Kościół i Prawo 2 (15) 2013: 129-143

Prawne uwarunkowania do wykonywania działalności gospodarczej przez parafię

 

Paweł Kaleta

 

Katedra Kościelnego Prawa Majątkowego, Instytut Prawa Kanonicznego KUL, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, Poland

 

Celem artykułu było ukazanie uwarunkowań prawnych parafii w zakresie wykonywania działalności gospodarczej. Parafia na mocy art. 32 i 20 Konstytucji RP, art. 4 ust. 2 Konkordatu oraz art. 55 ust. 3 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP, posiada osobowość prawną i może występować jako organ prawa handlowego. Stosowne potwierdzenie stanowi w tym względzie kan. 1259 KPK/1983 oraz pkt 3.19 Instrukcji Konferencji Episkopatu Polski w sprawie zarządzania kościelnymi dobrami materialnymi.

Podkreślić należy, że działalność gospodarcza wykonywana przez parafię jest drugorzędnym przedmiotem jej funkcjonowania, a korzystanie z tych uprawnień pełni funkcję wspierającą w realizacji jej celu pierwszorzędnego. Tym samym parafia, jako wspólnota wiernych, dowodzi, że nie tylko właściwie zarządza majątkiem parafialnym, lecz także służy powiększaniu miejsc pracy, integracji społeczności parafialnej, jak i współpracy między parafiami. Znamiennym jest również fakt, że parafia będąc uczestnikiem obrotu gospodarczego, uzyskuje kwalifikacje przedsiębiorcy i może wykorzystywać typowe dla przedsiębiorcy instrumentarium prawne, jakim są m. in. zwolnienia z tytułu niegospodarczej działalności statutowej.

Analiza obowiązujących regulacji prawnych dotyczących podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez parafię, nie daje podstaw do ich krytycznej oceny. Tym niemniej niejasny wydaje się brak numeru rejestru KRS przez parafię. Stąd rodzi się postulat de lege ferenda, aby problem uzyskania numeru KRS stał się przedmiotem debat Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu lub Komisji Konkordatowej, a w konsekwencji przyczynił się do próby nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Sadowym. Dobrym wzorem, w tym zakresie, mogą być również przepisy ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, które jasno określają wymogi statutu Kościoła i związku wyznaniowego, dotyczące jednostek organizacyjnych mających osobowość prawną. Trwanie przy niejasnej regulacji, która de lege lata obowiązuje, narusza zasadę pewności obrotu, a także nie wpływa dobrze na postrzeganie Kościoła katolickiego jako instytucji zaufania
publicznego.

Odnośnie do braku zrozumienia społecznego – jakim jest wykonywanie działalności gospodarczej przez parafie – słusznym wydaje się powoływanie fundacji lub stowarzyszeń do jej prowadzenia. W ten sposób można uniknąć zatarcia granic pomiędzy działalnością gospodarczą a konfesyjną parafii.

Słowa  kluczowe: działalność gospodarcza, osobowość prawna parafii, przedsiębiorca, opodatkowanie działalności gospodarczej

 

Key words: economic activity, legal personality of the parish, entrepreneur, business taxation
 

 

Autor: Magdalena Sawa
Ostatnia aktualizacja: 04.02.2015, godz. 08:20 - Mirosław Sitarz