Maciej Stanisław Zięba - a.k.a. noychoH

 

Urodziłem się w 1957 r. w Gdańsku, gdzie mieszkałem głównie w Brzeźnie, ale korzenie mojej rodziny sięgają Lwowa, a dalej wstecz - okolic Stryja (Terło Szlacheckie, Hordyń), Nowego Sącza, Podola (Iwanie Złote k. Zaleszczyk) i Bukowiny (Okna Bukowiny). Przybywszy na KUL na studia w 1976 r., wrosłem w Lublin - tu się ożeniłem, tu się urodziły nasze dwie córki i dwoje wnucząt.

 

Ukończyłem III Liceum Ogólnokształcące im. Marynarki Wojennej w Gdyni, pisząc pracę maturalną z języka angielskiego The Contribution of Buddhism to the World Culture. Jestem absolwentem filozofii teoretycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (magisterium 1981: Teoria dharm sarvāstivādinów na podstawie traktatu Pańcavāstukaśāstra Vasumitry); tutaj także uzyskałem doktorat (1989: Teoria znaczenia jako wykluczenia innych znaczeń (anyāpohavāda) w ujęciu Śāntarakşity i Kamālaśīli). Studiowałem też w Paryżu i Montrealu: w latach 1985-86 w Paryżu - studia doktoranckie w zakresie filozofii indyjskiej i chińskiej oraz język tybetański (Institut catholique de Paris, Centre Sèvres SJ, Université de la Sorbonne [Paris IV], Université Sorbonne-Nouvelle [Paris III], Institut national des langues et civilisations orientales [INALCO]); w latach 1995-97 w Montrealu - język chiński (McGill University). Ukończyłem także studia podyplomowe Wprowadzenie do pragmatyki konsularnej (Institut international d'administration publique [IIAP], Paryż, 1990) oraz Polityka strukturalna i zarządzanie funduszami europejskimi (Libera Università Internazionale degli Studi Soziali Guido Carli, Roma -- Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa, 2000-01), a także liczne kursy specjalistyczne w Instytucie Europejskim w Łodzi, m.in. połączone ze stażami w Centre d'information sur les institutions européennes [CIIE] w Strasburgu (1999) oraz w Prefekturze Regionu PACA w Marsylii i w Université Aix-Marseille II w Aix-en-Provence (2001, w ramach programu Tempus JEP).

 

Na KUL studiowałem przede wszystkim filozofię indyjską pod kierunkiem dra Leona Cyborana i dra Tomasza Rucińskiego, historię filozofii pod kierunkiem ks. prof. Mariana Kurdziałka, prof. Jana Czerkawskiego i ks. mgra Andrzeja Wawrzyniaka; podstawy filozofii chińskiej i języka chińskiego poznawałem pod kierunkiem prof. Tadeusza Margula (UMCS) - ucznia ks. Franciszka Tokarza. Do mych mistrzów z KUL zaliczam także (alfabetycznie:) prof. Ludwika Borkowskiego, ks. prof. Stanisława Kamińskiego, o. prof. Mieczysława A. Krąpca, prof. Zenomenę Płużek, prof. Antoniego B. Stępnia i o. prof. Iwona E. Zielińskiego. Na pozostałych uczelniach moimi guru byli m.in.: prof. Jean Greisch (Inst. Cath. de Paris), o. prof. Claude Larre SJ i o. dr Pierre Massein OSB (Centre Sèvres de SJ), prof. Michel Hulin (Sorbonne: Uni. Paris IV), prof. Collette Caillat i prof. J.R. Joshi (Sorbonne Nouvelle: Uni. Paris III), prof. M. Jhampa Dagpo Rimpoche (INALCO), radca minister pełnom. Claude Copin (IIAP), mgr Han Zhenhu, mgr Shang De-Ning i prof. Richard Hayes (McGill Uni.) oraz dr Ben Lorris (LUISS Guido Carli). We wczesnym okresie mego życia moimi mistrzami byli: Panie Lidia Damszel (rusycystka), A. Martysz (anglistka) i Maria Leszczyńska (matematyczka) ze Szkoły Podstawowej nr 20 w Gdańsku-Brzeźnie; Panie Maria Miłkowska (bibliotekarka), Wiesława Połczyńska (anglistka), Sylwia Belau (chemiczka) i Pan Czesław Poznański (matematyk) z III Liceum Ogólnokształcącego im. Marynarki Wojennej w Gdyni. Nie mogę nie wspomnieć także mych duszpasterzy - proboszcza parafii św. Antoniego ks. dra Zygmunta Pawłowicza (później biskupa pomocniczego diecezji gdańskiej) oraz dwóch katechetów z tejże parafii: ks. Stefana Potońca (pallotyna), ks. Marka Mierzwę, a w czasach studenckich szczególnie o. Ludwika M. Wiśniewskiego OP, duszpasterza akademickiego.

