’arṣ .   

bądź policzon pomiędzy zstępujących w ziemię;

w td‘ .’ilm (17) k mtt.

a poznasz, o boże[40], żeś śmiertelny!

yšm‘ . ’al’iyn . b‘l       

Usłuchał najpotężniejszy Baal:           

(18) y’uhb . ‘glt . b dbr .  

kochał jałówkę w (ziemi) zarazy,

prt (19) b šd . šḥl mmt .

krowę na polach wybrzeży śmierci.

škb (20) ‘mnh . šb‘ . l šb‘m 

Legał z nią siedem po siedemdziesiąt,

(21)[]ly . ŧmn . l ŧmnym 

podźwi[gnę]ła[41] (go) osiem po osiemdziesiąt,

(22) w[th]rn . w tldn mŧ 

i poczęła, i porodziła dziecię[42].

(23) ’al[’iyn b‘]l . šlbšn

Najpotężniejszy Baal przyodzieje go:

(24) ’ip[d prh] lh .

płasz[cz byka jego] nań,

mģẓ (25) y[mnk]

dar pra[wicy jego,]

[ššrt] l ’irth [43]

[łańcuch] z piersi jego.

1. 5 vi

 

(1) [tgly . đd . ’il .

[Wyszli ku ostoi Ela,]

w tb’a (2) [qrš . mlk . ’ab .]šnm 

i weszli (do) [koleby króla, ojca] lat. 

(3) [tša’ . ghm . w tṣ]ḥ .

[Podnieśli głosy swe i zakrzyk]nęli:

sbn(4)[y .‘d . q][m . ’arṣ]     

„Krążyliś[my aż po krań]ce [ziemi[44],]

‘dk(5) ksm . mhyt .  

aż po zasłonę[45] topieli[46].

mģny (6) l n‘my . ’arṣ . dbr  

Sięgnęliśmy ku uroczyskom ziemi zarazy,

(7) l ysmt . šd . šḥlm mt    

ku powabom pól wybrzeży śmierci[47];

(8) mģny . l b‘l . npl . l ’a(9)rṣ . 

sięgnęliśmy ku Baalowi upadłemu na ziemię.

mt . ’al’iyn . b‘l 

Uśmiercon najpotężniejszy Baal,

(10) ħlq . zbl . b‘l . ’arṣ 

zgładzon[48] książę, władca ziemi.”

 (11) ’apnk . lṭpn . ’il(12) d p’id .

Wobec tego - dobroduszny, El serdeczny,

yrd . l ks’i . yŧb(13) l hdm.

zstąpił z tronu – usiadł na podnóżku;

w l . hdm . yŧb (14) l ’arṣ . 

a z podnóżka – na ziemi.

yṣq .  ‘mr(15) ’un . l r’išh .  

Wysypał popioły[49] żałości[50] na głowę swą,

‘pr . plŧt(16) l . qdqdh .

proch tarzających[51] się na czerep swój[52],

lpš .yks (17) m’izrtm .

(za) szatę[53] przybrał przepasanie lędźwi[54].

ģr . b ’abn (18) ydy .   

Skórę[55] kamieniem skrobał,

psltm . b y‘r    

krzemieniem[56] niby ostrzem[57];

(19) yhdy . lḥm . w dqn

kaleczył policzki i podbródek[58].

(20) yŧlŧ . qn . đr‘h .   

Rozorał kości[59] ramion swych,              

yḥrŧ (21) k gn . ’aplb .  

bronował jak ogród pierś[60] swą,   

k ‘mq . yŧlŧ (22) bmt .

jak dolinę rozorał plecy swe.

yš’u . gh[.]w yṣḥ 

Podniósł głos swój i krzyknął:

(23) b‘l . mt . my . l’im .

 „Baal uśmiercon! cóż ludu?       

bn (24) dgn . my . hmlt .

Syn Dagana! cóż rzeszo?

’aŧr (25) b‘l . ’ard . b ’arṣ .

Za Baalem zstąpię w ziemię”.

’ap (26) ‘nt . ttlk . w tṣd .

Zaraz Anat poszła i przeczesywała

kl . ģr (27) l kbd . ’arṣ .

każdą górę pośród ziemi,

kl . gb‘ (28) l kbd . šdm . 

każdą wyżynę pośród pól.

tmģ . l n‘m[y] (29) [’arṣ .]dbr .

Sięgnęła ku uroczys[kom ziemi] zarazy,

ysmt . šd30) [šḥl] mmt .

ku powabom pól u [wybrzeży] śmierci;

tm[ģ .]l b‘l . np[l] (31) [l ’a]rṣ[ .

sięg[nęła] ku Baalowi upad[łemu] [na zie]mię.

[lpš] . tks . m’iz[rtm]

[(Za) szatę] przybrała przepasanie lę[dźwi]

1. 6 i

 

(1) l b‘l 

O Baalu.

(2) ģr . b ’ab<n> . td .

 Skórę kamieniem skrobała,

psltm[ . b y‘r]     

krzemieniem [jak ostrzem,]

(3) thdy . lḥm . w dqn . 

kaleczyła policzki i podbródek.

t[ŧlŧ] (4) qn . đr‘h .     

Ro[zorała] kości ramion swych,

tḥrŧ . km . gn (5) ’ap lb .   

bronowała jak ogród pierś swą,

k ‘mq . tŧlŧ . bmt   

jak dolinę rozorała plecy swe.

