ks. prof. dr hab. Jan Walkusz - pracownik dydaktyczno-naukowy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, kierownik Katedry Historii Kościoła w Czasach Najnowszych, Metodologii i Nauk Pomocniczych (2003-2014 kierownik Katedry Historii Kościoła XIX i XX wieku) i dyrektor Instytutu Historii Kościoła KUL (2004-2012).

Urodzony 27 maja 1955 r. w Klukowej Hucie w Kartuskiem. Po ukończeniu Szkoły Podstawowej w Mściszewicach (1970) i Liceum Ogólnokształcego w Lęborku (1974) rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym w Pelplinie, a po ich ukończeniu, przyjął 25 maja 1980 r. święcenia kapłańskie z rąk bpa Bernarda Czaplińskiego. Następnie pracował przez cztery lata w duszpasterstwie diecezji chełmińskiej jako wikariusz w: Osiu pod Świeciem (1980-1982), Działdowie (1982-1983) i parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni (1983-1984), uprawiając przez cały ten czas twórczość literacką i popularnonaukową. Skierowany w 1984 r. przez bpa Mariana Przykuckiego na studia specjalistyczne, kształcił się w zakresie historii Kościoła w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. Zygmunta Zielińskiego, który był promotorem jego pracy magisterskiej (Kościół katolicki w powiecie kartuskim podczas II wojny światowej - 1979) i doktorskiej (Duchowieństwo katolickie diecezji chełmińskiej II Rzeczypospolitej - 1990) - habilitacja (2002), profesor nadzwyczajny (2004), profesor tytularny (2009), profesor zwyczajny (2010).

Po ukończeniu studiów licencjackich (1986) i doktoranckich (1988), na wniosek ówczesnego rektora KUL ks. bpa prof. dr. hab. Jana Śrutwy, został w 1989 r. zatrudniony w Międzywydziałowym Zakładzie Leksykograficznym KUL jako asystent naukowy i redaktor zespołu opracowującego Encyklopedię Katolicką, ale już w następnym roku powołano go na stanowisko zastępcy kierownika Zakładu, a w 1991 r. - decyzją Senatu Akademickiego KUL - kierownika Międzywydziałowego Zakładu Leksykograficznego i redaktora naczelnego Encyklopedii Katolickiej. W latach 1991-1994 przeprowadził pełną komputeryzację Zakładu, dokonał gruntownej reorganizacji struktur redakcji oraz przygotował i wydał szósty tom Encyklopedii. Jako członek (z wyboru) Senatu Akademickiego KUL (1991-1994) przez ponad dwa lata był jego sekretarzem. Od 1995 r. J. Walkusz pracuje przy Katedrze Historii Kościoła XIX i XX wieku na Wydziale Teologii, prowadząc zajęcia z historii Kościoła Powszechnego, dziejów misji i metodyki. W badaniach naukowych zajmuje się sytuacją Kościoła podczas II wojny światowej, dziejami duchowieństwa katolickiego II Rzeczypospolitej, kulturą umysłową XIX i XX wieku, biografistyką, leksykografią i dziejami Polonii; z tej też tematyki powstają prace dyplomowe (magisterskie i doktorskie) na prowadzonym przez niego seminarium naukowym. Odbył kilka podróży badawczych, m. in. do Holandii (1991, 1997), Niemiec (1989, 1990, 1995), Stanów Zjednoczonych (1997, 1999) i Kanady (1996, 1997, 1998, 2002, 2008) wygłaszając przy tej okazji referaty m. in. w Paderborn, Phoenix, London, Windsor i Chatham.

W Katolickim Uniwersytecie Lubelskim pełnił lub pełni wiele funkcji administracyjnych i społecznych: sekretarz Insytutu Historii Kościoła KUL (1998-2004) i sekretarz redakcji "Roczników Teologicznych" (w latach 2004-2001 - redaktor naczelny), delegat dziekana do spraw Międzynarodowego Programu Socrates-Erasmus, tutor Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych, kurator czasopisma "Brama Trzeciego Tysiąclecia", konsultant Encyklopedii Katolickiej i redaktor działu Geografia i statystyka kościelna, sekretarz Sekcji Historyków Kościoła Polskiego Towarzystwa Teologicznego, członek rady naukowej czasopisma "Folia Pomeraniae", załyciel i redaktor ogólnopolskiego rocznika naukowego "Kościół w Polsce. Dzieje i Kultura", a także współpracownik krajowych i zagranicznych wydawnictw leksykograficznych. Od 2002 r.  przygotowuje doroczne zjazdy historyków Kościoła w Polsce. Po śmierci J. Drzeżona został w 1992 r. wybrany przewodniczącym jury finału konkursu recytatorskiego "Rodné Mowë".

J. Walkusz zadebiutował w 1977 r. cyklem wierszy; jako twórca wierszy (niektóre przetłumaczono na język niemiecki i angielski), piosenek, pieśni, esejów, artykułów, rozpraw, monografii i recenzji, jest autorem ponad 700 publikacji, w tym 31 książek autorskich oraz kilkunastu pod redakcją. Należy do 9 towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych, w tym Komisji Historycznej PAN, Komitetu Nauk Teologicznych PAN, Światowej Rady Badań nad Polonią oraz jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. 

 

Autor: Ewa Zięba
Ostatnia aktualizacja: 13.05.2019, godz. 09:17 - Ewa Zięba