Sieć Uniwersytetów Trójmorza umiędzynarodowi współpracę naukową

Sieć Uniwersytetów Trójmorza to ważna inicjatywa, która może efektywnie przyczynić się do działań na rzecz umiędzynarodowienia współpracy naukowej – oceniła prorektor ds. studentów, doktorantów i rozwoju dr hab. Beata Piskorska, prof. KUL. Inauguracja Sieci (3SUN – The Three Seas University Network), której KUL jest inicjatorem i liderem, nastąpi 16 maja podczas Samorządowego Kongresu Trójmorza w Lublinie.

Jakie znaczenie dla KUL ma powstająca Sieć Uniwersytetów Trójmorza?

Podjęcie przez KUL ambitnego zadania, jakim jest stworzenie współpracy naukowej i badawczej pomiędzy uniwersytetami 12 państw Inicjatywy Trójmorza zwanej Siecią Uniwersytetów Trójmorza jest odpowiedzią na zeszłoroczną dyskusję rektorów uniwersytetów i badaczy. Na spotkaniu tym, zainicjowanym przez MEiN na Kongresie Regionów Trójmorza, wybrzmiała potrzeba konieczności podjęcia zarówno szerszej debaty akademickiej, ale też instytucjonalnej pomiędzy ośrodkami naukowymi z tych państw.

KUL zadeklarował zarówno rolę inicjatora, ale przede wszystkim lidera sieci po stronie Polski i Lublina. Z naszego punktu widzenia jest to ważna inicjatywa, która może efektywnie przyczynić się do działań na rzecz umiędzynarodowienia współpracy naukowej poprzez: stworzenie wewnętrznego systemu wymiany pracowników naukowych i studentów, wspólną realizację konferencji międzynarodowych, szkół letnich, wspólne przygotowywanie projektów międzynarodowych, współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym.

Zapoczątkowanie, ale przede wszystkim rzeczywiste funkcjonowanie sieci uniwersytetów państw Trójmorza w przyszłości i zacieśnianie międzynarodowej współpracy międzyuniwersyteckiej, jest dla KUL okazją do wymiany doświadczeń, pokazania potencjału intelektualnego tej części Europy, ale też wyartykułowania potrzeb i zagrożeń dla środowiska naukowego państw regionu. Ta ambitna, ale wykonalna wizja, przy chęci i zaangażowaniu uniwersytetów może przynieść wymierne efekty w umiędzynaradawianiu nauki, badań, ale też przyczynić się do wzmocnienia prestiżu i potencjału badawczego regionu.

Warto podkreślić też, że ważnym elementem 3SUN jest wykreowanie wspólnej tożsamości naukowej i kulturowej regionu, podkreślenie ich podmiotowości na tle innych projektów edukacyjnych i naukowych w Europie, przy jednoczesnym zachowaniu narodowych odrębności.

Kogo udało się zaprosić do tej inicjatywy?

Do chwili, w której rozmawiamy, udało się zaprosić na inaugurację tego wydarzenia i podpisanie deklaracji o współpracy 10 reprezentantów uniwersytetów 3SUN. Udział zadeklarowali już rektorzy uniwersytetów ze Słowacji, Słowenii, Litwy, Łotwy, Estonii, Węgier, Chorwacji, Rumunii, Bułgarii i Ukrainy jako partnera 3SUN. Trwają jeszcze uzgodnienia z Czechami i Austrią. Wartym podkreślenia jest fakt, że Sieć tworzą współpracujące na zasadzie dobrowolności uczelnie wyższe.

To nie przypadek, że inicjatywa powstała w Lublinie, tym bardziej na naszym uniwersytecie. Lublin to ogromny obszar akademicki, a Katolicki Uniwersytet Lubelski już posiada dobre praktyki współpracy w ramach stworzonej Wschodnioeuropejskiej Sieci Uniwersytetów, nasi badacze zasilają wiedzą ekspercką Instytut Europy Środkowej, istnieją też Związek Uniwersytetów Lubelskich, Lubelska Unia Cyfrowa. Ponadto korzystamy z istniejącej od lat sprawdzonej bazy kontaktów i współpracy z katolickimi uczelniami w Europie, czyli Catholic University of Croatia, Catholic University in Ružomberok, Pázmány Péter Catholic University z Węgier.

Jakie korzyści może przynieść dla uczelni realizacja tego porozumienia?