(6) b‘l . mt . my . l’im .

Baal uśmiercon ! cóż ludu?     

bn dgn(7) my . hmlt .  

Syn Dagana! cóż rzeszo?

’aŧr . b‘l . nrd (8) b ’arṣ .  

Za Baalem zstąpimy w ziemię.

‘mh . trd . nrt (9) ’ilm . špš .    

Z nią zstąpiła światłość bogów, Szapszu:

‘d . tšb‘ . bk

aż nasyciła się płakaniem,

(10) tšt . k yn . ’udm‘t .

piła jak wino łzy[61].

gm(11) tṣḥ . l nrt . ’ilm . špš  

Głośno krzyknęła ku światłości bogów, Szapszu:

(12) ‘ms m‘ . ly . ’al’iyn . b‘l 

„Obarcz mnie najpotężniejszym Baalem”.

(13 tšm‘ . nrt . ’ilm . špš   

Usłuchała światłość bogów, Szapszu;

(14 tš’u . ’al’iyn . b‘l .      

podniosła najpotężniejszego Baala,

l ktp (15 ‘nt . ktšth .    

na ramionach Anat wszak złożyła go.

tš‘lynh (16 b ṣrrt . ṣpn .    

Wniosła go na urwiska Safanu;

tbkynh (17 w tqbrnh .                     

opłakała go i pogrzebała,

tštnn . b ħrt(18) ’ilm . ’arṣ .              

złożyła w grocie bogów ziemi.

tṭbħ . šb‘m(19 r’umm .                

Zarżnęła siedemdziesiąt bawołów,

kgmn . ’al’iyn (20) b‘l .          

jako stypę[62] najpotężniejszego Baala:

tṭbħ . šb‘m . ’alpm

zarżnęła siedemdziesiąt wołów,

(21) [k g]mn . ’al’iyn . b‘l  

[jako st]ypę najpotężniejszego Baala:

(22) [tṭ]bħ . šb‘m . ṣ’in

[zarż]nęła siedemdziesiąt owiec,

(23) [k g]mn . ’al’iyn . b‘l  

[jako] stypę najpotężniejszego Baala:

(24) [tṭ]bħ . šb‘m . ’aylm    

[zarż]nęła siedemdziesiąt baranów,

(25) [k gmn .] ’al’iyn . b‘l      

[ jako stypę] najpotężniejszego Baala:

(26) [tṭbħ . š]b‘m . y‘lm  

[zarżnęła sie]demdziesiąt  koziorożców,

(27) [k gmn . ’al]’iyn . b‘l  

[jako stypę najpot]ężniejszego Baala:

 (28) [tṭbħ . šb‘m .y]ḥmrm  

[zarżnęła siedemdziesiąt  ko]złów sarnich:

(29) [kgm]n . ’al’iyn[ .]b‘l

[jako] stypę najpotężniejszego Baala.

(30) [db]ḥh . tšt bm . ‘[nt] 

[Rzeź] swą złożyła w bruzdach,

(31) [wg]zrh . ybm . l ’ilm 

[że]r jej[63] uczyniony dla bogów.

(32) [id]k . l ttn[ .]pnm .    

Tedy oto zwróciła twarz

‘m (33) [i]l . mbk nhrm .   

ku [E]lowi (u) źródliska rzek,

qrb (34) ’apq . thmtm .   

blisko łożysk dwóch odmętów.

tgly . ̣đd(35) ’il .  

Wyszła ku ostoi E[la,]

w . tb’u . qrš . (36) mlk . ’ab . šnm .   

weszła do koleby króla lat.

l p‘n (37) il . thbr . w tql   

Do stóp Ela nachyliła się i padła,

(38) tštḥwy . w tkbdnh 

uderzyła czołem i oddała mu chwałę.

 (39) tš’u . gh . w tṣḥ .  

Podniosła głos swój i krzyknęła:

tšmħ ht (40) ’aŧrt . w . bnh .

„Śmiejcie się teraz – Aszirat i synowie jej

’ilt .w ṣb (41) rt . ’aryh .

bogini i brać krewnych jej.

k mt . ’al’iyn (42) b‘l .

Bo uśmiercon najpotężniejszy Baal,

k ħlq . zbl . b‘l (43) ’arṣ .

bo zgładzon książę, władca ziemi”.

gm . yṣḥ il(44) l rbt . ’aŧrt ym .

Głośno krzyknął El do wielmożnej Aszirat morza:

šm‘(45) l rbt . ’aŧr[t] ym .

„Słuchaj, o wielmożna Aszirat morza,

tn (46) ’aḥd . b . bnk . ’amlkn

daj jednego z synów twoich – uczynię królem go”.

(47) w t‘n . rbt . ’aŧrt ym

 I odpowiedziała wielmożna Aszirat morza:

(48) bl . nmlk . yd‘ . ylḥn

„Czyż nie uczynimy królem obeznanego i żywotnego?”

 (49) w y‘n . lṭpn . il d p’i(50)d .

I odpowiedział dobroduszny, El serdeczny:      

dq . ’anm . l yrẓ  

„Niechże najcichsze[64] z lamentów[65] znajdą ukojenie[66];               

(51)‘m . b‘l l y‘db . mrḥ 

lud Baala niechaj przygotuje maści[67],

(52)‘m . bn . dgn . ktm sm

lud syna Dagana rozrabia[68] kadzidło[69].”