 

Poczynając od 1979 r. pracowałem jako nauczyciel - praktycznie na wszystkich szczeblach nauczania. Rozpocząłem jako nauczyciel języka angielskiego na kursach wieczorowych organizowanych przez Towarzystwo Wiedzy Powszechnej (oddziały w Chełmie i Lublinie, 1979-1991), przez Ośrodek Usług Pedagogicznych i Socjalnych ZNP w Lublinie (1983-1985) oraz w Prywatnej Szkole Języków Obcych "Prime" (1990/91). Uczyłem także angielskiego w Szkole Podstawowej nr 39 (klasy VI-VIII, 1983/84), w Szkole Podstawowej nr 42 (1989-1991), w Przedszkolu nr 39 i w Przedszkolu nr 42, w Polskim Niższym Seminarium Duchownym w Paryżu (1985/86; szkoła pod opieką Polskiej Macierzy Szkolnej w Londynie). Byłem także wychowawcą w Przedszkolu Borgentoppen w Asker (Norwegia, 1988), oraz nauczałem historii i filozofii w klasach licealnych w Szkole Polskiej im. M. Kopernika przy KG RP w Montrealu (1993-1997). Ukoronowaniem pracy dydaktycznej jest moja praca jako nauczyciel akademicki (1984/85, 1987-91, i od 1997 do dziś).

 

Jestem pracownikiem naukowo-dydaktycznym Zakładu Historii Filozofii KUL od 1984. Wygłaszałem wykłady gościnne na Uniwersytecie w Oslo (1988: Logika indyjska) oraz w Polskim Instytucie Naukowym w Kanadzie przy Uniwersytecie McGill w Montrealu (2006-07: Elementy myśli indyjskiej), zaś na Wydziale Politologii UMCS w latach 2001-04 prowadziłem wykłady Procesy dostosowawcze do UE na przykładzie regionalnym. Byłem także tutorem/opiekunem naukowym studentów MISH KUL oraz Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów w Lublinie. Byłem też redaktorem działu filozofii Wschodu w Powszechnej Encyklopedii Filozofii (Lublin: PTTA 2000-2009, t. 1-10).

 

Kontynuuję badanie i nauczanie historii filozofii orientalnych zapoczątkowane na KUL przez prof. Maurycego Straszewskiego (w latach 1918-19) i wznowione przez ks. doc. Franciszka Tokarza (w latach 1952-70) - oraz moich bezpośrednich mistrzów - dra Leona Cyborana i dra Tomasza Rucińskiego. Jestem przekonany, że rzetelne poznanie filozofii azjatyckich pozwoli światu zachodniemu na odkrycie olbrzymiego potencjału rozwoju filozofii własnej i na wzajemne zrozumienie w skali światowej - a rzetelna ich popularyzacja pomoże w usunięciu fałszywych wyobrażeń na temat orientalistyki i "orientalizmu" rozpowszechnianych przez pseudo-guru w typie Edwarda Saida.

