(1908-1996)

zgorzelski.jpg

Prof. zwyczajny (1968 r.), od r. 1956 profesor nadzwyczajny KUL, historyk i teoretyk literatury, edytor, członek wielu towarzystw naukowych i literackich - m.in. Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, Komisji Historii Literatury PAU w Krakowie, Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich (IBL) PAN (1957-83), Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, Towarzystwa Naukowego KUL. Należał do komitetów redakcyjnych wielu przedsięwzięć edytorskich, badawczych oraz serii wydawniczych - m.in. „Dzieł" J. I. Kraszewskiego, serii IBL Archiwum Literackie, Słownika języka Adama Mickiewicza, Obrazu literatury polskiej XIX i XX wieku, Księgi tysiąclecia katolicyzmu w Polsce, Dzieł wszystkich Adama Mickiewicza.
Studia polonistyczne odbył na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Debiutował w 1930 artykułem pt. Sycyna, Czarnolas i Zwoleń w opisach wędrówek po kraju, zamieszczonym w czasopiśmie akademickim Alma Mater Vilniensis (nr 9), którego w latach 1930-31 był redaktorem. W 1931 rozpoczął pracę w bibliotece Seminarium Polonistycznego USB na stanowisku zastępcy asystenta. W 1932 roku uzyskał magisterium. Jako młodszy asystent kontynuował pracę na USB, równocześnie (1932-34) uczył języka polskiego w Państwowym Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie, współpracując m. in. z „Przeglądem Powszechnym" (1934-36), „Słowem" (1934), „Kurierem Wileńskim" (1935-38). II wojnę światową przeżył w Wilnie, angażując się w działania ruchu oporu (żołnierz Armii Krajowej). W grudniu 1945 (po nielegalnym przekroczeniu granicy) dołączył do rodziny, która w ramach tzw. akcji repatriacyjnej przyjechała do Torunia. Podjął pracę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika na stanowisku asystenta w Katedrze Historii Literatury Polskiej. W 1947 na podstawie rozprawy pt. Pojęcie dumy w polskiej poezji przedromantycznej (promotor prof. K. Górski) uzyskał stopień doktora. W marcu 1949 r. został pozbawiony ze względów politycznych asystentury na UMK i przez kilkanaście miesięcy pracował jako redaktor literacki w Wydawnictwie Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. W listopadzie 1950 przyjął stanowisko adiunkta na Wydziale Humanistycznym KUL, a miesiąc później został mianowany zastępcą profesora. W latach 1952-54 był prodziekanem Wydziału Nauk Humanistycznych. Był członkiem komitetów redakcyjnych: „Roczników Humanistycznych" (1953-1978), „Tygodnika Powszechnego" (1956-1996), „Pamiętnika Literackiego", „Zeszytów Naukowych KUL" (1958-64 i 1976-80). Dwukrotnie zajmował stanowisko dziekana Wydziału Nauk Humanistycznych KUL (1960-62, 1966-68). W 1979 otrzymał nagrodę edytorską Polskiego PEN Clubu, w 1982 nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku, w 1989 doroczną nagrodę Funduszu Literatury. W 1993 został doktorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Odznaczony. m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973) Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1976), medalem za zasługi dla KUL (1983) papieskim Orderem Zakonu św. Grzegorza Wielkiego (1989).
Zainteresowania badawcze skupione wokół historii polskiej literatury romantycznej i jej oświeceniowego pogranicza, ewolucji form i gatunków literackich, edytorstwa.

Publikacje

Autor: Agata Seweryn
Ostatnia aktualizacja: 04.12.2020, godz. 17:54 - Leszek Wojtowicz