 (53) w ‘n . rbt . ’aŧrt ym

I odpowiedziała wielmożna Aszirat morza:

(54) blt . nmlk .  ‘ŧtr . ‘rẓ

„Oto uczyńmy królem Asztara srogiego,

(55) ymlk . ‘ŧtr . ‘rẓ  

zakróluje Asztar srogi[70].”

(56) ’apnk . ‘ŧtr . ‘rẓ  

Wobec tego Asztar srogi

(57) y‘l . b ṣrrt . ṣpn  

wstąpił na urwiska Safanu,

(58) yŧb . l kḥŧ . ’al’iyn  (59) b‘l .  

rozsiadł[71] się na siedzisku najpotężniejszego Baala.

p ‘nh . l tmģyn (60) hdm[ .] 

Stopy jego nie sięgały podnóżka,

rišh . l ymģy  (61) ’apsh .  

głowa jego nie sięgała zagłówka[72].

w y‘n . ‘ŧtr .  ‘rẓ   

I odpowiedział Asztar srogi:

(62) l ’amlk . b ṣrrt . ṣpn

„Nie zakróluję na urwiskach Safanu”.

(63) yrd . ‘ŧtr . ‘rẓ .  

Zstąpił Asztar srogi,

yrd (64) l kḥŧ . ’al’iyn . b‘l                        

zstąpił z siedziska najpotężniejszego Baala;

(65) w ymlk . b ’arṣ . ’il . klh                  

I zakrólował na ziemi – bóg wszystkości jej.

(66) [t]š’abn . b rḥbt       

[    czer]pali z mis

(67) [t]š’abn . b kknt    

[   czer]pali z waz[73].

1. 6 ii

 

(1-4a)[74]

 

(4b) [ ym . ymm] (5) y‘tqn .         

[Dzień ku dniom] przeminął,

w r[ḥm . ‘nt] (6) tngŧh .      

a ło[no ‘Anat] tropiło go.

k lb . ’ar[ħ](7) l ‘glh .         

Jak serce kro[wy] ku cielcowi jej,

k lb . ŧ’a[t] (8) l ’imrh .     

jak serce ow[cy] ku barankowi jej,

km . lb . ‘ n[t] (9) ’aŧr . b‘l .     

tako serce Ana[t] za Baalem.

t’iħd . mt(10) b s’in . lpš .      

Pochwyciła Mota za cholewę[75], (za) szatę,

tšṣqn (11) b qṣ . ’all .   

szarpnęła go za kraniec narzuty[76].

tš’u . gh . w t[](12).             

Podniosła głos jej i krzy[knę]ła:

’at . mt . tn . ’aħy .  

„Ty – Mocie, daj brata mego!”

(13) w ‘n . bn . ’ilm . mt .     

I odpowiedział syn bogów, Mot:

mh (14) taršn . l btlt . ‘nt 

„Czego chcesz[77], o dziewojo Anat?

(15) ’an . ’itlk . w ’aṣd . 

Ja chodziłem i przeczesywałem              

kl (16) ģr . l kbd . ’arṣ .   

każdą górę pośród ziemi,

kl . gb‘ (17) l kbd . šdm .         

każdą wyżynę pośród pól.

npš . ħsrt (18) bn . nšm .   

Gardziel pozbawiona synów ludzkich,

npš . hmlt . (19) ’arṣ .       

gardziel rzeszy ziemi.

mģt . l n‘my .’arṣ (20) dbr .

Sięgnąłem ku uroczyskom ziemi zarazy,

ysmt . šd . šḥlm mt     

(ku) powabom pól wybrzeży śmierci.

 (21) ngš . ’ank . ’al’iyn b‘l   

Spotkałem ja najpotężniejszego Baala;

(22) ‘dbnn ’ank . ’imr . b py   

jam go uczynił barankiem w paszczy mej,  

(23)k lli . b ŧbrn qny ħt’u h

skruszon on niby jagnię w rozziewie mej gardzieli[78].

 (24) nrt . ’ilm . 

Światłość bogów, Szapszu,

špš . ṣḥrrt (25) l’a . šmm .

płomienista[79] moc[80] niebios

b yd . bn ’ilm . mt

w rękach syna bogów, Mota”.

(26)ym . ymm . y‘tqn

Dzień ku dniom przeminął,

l ymm (27) l yrħm

ku dniom miesiące;

rḥm . ‘nt . tngŧh

łono Anat tropiło go.

(28) k lb . ’arħ . l ‘glh

jak serce krowy ku cielcowi jej,

k lb (29) ŧ’at . l imrh .                     

jak serce owcy ku barankowi jej,

km . lb (30) ‘nt . ’aŧr . b‘l .               

tako serce Anat za Baalem.

t’iħd(31) bn . ’ilm . mt .                  

Pochwyciła syna bogów, Mota;

b ḥrb (32) tbq‘nn .                         

mieczem rozpłatała go,

b ħŧr . tdry  (33) nn .  

wiejadłem[81] przesiała go,

b ’išt . tšrpnn                                 

w ogniu spaliła go,

(34)b rḥm . tṭḥnn .                     

w żarnach zemła[82] go,

b šd (35) tdr‘ . nn .                         

po polu rozpierzchła[83] go.

š’irh . lt’ikl(36) ‘ṣrm .                      