Efektem takiej współpracy mogą być prestiżowe publikacje, projekty i wspólne aplikacje o granty europejskie, podejmowanie wspólnych inicjatyw i inwestycji służących poprawie jakości kształcenia i badań naukowych, również wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie jakości kształcenia oraz wymiana informacji o zasobach kadrowych i bazie dydaktycznej; upowszechnianie i pomnażanie dorobku Uczelni tworzących Sieć w dziedzinie nauki, kultury i techniki działalność na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych oraz nawiązywanie i utrzymywanie współpracy z przedstawicielami gospodarki i przedsiębiorcami.

Wpisuje się ona w cykl wydarzeń polityczno-gospodarczych realizowanych przez Polskę w odniesieniu do współpracy międzynarodowej w ramach projektu Trójmorza oraz jest okazją do promocji osiągnięć polskiego środowiska naukowego.

Pamiętajmy, że celem 3SUN jest zacieśnianie partnerskiej współpracy międzynarodowej w dziedzinie nauki, intensyfikacja wymiany i rozszerzenie badań. Do zrealizowania tej koncepcji potrzebna jest nie tylko wola władz uniwersytetów, ale też wsparcie finansowe. Stąd potrzeba synergii nauki, władz państwowych (MEiN) i biznesu dla stworzenie zaplecza naukowego, analiz i badań. Gdyby funkcjonowanie prestiżowego projektu Sieci Uniwersytetów Trójmorza zyskało wsparcie instytucji administracji rządowej, jednostek samorządowych wówczas byłaby możliwość finansowania działalności sieci z przykładowego Funduszu Trójmorza, na wzór Funduszu Wyszehradzkiego.

KUL, który w obszarze nauki jest partnerem merytorycznym Samorządowego Kongresu Trójmorza, organizuje 16-17 maja konferencję naukową „Sieć Uniwersytetów Trójmorza wobec współczesnych wyzwań nauki i regionu”.

Tak, to ważne międzynarodowe wydarzenie i jednocześnie przykład udanej kooperacji, możliwej dzięki wsparciu w ramach otrzymanego projektu MEiN „Doskonała Nauka”. Stanowi również wydarzenie towarzyszące (tzw. ścieżkę naukową) Kongresu Regionów Trójmorza. Uczestnikami konferencji będą przedstawiciele uniwersytetów członkowskich powstającej Sieci Uniwersytetów Trójmorza, naukowcy oraz przedstawiciele środowisk akademickich zajmujących się problematyką współpracy w regionie Trójmorza.

Tematyka 12 międzynarodowych paneli dyskusyjnych skupionych wokół ogólnego tematu państw Trójmorza wobec wyzwań współczesności sformułowana jest w następujących hasłach: „Bezpieczeństwo Europy Środkowo-Wschodniej”, „Państwa Trójmorza wobec wsparcia odbudowy Ukrainy”, „Transformacja cyfrowa i cyberbezpieczeństwo”, „Potencjał współpracy państw Trójmorza z instytucjami europejskimi”, „Trójmorze jako koncepcja bezpieczeństwa i rozwoju”, „Geopolityczne znaczenie Trójmorza”, „Rozwój kadr administracji publicznej dla obszaru Inicjatywy Trójmorza”, „Wartości i wyzwania dla współpracy obszaru Inicjatywy Trójmorza”, „Inicjatywa Trójmorza wobec idei superpaństwa”, „Soft Power Inicjatywy Trójmorza – jak budować pozycję Europy Środkowej?”.

Podsumowując, utworzenie 3SUN zakłada szeroki zakres obszarowy współpracy obejmujący w szczególności stosunki międzynarodowe w regionie, wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa, w tym ekologiczne, energetyczne, militarne, ekonomiczne, społeczne, kulturowe, techniczne i cybernetyczne, komunikację i media, prawo, dyplomację, informatykę (IT), wymianę danych w obszarze sztucznej inteligencji, telemedycynę i edukację medyczną oraz wymianę wiedzy technologicznej i informacji międzyuczelnianych. Naszą ambicją jest stworzenie struktury organizacyjno-administracyjnej, rady naukowej, stworzenie międzynarodowych zespołów badawczych, a w przyszłości funduszu grantowego umożliwiającego działanie na wzór Funduszu Wyszehradzkiego. By to się w pełni udało wymagać to będzie jednak woli i wysiłku wszystkich zaangażowanych w przedsięwzięcie stron.