Stanisław Kamiński – metodolog, filozof, teoretyk i historyk nauki, współtwórca lubelskiej szkoły filozoficznej. Urodził się 24 X 1919 r. w Radzyniu Podlaskim, zmarł 21 III 1986 r. we Fryburgu Bryzgowijskim. W latach 1938–1946 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym w Siedlcach i Janowie Podlaskim. W roku 1946 przyjął święcenia kapłańskie, a następnie w latach 1946–1948 odbył studia na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL.

W roku 1947 został asystentem na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych, a następnie na Wydziale Filozoficznym KUL – prowadził zajęcia z logiki. W 1949 r. doktoryzował się na podstawie pracy doktorskiej pt. Fregego dwuwartościowy system aksjomatyczny zmiennych zdaniowych w świetle współczesnej metodologii nauk dedukcyjnych (recenzentami byli: prof. J. Słupecki, prof. N. Łubnicki, ks. prof. A. Korcik). Od 1950 r. był adiunktem w Katedrze Logiki i Metodologii Nauk na Wydziale Filozofii.

W 1957 r. został kierownikiem Katedry Metodologii Nauk (była to pierwsza w Polsce katedra metodologii nauk, utworzona w 1952 przez J. Iwanickiego). W 1958 r. Centralna Komisja Kwalifikacyjna przyznała Kamińskiemu stopień naukowy docenta na podstawie całości dorobku, ze szczególnym uwzględnieniem rozprawy O początkach indukcji matematycznej – rozprawa ta miała być podstawą habilitacji, którą wtedy zniesiono (recenzentami byli: K. Ajdukiewicz, T. Czeżowski, A. Grzegorczyk). W 1965 r. Kamiński otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1970 r. - profesora zwyczajnego.

Obszary zainteresowań

  • Kamiński zajmował się logiką formalną, semiotyką, metodologią nauk oraz filozofią nauki (od strony systematycznej i historycznej), a także metodologią filozofii klasycznej. Nawiązywał do dwóch tradycji: arystotelesowsko-tomistycznej oraz szkoły lwowsko-warszawskiej, opowiadając się za tomizmem egzystencjalnym. Postulował uściślanie rozważań filozoficznych za pomocą narzędzi semiotyczno-metodologicznych. Zajmował się pioniersko zagadnieniem stosowania logiki formalnej do filozofii (był jednak krytyczny wobec prób formalizacji metafizyki).
  • Od strony metodologicznej zarysował koncepcję teologii, nauk religiologicznych i światopoglądu; zajmował się początkami indukcji matematycznej, nowożytnymi dziejami teorii definicji, teorią rozumowań, strukturą i rozwojem teorii naukowych, metodą dedukcyjną, oraz osiągnięciami logiki i filozofii nauki w Polsce.
  • Refleksja nad nauką stanowiła jeden z głównych obszarów zainteresowań Kamińskiego. Faktem nauki interesował się na wielu płaszczyznach: opisowej, wyjaśniającej, wartościującej i normatywnej. Naukę rozumiał jako byt intencjonalny – złożony, wielopostaciowy, dynamiczny; uważał, że do treściowej definicji nauki można dojść analizując podstawowe determinanty natury nauki: przedmiot (materialny i formalny), cel, metodę, logiczną strukturę, dynamikę poznania naukowego, funkcjonowanie nauki w społeczeństwie i kulturze.

Pełnione funkcje i członkostwa w organizacjach

  • Kierownik Zakładu Logiki, Metodologii i Teorii Poznania (obejmującego 3 katedry) oraz Kierownik Sekcji Filozofii Teoretycznej w latach 1959–1963.
  • Dziekan Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej w latach 1970–1975, 1977–1979 oraz 1981–1986.
  • Od 1957 r. członek czynny Towarzystwa Naukowego KUL (w latach 1959–1963 był sekretarzem generalnym, a w 1964 r. został członkiem Zarządu).
  • Od 1964 r. członek Lubelskiego Towarzystwa Naukowego.
  • Redaktor Naczelny Encyklopedii katolickiej w latach 1982–1985.
  • Przewodniczący sekcji filozoficznej przy Komisji Episkopatu do spraw Nauki.
  • Członek Komitetu Nauk Filozoficznych PAN w latach 1981–1985.
  • Współpraca z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN i Komitetem Naukoznawstwa PAN.
  • Uczestnictwo w Komisji Historii Logiki utworzonej przez T. Czeżowskiego.
  • Członek Polskiego Towarzystwa Teologicznego.
  • Członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego.

Dorobek naukowy obejmuje ponad 335 pozycji, w tym książki:

  • Gergonne’a teoria definicji, Lublin 1958.
  • Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin 1961, 1981, 1994, 1998.
  • Z teorii i metodologii metafizyki (z M. A. Krąpcem), Lublin 1962, 1994.

Towarzystwo Naukowe KUL wydało Pisma wybrane Kamińskiego:

  1. Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii klasycznej, red. T. Szubka, Lublin 1989.
  2. Filozofia i metoda. Studia z dziejów metod filozofowania, red. J. Herbut, Lublin 1993.
  3. Metoda i język. Studia z semiotyki i metodologii nauk, red. U. Żegleń, Lublin 1994.
  4. Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, red. A. Bronk, Lublin 1992, wyd. 4 popr., 1998.
  5. Światopogląd, religia, teologia. Zagadnienia filozoficzne i metodologiczne, red. M. Walczak, A. Bronk, Lublin 1998.

Pełen wykaz prac Kamińskiego zawarty jest w:

Uczniami Kamińskiego są m.in.:

  • Bronk, A. Buczek, J. Herbut, S. Majdański, W. Marciszewski, E. Morawiec, A. B. Stępień, T. Szubka, U. Żegleń.

Opracowano na podstawie:

  • S. Majdański, A. Lekka-Kowalik, Kamiński S., w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 5, Lublin 2004, s. 457-462.
  • Bronk, S. Majdański, A. B. Stępień, Kamiński S., w: Encyklopedia Katolicka, t. 8, Lublin 2000, s. 508-511.
  • S. Kamiński, S. Kamiński – autobiogram, w: Ruch Filozoficzny, 42 (1985) nr 1-2 s. 106-112.
  • Bronk, S. Majdański, Z grona naukoznawców odszedł Stanisław Kamiński (1919-1986), w: Zagadnienia Naukoznawstwa 4(88), 1986, s.731-733.

Tekst opracował Tomasz Łach

 

 

Autor: Andrzej Zykubek
Ostatnia aktualizacja: 09.05.2011, godz. 07:54 - Andrzej Zykubek