Mięso jego – oby zjadły ptaki,

mnth . ltkly(37) npr[m] .               

strzępy jego – oby pochłonęło ptact[wo;]

š’ir . l š’ir . yṣḥ     

mięso ku mięsu krzyczy.

1. 6 iii[84]

 

[k mt . ’al’iyn . b‘l]                             

Bo uśmiercon najpotężniejszy Baal,

(1) k ħlq . zb[l . b‘l . ’arṣ]                     

bo zgładzon książę, władca ziemi.

(2) w hm . ḥy . ’a[l’iyn . b‘l]                    

A jeśli żyw naj[potężniejszy Baal,]

(3) w hm . ’iŧ . zbl . b‘[l . ’arṣ]                

a jeśli jest książę, wład[ca ziemi.]

(4) b ḥlm . lṭpn . ’il . d p’id                    

We śnie dobrodusznego Ela, serdecznego,

(5)b đrt . bny . bnwt                               

we widzeniach[85] stwórcy stworzeń.

(6) šmm . šmn . tmṭrn                               

Niebiosa oliwę uronią,

(7) nħlm . tlk . nbtm                               

strumienie spłyną miodem.

(8) w ’id‘ . k ḥy . ’al’iyn . b‘l                   

A poznam, że żyw najpotężniejszy Baal,

(9) k ’iŧ . zbl . b‘l . ’arṣ                

że jest książę, władca ziemi.

(10) b ḥlm . lṭpn ’il d p’id    

We śnie dobrodusznego Ela, serdecznego,

(11) b đrt . bny . bnwt     

we widzeniach stwórcy stworzeń.

(12) šmm . šmn . tmṭrn   

Niebiosa oliwę uronią,

(13) nħlm . tlk . nbtm   

strumienie spłyną miodem.

(14) šmħ . lṭpn . ’il . d p’id    

Rozradował się dobroduszny El serdeczny,

(15) p‘nh . l hdm . yŧpd       

stopy swe na podnóżku postawił

(16) w yprq . lṣb . w yṣḥq  

i rozwarł wargi, i roześmiał się.

(17) yš’u . gh . w yṣḥ    

Podniósł głos jego i krzyknął:

(18)’aŧbn . ’ank . w ’anħn

„Usiądę ja i odetchnę,

(19) w tnħ . b ’irty . npš

a odetchnie w piersi mej życie.

 (20) k ḥy . ’al’iyn . b‘l

Bo żyw najpotężniejszy Baal,

(21) k ’ŧ . zbl . b‘l . ’arṣ

bo jest  książę, władca ziemi”.

(22) gm . yṣḥ . ’il . l btlt(23) ‘nt .

Głośno krzyknął El do dziewoi Anat:

šm‘ . l btlt . ‘nt   

„Słuchaj, o dziewojo Anat,

(24) rgm . l nrt . ’il[m] . špš  

rzeknij do światłości bogów, Szapszu:

1. 6 iv

 

(1) pl . ‘nt . šdm . y špš                   

Spękane[86] bruzdy[87] pól, o Szapszu;                       

(2) pl . ‘nt . šdm[ .]’il .                     

spękane bruzdy pól Ela;

yštk (3) b‘l . ‘nt . mḥrŧt       

niechże przysposobi Baal  bruzdy lemieszem[88].

(4) ’iy .’al’iyn . b‘l                   

Gdzie najpotężniejszy Baal,

(5) ’iy . zbl . b‘l . ’arṣ    

gdzie książę, władca ziemi?”

(6) ttb‘ . btlt . ‘nt   

Odbieżała dziewoja Anat;

(7)’idk . l ttn . pnm   

tedy niechaj zwróci oblicze

(8) ‘m . nrt . ’ilm . špš     

ku światłości bogów, Szapszu.

(9) tšu . gh . w tṣḥ 

Podniosła głos swój i krzyknęła:

(10) tḥm . ŧr . il . ’abk

„Wieść tura Ela, ojca twego,

(11) hwt . lṭpn . ḥtkk  

słowo dobrodusznego piastuna twego:

(12) pl .  ‘nt . šdm . y špš

Spękane bruzdy pól, o Szapszu,             

(13) pl . ‘nt . šdm . ’il[ .]

spękane bruzdy pól Ela,

yštk (14) b‘l .  ‘nt . mḥrŧh       

niechże przysposobi Baal bruzdy lemieszem.

(15) ’iy . ’al’iyn . b‘l  

Gdzie najpotężniejszy Baal,

(16) ’iy . zbl . b‘l . ’arṣ    

gdzie książę, władca ziemi?”

(17) w t‘n . nrt . ’ilm . špš

I odpowiedziała światłość bogów, Szapszu:

(18) šd yn . ‘n . b . qbt [‘t]     

(19) bl lyt . ‘l . ’umtk                         

„Polej wino spienione[89] w puch[ary[90]]                    

Przyniosą wieniec[91] chłopięta[92] rodu twego,

(20) w ’abqŧ . ’al’iyn . b‘l      

a odnajdę najpotężniejszego Baala”.

(21) w t‘n . btlt . ‘nt

I odpowiedziała dziewoja Anat:

(22)’an . l’an . y špš(23) ’an . l’an .   