 

Jestem członkiem kilku stowarzyszeń naukowych: Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego (od 1978 r.), Universala Esperanto-Asocio (od 1987), Towarzystwa Naukowego KUL (od 1989 r.), Polskiego Towarzystwa Filozoficznego (od 1995 r.), Klingon Language Institute (od 1996 r.), International Association of Buddhist Studies (od 1997 r.).  Byłem także członkiem-założycielem Studenckiego Koła Orientalistycznego w Lublinie (1977-1989).

 

W swym życiu staram się realizować praktycznie konfucjański (a także nyāya-vaiśeşicki i stoicki) ideał łączenia nauczania i prowadzenia badań filozoficznych z praktyczną służbą swemu krajowi poprzez pracę w administracji publicznej (od 2000 r. jestem mianowanym urzędnikiem Służby Cywilnej - obecnie (2011) IV stopnia) i w samorządzie terytorialnym. W latach 1991-1997 byłem konsulem Rzeczypospolitej Polskiej w Paryżu i Montrealu (m.in. negocjowałem wzajemną uznawalnośc wyroków alimentacyjnych z Nową Szkocją, Nowym Brunszwikiem, Quebeckiem i Wyspą Księcia Edwarda); w latach 1993-1997 - dodatkowo kierownikiem Szkoły Polskiej im. Mikołaja Kopernika przy KG RP w Montrealu. Od 1998 jestem dyrektorem w Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim - początkowo odpowiedzialnym za współpracę zagraniczną, integrację europejską i za rozwój regionalny (w 1998 także za promocję i turystykę), później (po 2002) także za zarządzanie funduszami europejskimi; od listopada 2008 odpowiadam za sprawy obywatelskie i problematykę legalizacji pobytu cudzoziemców. W związku z tym ostatnim (a także z doświadczeniami w projektach dotyczących zarządzania migracją, o czym niżej) zostałem zaproszony do uczestnictwa w pracach Zespołu Ekspertów Monitorujących Postępy w Polityce Integracyjnej przy Caritas Polskiej. Byłem także m.in. inicjatorem powołania Biura Informacji i Promocji Województwa Lubelskiego w Brukseli (1998); uczestniczyłem w pracach nad Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego (1999-2001) i Strategią Rozwoju Euroregionu Bug (2004-07), a także nad Kodeksem Etyki Służby Cywilnej (2000-01) i Systemem monitoringu wdrażania oraz ewaluacji programów finansowanych z funduszy pomocowych (2002-04). Byłem członkiem kilku międzynarodowych ciał: Polsko-Ukraińskiej Międzyrządowej Rady Koordynacyjnej ds. Współpracy Transgranicznej i Międzyregionalnej, Polsko-Białoruskiej Międzyrządowej Komisji Koordynacyjnej ds. Współpracy Transgranicznej, Związku Transgranicznego "Euroregion Bug". W latach 1999-2006 byłem radnym Rady Osiedla Czuby-Południe w Lublinie (jednostki pomocniczej Rady Miasta) II i III kadencji (w tym: 1999-2001 - członkiem Zarządu, 2001-2004 - Przewodniczącym Zarządu).

 

Byłem zaangażowany w wiele projektów pogranicza polsko-ukraińskiego i polsko-białoruskiego, zwł. na obszarze Euroregionu Bug. Ściśle współpracuję w tym zakresie m.in. z Fundacją Młoda Demokracja z Lublina, ze Lwowską Miejską Organizacja Obywatelską "Centrum Konsultingu Informatycznego", z Łuckim Centrum Usług Municypalnych Łuck-1392, z Brzeskim Centrum Informacji Transgranicznej TRIC oraz z Domem Białorusko-Niemieckim (Deutsch-Weißrussisches Haus) z Karlsruhe i Mińska. Byłem koordynatorem lub uczestnikiem kilku dużych, międzynarodowych projektów badawczo-wdrożeniowych, finansowanych z funduszy europejskich, realizowanych na KUL lub na Lubelszczyźnie: Platform Network for Youthwork, Nasz Bug, TRIC i BIC (TACIS CBC), Polsko-Ukraiński Ośrodek Edukacji Publicznej, (Polska Pomoc Zagraniczna), Współpraca Uniwersytetów wspierająca rozwój regionów - lubelskiego i lwowskiego (Interreg IIIA - TACIS CBC), i in.

