Ekspert KUL na Areopagu Uniwersytetów o wojnie i biznesie

Wojna powoduje ogromne straty i destrukcję, ale jest też biznesem dla firm, co w konsekwencji prowadzi do rozwoju określonych sektorów w gospodarce – podkreślił specjalista w zakresie ekonomii międzynarodowej dr Piotr Rubaj (KUL), który 30 czerwca na Uniwersytecie Warszawskim wziął udział w debacie Areopagu Uniwersytetów. Tym razem tematem spotkania ekspertów z KUL, UW, UJ i UAM były ekonomiczne skutki wojny, głównie tej, która toczy się obecnie w Ukrainie po agresji Federacji Rosyjskiej z 24 lutego 2022 r. Debata z udziałem rektorów uczelni, w tym rektora KUL ks. prof. Mirosława Kalinowskiego, rektora UW prof. Alojzego Nowaka, rektor UAM prof. Bogumiły Kaniewskiej i prorektora UJ prof. dr hab. Piotra Jedynaka, odbyła się w Sali Senatu UW w Pałacu Kazimierzowskim w Warszawie. Rektorzy ustalili, że Areopag Uniwersytetów będzie kontynuowany w przyszłym roku akademickim.

W spotkaniu poza ekspertem z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II wzięli udział politolog i dyplomata prof. Bogdan Góralczyk (UW), politolożka dr Natalia Kusa (UAM) i ekonomista dr hab. Piotr Łasak (UJ).

– Można zacząć od krótkiego pytania, czy wojna to biznes (...). Wojna z jednej strony powoduje ogromne straty, destrukcję, a z innej strony jest to biznes dla firm, co powoduje wzrost i rozwój pewnych sektorów – powiedział dr Piotr Rubaj, który pracuje w Katedrze Ekonomii Międzynarodowej w Instytucie Ekonomii i Finansów na KUL. Podkreślił przy tym, że „tam, gdzie zaczyna się wojna, tam kończy się biznes as usual”. – Te rynki rządzą się zupełnie innymi prawami, biznes musi dokonywać wyboru i mierzyć ryzyko – dodał.

Ekspert KUL wskazał np. na rosnące wydatki na zbrojenia w wielu państwach, zwłaszcza po 2014 r., gdy doszło do aneksji Krymu przez Federację Rosyjską. Przywołał przy tym dane Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań Pokojowych, według którego w 2022 r. wartość globalnych wydatków na obronność i na zbrojenia przekroczyła rekordowe dwa biliony dolarów. – To są kwoty, które nigdy wcześniej się nie pojawiały i to jest de facto odpowiedź na moje pytanie: wojna to biznes – stwierdził dr Piotr Rubaj, wskazując na korzyści firm zbrojeniowych, m.in. w USA i Chinach.

Dr Piotr Rubaj zastrzegł jednak, że w analizach korzyści dla biznesu nie należy zapominać o kwestiach natury etycznej. – Tak, to jest biznes, natomiast jeżeli zaczynamy analizować inne aspekty, to pojawia się bardzo dużo znaków zapytania – dodał.

Wojna w Ukrainie, jak i jej skutki – jak ocenił rektor UW prof. Alojzy Nowak, który przywitał ekspertów i gości wydarzenia – są poważne z wielu punktów widzenia. – Po pierwsze z punktu widzenia człowieczeństwa, ludzkiego, ponieważ w Ukrainie giną ludzie, a także z punktu widzenia społecznego, bo z całą pewnością następuje destrukcja społeczeństwa – zarówno tam, gdzie teatr wojenny jest najsilniejszy, ale także w samej Rosji – powiedział rektor UW, wskazując także na problemy, które wojna w Ukrainie wywołuje w Europie i na świecie.

Rektor UW przypomniał przy tym, że skutki wojny w Ukrainie są szczególnie ważne dla Polski, m.in. ze względu na wyjątkową w skali świata liczbę uchodźców wojennych, głównie matek z dziećmi, które w ostatnim czasie szukały schronienia poza granicami kraju. – Budzi to czasami zaskoczenie, czasami sympatię, czasami podziw, że społeczeństwo polskie i rząd były w stanie zaabsorbować tak dużą liczbę ludności – mówił prof. Nowak, podając, że według szacunków liczba ta sięgała w pierwszym okresie wojny aż trzy miliony osób, a obecnie dane mówią o liczbie 1,2-1,5 mln osób.

Spotkanie można obejrzeć za pośrednictwem kanału Uniwersytetu Warszawskiego na You Tube.

Z ciekawymi refleksjami na temat wymiaru geopolitycznego wojny w Ukrainie podzielił się z gośćmi spotkania politolog i dyplomata prof. Henryk Góralczyk (UW), który specjalizuje się w tematyce współczesnych stosunków międzynarodowych, w tym szczególnie w zakresie globalizacji i wyzwań globalnych, Chin, Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej na arenie międzynarodowej. – Wojna na Ukrainie jest wypadkową kilku zmian o charakterze geostrategicznym. Pierwsza i najbardziej istotna brzmi źle w Polsce i w Unii Europejskiej; mianowicie, że centrum gospodarcze i handlowe całego świata przenosi się z Atlantyku na Pacyfik – powiedział prof. Górlaczyk i wskazał na rosnące znaczenie Chin, które w ostatnich dwóch dekadach wróciły do swojej dawnej potęgi i obecnie zmieniają nie tylko oblicze świata, ale nawet i jego mapę.

– Obecnie Stany Zjednoczone dają nieco ponad 24 proc. światowego PKB, ale Chiny dają już niemal 19 proc., a to jest więcej niż Unia Europejska po brexicie – zaznaczył ekspert UW, dodając, że zmiana ta generuje również problemy wewnątrz UE. – Od momentu kiedy władzę sprawowała administracja Donalda Trumpa, myśmy zmienili filozofię dziejów. I Biden jest już dwa i pół roku i kontynuuje tę filozofię. Zamiast praw człowieka, wolności, liberalizmu, mamy hard power, mamy wielkomocarstwość. A Unia Europejska sama się przecież tak definiuje jako soft power, normative power. Nam brakuje tych rękojmi silnego oddziaływania i to jest konieczność samozdefiniowania się Unii Europejskiej na nowo w świecie, gdzie grają pomiędzy sobą wielkie mocarstwa – mówił prof. Henryk Góralczyk.

***

Główną ideą Areopagu Uniwersytetów, któremu patronuje KRASP – Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, jest prowadzenie debaty publicznej o wyzwaniach współczesności w przestrzeni uniwersyteckiej. To inicjatywa środowiska akademickiego czterech uczelni: Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II - pomysłodawcy cyklu. Obecnie kończy się druga edycja cyklu, której tematem przewodnim jest wojna w Ukrainie.