„Tu i tam, o Szapszu, tu i tam![93]

’il . yģr[k] 

El ustrzeże [ciebie,]

(24) tģrk . š[lm w šḥr

ustrzeże ciebie zmi[erzch i jutrzenka.]

(25) yštd . [yn .  ‘n . b . qb‘t]  

Poleje się [wino spienione w puchary,]

26 dr[ ’il ybl lyt]

pokolenie [Ela przyniesie wieniec]”

(27- 28)[94]

 

1. 6 v

 

(1 y’iħd . b‘l . bn . ’aŧrt   

Pochwycił Baal synów Aszirat;

(2 rbm . ymħṣ . b ktp                        

wielmożnych pobił  bułatem[95],

(3 dkym . ymħṣ . b ṣmd                     

nawałności[96] pobił kiścieniem,                

(4 ṣḥr mt ymṣħ . l ’arṣ.            

blask Mota przydeptał do ziemi.

(5) p y[‘l .]b‘l . l ks’i . mlkh                

Oto w[stąpi][97] Baal na tron królowania jego,

(6) [bn dgn] . l kḥŧ . drkth          

[Syn Dagana] na siedzisko obejścia jego.

(7) l [y]mm . l yrħm . 

Od [d]ni ku miesiącom,

l yrħm (8) l šnt .    

od miesięcy ku rokom…

[m]k . b šb‘ (9) šnt   

[Ot]o w siódmym roku

w . kr . bn . ilm . mt    

rozsierdził się[98] syn bogów, Mot,

(10) ‘m . ’al’iyn . b‘l . 

przeciwko najpotężniejszemu Baalowi.

yš’u (11) gh . w yṣḥ .            

Podniósł głos swój i krzyknął:

‘lk . b‘lm (12) pht . qlt .  

„Przez ciebie, o Baalu, oglądałem upodlenie[99],

‘lk . pht (13) dry . b ḥrb .  

przez ciebie oglądałem przesianie mieczem[100],

‘lk (14) pht . šrp . b ’išt  

przez ciebie oglądałem spalenie ogniem,

(15)‘lk . [pht . ṭḥ]n . b rḥ(16) m       

przez ciebie [oglądałem zmiele]nie żarnami,

[lk .]pht[ . dr]y . b kbrt          

prz[ez ciebie] oglądałem [przesia]nie w przetaku,

(17) ‘lk[ .]pht . ģly .(18) b šdm .  

przez ciebie oglądałem zmarnienie pośród pól,

‘lk[ .]pht(19) dr‘ . b ym .     

przez ciebie oglądałem rozpierzchnięcie po morzu[101].

tn . ’aḥd (20) b . ’aħk . ’isp’a .     

Daj jednego z braci twoich –  pożrę go;

w yŧb (21) ’ap . d ’anšt .  

a odejdzie gniew, którym (jestem) wstrząśnięty.                                     

’im (22) ’aḥd . b ’aħk . l[tt]

Jeśli jednego z braci nie [da]sz,

(23) hn . aḥẓ[r l’ar](24) [mtm]

patrz –  spro[szę na zie]mię [umarłych[102]:]

’akly[bn. nšm]

zjem [synów ludzkich,]                                  

(25)’akly . hml[t . ’arṣ]

zjem rze[szę ziemi”.]

(26-29)[103]

 

1. 6 vi

 

(1) [yṭ]rdh(2) [b mrym ṣpn]    

[Wy]gna go [z wysokości Safanu,]

[yg]ršh(3) [lks’i ]   

[przepęd]zi z [tronu,]

[ṣ’ k ‘ṣ]r ’u(4)[dn]h   

[wywiedzie jak pta]ka z pie[leszy] jego[104].

(5) [   ]mt

[    ]Mot

(6) [    ]gmr . l’imm

[    ]hipopotam potężny

(7) [    ]bn . ’ilm .

[   ]syn bogów, Mot

(8)[ysp]’u šb‘t . ģlmh

[poża]rł siedmiu młodzieńców swych[105]

(9) [wy‘n] . bn . ’ilm . mt                         

[I odpowiedział] syn bogów, Mot:

(10) p[h]n .’aħym . ytn . b‘l(11) sp’uy .   

„Teraz [pa]trz: braci mych wydał Baal żarłoczności mej,

bnm . ’umy . klyy                                   

synów matki mej znicestwieniu memu[106]”.

(12) yŧb . ‘m . b‘l . ṣrrt (13) ṣpn .       

Wrócił ku Baalowi (na) urwiska Safanu,                                                   

yš’u gh . w yṣḥ     

podniósł głos swój i krzyknął:

(14)’aħym . ytnt . b‘l (15) sp’uy .                

„Braci mych wydałeś Baalu żarłoczności mej,           

bnm . ’umy . kl(16)yy .                              

synów matki mej znicestwieniu memu”.

yt‘n . k gmrm                                          

Zwarli[107] się jak hipopotamy[108];                               

(17) mt . ‘z . b‘l . ‘z .                                

Mot silny – Baal silny.                          

yngḥn (18) k r’umm .                               

Bodli się jak bawoły[109];

mt . ‘z . b‘l(19) ‘z .                                   

Mot silny – Baal silny.

ynŧkn . k bŧnm                          

Kąsali się jak węże;

(20) mt . ‘z . b‘l . ‘z.

Mot silny – Baal silny.

ymṣħn(21) k lsmm .

