Ze skarbca Uniwersytetu - www.kul.pl/skarbiec

Królewska Manufaktura Porcelany w Miśni, Czarka ze spodkiem z miniaturami rodzajowymi w kartuszach i dekoracją z cieniem
Czarka ze spodkiem z miniaturami rodzajowymi w kartuszach
Motywy "europejskie" obecne były już na wczesnych wyrobach porcelanowych Johanna Gregoriusa Höroldta (1696-1775). Za życia króla Augusta II Mocnego (1670-1733), rozmiłowanego w dekoracjach azjatyckich, nie cieszyły się one jednak popularnością. Mały wyjątek stanowiły minatury rodzajowe z "wypraw handlowych", malowane podług holenderskich sztychów z cumującymi w portach statkami oraz krzątającymi się tu i ówdzie marynarzami i kupcami, które już od roku 1722 zaczęły regularnie gościć na delikatnych ściankach naczyć z serwisów do picia kawy i herbaty.
Dworskie towarzystwo, popijając kawę lub herbatę, mogło na podstawie miniatur prześledzić kulisy sprowadzania luksusowych towarów z zamorskich krain, do których w owym czasie zaliczały się także spożywane trunki. Dopiero po śmierci monarchy w 1733 r., obok scen portowych, na stałe do repertuaru malarstwa na porcelanie weszły scenki w typie fête galante, inspirowane twórczością Antoine’a Watteau (1684-1721), a później także Nicolasa Lancreta (1690-1743) i François’a Bouchera (1703-1770), czy też rodzajowe scenki chłopskie – według Davida Teniersa Młodszego (1610-1690). Niezwykle popularne stały się także dworskie polowania i panoramy Drezna i Miśni.
Przytoczone tu motywy na ogół umieszczane były w wielobocznych kartuszach, często obwiedzionych złotą, koronkową bordiurą. Pomiędzy nimi, na niezamalowanych partiach naczyń pojawiać się zaczęły kwiaty i owoce, a nawet szkaradne owady i gryzonie, rzucające na ogół delikatny cień.
Prezentowana tu miśnieńska czarka ze spodkiem należy do wybitnych przykładów miniatorskiego malarstwa na porcelanie, inspirowanego holenderskimi scenami rodzajowymi.
Obiekt
Dane szczegółowe
- Typ:
- czarka
- spodek
- Tytuł: Czarka ze spodkiem z miniaturami rodzajowymi w kartuszach i dekoracją z cieniem
- Datowanie: około 1730-1735
- Miejsce powstania: Saksonia, Miśnia, Królewska Manufaktura Porcelany
- Technika: farby podszkliwne i naszkliwne, złocenie
- Materiał: porcelana
- Wysokość (cm): 4.2
- Średnica (cm): 7.8 - czarka; 13 - spodek
- Sygnatura: czarka – skrzyżowane miecze kobaltem podszkliwnie oraz 9. na pierścieniu podstawy złotem naszkliwnie; wycisk 2; spodek – skrzyżowane miecze kobaltem podszkliwnie oraz 9. na pierścieniu podstawy złotem naszkliwnie; wycisk 2 w pierścieniu podstawy
- Styl: porcelana malowana naszkliwnie i złoconaMU KUL V-657 a-b
- Pochodzenie: dar Olgi i Tadeusza Litawińskich z 1986 r.
- Literatura:
- Sienkiewicz J.W., Zbiory im. Olgi i Tadeusza Litawińskich w Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1991, s. 65, 78, poz. 27 (2. poł. XVIII w.).
- Przylicki K., Odkrywanie. Sztuka polska i europejska w zbiorach Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, (kat. wyst., Muzeum Okręgowe w Suwałkach, 27.06-30.10.2012), red. Z. Fałtynowicz, Suwałki 2012, s. 36, poz. 103.
- Przylicki K., Ex Thesauro Universitatis. Zbiory sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2013, s. 113.
- Typ:
Metryka
- Nr inwentarzowy: MU KUL V-657 a-b
- Autor opisu: Krzysztof Przylicki
- Autor zdjęć: Ireneusz Marciszuk