 

Wiem praktycznie, co to znaczy być cudzoziemcem w obcym kraju. Jak wiele osób mego pokolenia, przed przemianami ustrojowymi w Polsce zmuszony byłem wielokrotnie pracować latem za granicą, jako gaastewerker (w Holandii), gjestearbeider (w Norwegii) czy travailleur étranger (we Francji). Temu okresowi zawdzięczam bardzo wiele, nie tylko środki utrzymania (i nawet nie tylko znajomość języków obcych), ale zrozumienia innych ludzi i kultur - i zrozumienia samego siebie. Stąd za najważniejszą moją pracę w projektach międzynarodowych uważam koordynację dwóch projektów dotyczących zarządzania migracją zarobkową w Europie: Migralink i Migravalue (Interreg IIIB CADSES), realizowanych z partnerami z Włoch, Albanii, Słowacji, Węgier, Grecji, Bułgarii i in. krajów, które skutkowały nie tylko kilkoma publikacjami, ale i powołaniem w 2006 r. Regionalnej Sieci Wsparcia Migrantów w Lublinie (funkcjonującej nadal, 2011), uznaniem Rzecznika Praw Obywatelskich śp. dra Janusza Kochanowskiego (2007), czy późniejszymi projektami integracji imigrantów, takimi jak Lublin Userf Friendly (2010-11). Moich badań nad etycznym wymiarem sytuacji migranta zarobkowego nadal nie uważam za zakończone.

 

Pasjonuję się studiowaniem języków obcych i uczeniem się ich (choćby po jednym słowie); zwłaszcza interesuję się klasycznymi językami Azji Południowej i Wschodniej (sanskryt, palijski, tybetański, chiński, koreański, japoński, wietnamski, jawajski), językami mniejszościowymi (np. wilamowicki, kaszubski, łemkowski, okcytański, furlański, fryzyjski, nowonorweski) i zagrożonymi wymarciem (zwł. języki Syberii - nieniecki, jukagirski; także języki Afryki i Polinezji; tok-pisin i inne pidżiny i kreole), a także językami sztucznymi - jestem "praktykującym" esperantystą oraz klingonistą.

 

Jestem miłośnikiem turystyki w różnych postaciach (pieszej, wodnej, motorowej, ...), np. uwielbiam wędrówki górskie i spływy kajakowe po Bugu. Bardzo lubię gotować (i smacznie zjeść). Lubię poezję i literaturę fantastyczną (sci-fi i fantasy), interesuję się apokryfistyką - klasyczną (starochrześcijańską) i współczesną (literacką i religijną); uwielbiam muzykę New Age i pokrewną (Loreena McKennith, Andreas Vollenweider, Jean-Michel Jarre, Patrick Bernhard). Pasjonuję się projektem Wikipedii; w Internecie występuję pod pseudonimami: noychoH (po klingońsku: "Stań się sławny") oraz yukagir (by oddać hołd bodaj najstarszemu ludowi Syberii, obecnie wymierającemu). Używam także pseudonimów Varņayaśas i Yaśovarņa (w sanskrycie: "Sławny stanem") oraz Zúzhù (po chińsku:  "Dość sławy!" [stanie = wystarczy = dosyć]), co jest drugą i trzecią interpretacją mego drugiego imienia: Stanisław), choć moje "prawdziwe" chińskie nazwisko brzmi 檢 馬奇 (Jiàn Mǎqī), a "prawdziwe" sanskryckie: Maitreya Śambhū ( माचेय् स्तं जेंबा a.k.a. मैत्रेय शंभू ).

 

---

 

Autor: Maciej St. Zięba
Ostatnia aktualizacja: 13.05.2017, godz. 05:35 - Maciej Zięba