Wierzgali jak bahmaty;                                                  

mt . ql(22) b‘l . ql . ‘ln

Mot upadł – Baal upadł nań.

špš (23)tṣḥ . l mt .     

Szapszu krzyknęła do Mota:

šm‘ . m‘ (24) l bn . ’ilm . mt .

„Słuchajże, o synu bogów, Mocie;

’ik . tmtħ(25) ṣ . ‘m . ’al’iyn . b‘l       

czy bić się będziesz z najpotężniejszym Baalem?

(26) ik . ’al . yšm‘k . ŧr(27) ’il . ’abk .  

Czyż nie usłyszy ciebie tur El, ojciec twój?

lys‘ . ’alt(28) ŧbtk .           

Oby wyrwał ościeża siedziby twej,

lyhpk . ks’a . mlkk              

oby wywrócił tron królowania twego,

(29)lyŧbr . ħṭ . mŧpṭk          

oby połamał berło sądzenia twego.”

(30) yr’u . bn ’ilm mt .                

Przeląkł się syn bogów, Mot,

ŧt‘ .y(31)dd . ’il . ģzr . 

przestraszył się ulubieniec Ela, junak.

y‘r . mt (32) b qlh .

Powstał Mot z upadku swego,

y’aħ[d yd ’al’iyn](33)b‘l [.]

po[chwycił rękę najpotężniejszego] Baala.

yŧŧbn[ l ks’i .] (34) mlkh .               

Posadził [na tronie] królowania jego,

l[ nħt . l kḥŧ](35) drkth      

 w [ostoi, na stolicy] obejścia jego.

(36-41a)[110]

 

(41b)ltštql(42) l[š’i]r ṭry       

Obyście przybyli po [mięsi]wo świeże,

ltlḥm (43) lḥm . trmmt .          

obyście jedli jadło podniesienia[111],

ltšt (45) yn . tģẓyt .       

obyście pili wino obiaty[112].

špš (46) rp’im . tḥtk    

Szapszu – cienie[113] pod tobą[114],

(47) špš . tḥtk . ’ilnym      

Szapszu – pod tobą boscy.

(48) ‘dk . ’ilm .      

Z tobą bogowie,

hn . mtm (49) ‘dk .         

patrz – śmiertelni z tobą[115].

kŧrm . ḥbrk       

Kuszar towarzyszem twym,

(50) w ħss . d‘tk    

Hasis znajomym twym.

(51) b . ym . ’arš .                  

W dzień upragniony,

wtnn (52) kŧr . w ħss .                

oto obdarzy Kuszar-i-Hasis,

yd (53) ytr . kŧr .w ħss               

rękę skłoni Kuszar-i-Hasis.

 

Kolofon:

(54) spr . ’ilmlk šbny         

Pisarzem Ilimalku Szubanita,

(55) lmd . ’atn . prln .        

uczeń Attaniego zaklinacza,

rb (56) khnm              

wielmożnego (spośród) kapłanów,

rb . nqdm (57)                    

wielmożnego (spośród) pasterzy.

ŧ‘y . nqmd .

wieszcz[116] Niqmada,

mlk ’ugrt

króla Ugarytu,

(58)’adn .

gospodzina,

yrgb . b‘l .

Jirragibu[117]-Baala

ŧrmn

Szarumana.

 



[1]Hebr. liwyātān. Zob. Ps 74,13-14.

[2]Hebr. bāraḥ w Iz 27,1; Hi 26,13. Albright (1941:39): Gaster (1944:47).

[3]D – yqtl √kly. Por. hebr. √mħṣ / √klh w II Sam 22,39.

[4]hapax legomenon w Iz 27,1: ‘aqallātôn.

[5]de Moor (1964:371-372): akt pohańbienia.

[6]tD – yqtl √rpy (hebr. √rph).

[7]Emendacja kontekstualna: por. regularne łączenie √rks z ’ēpōd w BH (Wj 28,28;3921).

[8]Hebr. ’ēpōd? Albright (1941:40).

[9]Obraz niebios jako szaty bóstwa pojawia się również w Iz 40,22; Ps 18,12; 97,2; 102:26-28.

[10]Hebr. i aram. √sp’: hebr. rzeczownik misepô’.

[11]Z √’ṭm – „zatrzymywać, zawierać”. Sens niepewny. Propozycja przekładu na podstawie paralelizmu z đrq.

[12]Gt yqtl z √hmm (skrócona postać poprawnej formy ’ahmtm). Dosł. „wyczerpać”. Por. użycie paralelizmu ’kl / hmm w Jer 51,34.

[13]bn ’ilm = „Jeden ze zmarłych”? Termin bn wskazuje nie tyle na pochodzenie, co na przynależność:  „należący do zgromadzenia ’ilm”. Określenie to przywołuje obraz ugr. ’ilm ’arṣ, „bogów ziemi”, (Astour, 1980: 227-242). Porównawczą analizę tego terminu w odniesieniu do ubóstwionych zmarłych w religiach starożytnego Bliskiego Wschodu przedstawiają: Lewis: 1989; Astour (1980: 222-233). Odnośnie związków Mota z wspólnotą przodków, zob. Cunchillos (1985:205-218). Tytuł bn ’ilm mt może być zatem rozumiany jako „jeden ze zmarłych, Mot”.

[14]Hebr. mahamorôt w Ps 140,11.

[15]Por. KTU 1. 133.

[16]Hebr. ta’ăwâh. Odnośnie zamiany /h w hebr. ’wh i ugr. hwy, zob. Greenstein (1973:160).

[17]Akk. nāħiru. Zwykle tłumaczone jako nerwal lub wieloryb. Wybieram słowo „rekin” z racji adekwatnej konotacji, jaką słowo to posiada w języku polskim.

[18]Ugr. brky w paraleli z ‘n może oznaczać powierzchnię wody, sadzawkę, wodopój. Por. hebr. berēkâ w Nah 2,9; Koh 2,6, Pnp 7,5. Odnośnie topografii ugaryckiej krainy umarłych i jej lokalizacji nad brzegami kosmicznego morza, zob. Smith (1986:311-314).

[19]Akk. šadādum / śadādum „obóz”. Zob. Kutscher (1986:1-3). Por. KTU 1.19 iv 49-52.

[20]Terminy r’umm//’aylt mogą być określeniami rzeszy ludzkiej, gromadzonej na polach śmierci. Zob. Miller, (1970:177-86). Por. Ps 22,22; Ps 42,2.

[21]D-yqtl √ m(w)t, „zadawać śmierć, uśmiercać”. Por. Wyatt (1998: 118).

[22]Słowo ḥmr „glina” może być metaforą ludzkości. Karkajian (1998:206-215).

[23]Partykula p+G-qtl z √nšh.

[24]Hebr. √ṭ’n (Iz 14,19).

[25]Brak około 12 początkowych linii. Gibson (1977:69).

[26]Odnośnie tej symbolicznej triady agralnej – por. Jl 1,10; 2,24.

[27]Hebr. ništā‘āh w Iz 41,10.23 paralelnie do √yr’.

[28]Termin ‘bd oznaczał wasala w ramach relacji przymierza.

[29]Stan linii 24-27  nie uprawnia tłumacza do ich rekonstrukcji.

[30]Stan obu kolumn nie uprawnia tłumacza do ich rekonstrukcji. Pierwsza z nich zawiera wzmiankę o synu Baala. Druga wydaje się być opisem boskiej uczty. Por. Gibson (1977:70-71).

[31]Por. šršrt ħrṣ „łańcuch złoty” w KTU 4. 341 1. Hebr. šarešeret. Shifman (1999:190).

[32]Rekonstrukcja linii 1-5 na podstawie ostatnich wersetów kolumny, będących powtórzeniem tej samej formuły. Olmo Lete (1982:63-65).

[33]Możliwa aluzja do mitycznego potwora zwanego ‘gl ’il „cielec ’Ela” (KTU 1. 3 iii 44).

[34]Hebr. ḥōr.

[35]Gróźb Mota ciąg dalszy.

[36]Hebr. de w Iz 40,15 i Lb 24,7.

[37]Akk. ħāziru.

[38]W tekście tṭly.

[39]Arab. √knn „zakrywać, kryć”. Vidal (2004:148).

[40]Czytam: ’il + enklityczne m.

[41]Dosł. „Podniosła go”.

[42]Eg. ms, hebr. mōšê. Forma żeńska mŧt – w tytułach cór królewskich (KTU 1. 14 iii 9; KTU  1. 17 v 16).

[43]Brakuje około 11 kolejnych linii. Gibson (1977:72).

[44]Rekonstrukcja na podstawie KTU 1. 16 iii 3-4.

[45]Ten sam rdzeń (ugr. √ksy, hebr. √ksh) pojawia się jako element kosmogonicznej wizji w Ps 104,6; tehôm kalebûš kissîtô „odmęt – jak płaszczem okryłeś go”. Por. Ez 31,15 i Hi 36,32.  √ksh „okrywać, szczelnie otulać”, opisuje także aktywność’ereṣ, która funkcjonuje niekiedy jako odpowiednik Mota w BH. Wakeman (1969:313-320), Zob. Lb 16,33; Ps 106, 17; por. Ps 44,20: watekas ‘ālênû beṣalemāwet „I spowiłeś nas cieniem śmierci”.

[46]Hebr. *hāôt, syr. hawtā.

[47]Arab. šâḥilu. Gibson (1977:158).

[48]Akk. ħalāqum.

[49]Arab. ’a/’imārat.

[50] Hebr. ’ōniy.

[51]Por. hebr. hitpallēš w: Mich 1,10 (z ‘pr); Jer 6,26;25,34; Ez 27,30 (z ’pr).

[52] Hi 1,12.

[53]Por. hebr. lbš (wymiana b/p).

[54]Por. hebr. azor. Fraza yks m’izrtm wydaje się być ekwiwalentem biblijnej pary √ksh + saq używanej w analogicznym kontekście – por. II Krl 10,1; Iz 37,1 i Jon 3,8.

[55]Hebr. ‘wr. Podobny rytuał pojawia się w Hi 2,6.

[56]Gibson (1977:156).

[57]’rh. Hebr. ta‘ar.

[58]Hebr. leḥi i zāqān (akk. ziqnatu).

[59]Hebr. qāneh (Hi 31,22).

[60] Dosł. „szczelinę serca swego”.

[61]Por. Ps 80,6; Ps 42,4.

[62]Akk. kamānu? Por. del Olmo (1981:533).

[63]Por. KTU 1. 23 63.

[64]Dosł. „najsłabsze, najdelikatniejsze”. Por. hebr. daq.

[65]Hebr. √’nn.

[66]Hebr. √rṣh I, II.

[67]Hebr. √mrḥ.

[68]Hebr. √ktm.

[69]Hebr. sam.

[70]Por. gibbōr ‘ārîṣ w Jr 20,11.

[71]Czasownik yšb w języku ugaryckim i w biblijnej hebrajszczyźnie przynależy do typologii królewskiej. Loretz (1987:415-428), (1988:8-11).

[72]Dosł. „krańca” – akk. apsu, hebr. ’epes.

[73]Symboliczny akt towarzyszący intronizacji – por. Ps 110,7.

[74]Linie 1-4a – tekst zachowany szczątkowo. Powinno go poprzedzać około 30 linii. Gibson (1977:76).

[75] Hebr. se’ôn, akk. šênu.

[76]W paraleli do lpš: rodzaj odzienia. Sugerowana etymologia: akk. alālum „wieszać”.

[77]’rš: por. akk. erēšu.

[78]Składnia przekładu z konieczności odbiega od ugaryckiego oryginału.

[79]√ṣhr.

[80]√l’y. Z tego samego rdzenia pochodzi tytuł ’al’iyn

[81]O etymologii tego terminu i jego obecności w BH: Feigin (1950:40-43).

[82]Por. bardzo podobna fraza weṭāḥanū bārēḥayim odnosząca się do przyrządzania manny w Lb 11,8.

[83]√ dr‘ „siać” w znaczeniu „rozrzucać”. Por. Sdz 9,45; Zech 10,9 oraz gr. speirō o podobnej, dwojakiej konotacji.

[84]Brakuje około 40 linii. Gibson (1977:77).

[85]Problematyczna etymologia: đrt < ŧrt = hebr. √šwr?

[86]Por. Driver (1956:163).

[87] Hebr. ma‘a: I Sam 14,14; Ps 129,3.

[88]Loretz (1993:71-78).

[89]Idiom „wina z okiem” pojawia się w Prz 23,31.

[90]Hebr. qubba‘at.

[91]Hebr. liwyāh (Prz 1,9; 9,4).

[92] Hebr. ‘ûl, ‘awîl.

[93]Por. sfromułowanie ’āneh wā’ānāh w II Krl 5,25. Metafora poszukiwań.

[94]Tekst zachowany szczątkowo. Następnie brakuje około 35 linii.

[95]O’Callaghan (1952:27-46).

[96]Odnośnie paralelizmu rbm / dkym, por. Ps 93,3.

[97]Inna możliwa rekonstrukcja – yŧb „rozsiadł się”.

[98]Tropper (1999:35-37).

[99]Hebr. qālōn.

[100]Dysonans semantyczny oddający grozę aktu zniszczenia. Por. Am 9,9: ka‘ašer yinnôa‘ bākkebār (…)baḥereb yāmûtû „jako miotani na przetaku…od miecza pomrą”.

[101]Skarga Mota w konfrontacji z pierwszym opisem tortur intryguje swoją chaotycznością. Szereg przeinaczeń i nonsensownych sformułowań (np. „przesianie mieczem”) tłumaczy się zwykle nieuwagą skryby, zapisującego stereotypową formułę destrukcji. Naruszenie struktury poetyckiej może być jednak świadomym zabiegiem retorycznym, mającym na celu zobrazowanie wzburzenia i wściekłości upokorzonego bóstwa. Odnośnie specyficznej dramaturgii mów boga Mota w ramach całego Cyklu Ba‘ala, zob. Mazzini (1997:23-28).

[102]Rekonstrukcja kontekstualna na podstawie analogii w literaturze akkadyjskiej: de Moor (1987:95).

[103]Stan tekstu uniemożliwia rekonstrukcję. Brak około 25 kolejnych linii. Gibson (1977:80).

[104] Rekonstrukcja na podstawie KTU 1. 3 iv 1-3. Por. KTU 1. 1 iv 24-25.

[105] Baal najwyraźniej posyła Motowi w paszczę jego własnych towarzyszy.

[106] sp’uy / klyy: obie formy jako infinitivus absolutus.

[107]nh. Por. znaczenie formy pi‘el tego czasownika w BH.

[108]Etiop. gomari. Leslau (1987:194,195); Caquot-Sznycer-Hernder (1974:268).

[109]Por. Pwt 33,17 o Jakubie: „jak rogi bawołu (re’em) rogi jego, tymi narody zbodzie (yenagaḥ)”. 

[110]Stan tekstu uniemożliwia rekonstrukcję.

[111]Hebr. terûmāh.

[112]Prawdopodobnie jest to opis zawarcia przymierza pomiędzy Baalem a Motem.

[113]Cienie przodków.

[114]tḥt jako kontrakcja frazy tḥt p‘n „pod stopami” spotykanej w ugaryckiej korespondencji. Oznaka władzy.

[115]Chiastyczne ułożenie terminów rp’im:’ilnym X ’ilm:mtm symbolizuje wszechogarniającą władzę bogini.Odnośnie biblijnego paralelizmu repaim, mētîm, zob. Ps 88,11; Iz 26,14.19.

[116]Dosł. „widzący”: hebr. √š‘h.

[117]Wokalizacja wg Pardee (2000:521).

Autor: Maciej Münnich
Ostatnia aktualizacja: 21.12.2014, godz. 22:14 - Maciej Münnich