Zespół LMKiE

	dr hab. Tomasz Skrzypek adiunkt badawczy e-mail: tomasz.skrzypek@kul.pl tel. +48 (81) 454 56 11 ORCID: 0000-0003-1836-3734
	mgr Emil Zięba główny specjalista badawczo-techniczny e-mail: emil.zieba@kul.pl tel. +48 (81) 454 56 11, 454 56 02

 

 

Laboratorium Mikroskopii Konfokalnej i Elektronowej specjalizuje się w badaniach z zakresu nauk biologicznych, biomedycznych i chemicznych.

Mikroskopy oraz urządzenia do przygotowania próbek, którymi dysponuje Laboratorium, pozwalają na odpowiednią preparację materiału, jego obserwację i dokumentację w postaci mikrofotografii o dużej rozdzielczości. Możliwa jest także analiza obrazu.

 

Laboratorium Mikroskopii Konfokalnej i Elektronowej zajmuje się badaniami z zakresu nauk biologicznych, biomedycznych i chemicznych.

Główny nurt badań skupia się wokół zmian zachodzących w jelicie cienkim ssaków, przede wszystkim zmiany w architekturze błony śluzowej jelita cienkiego, pojawiających się spontanicznie wraz z dojrzewaniem jelita jak i zmian indukowanych obecnością czynników o charakterze żywieniowym, jak i antyżywieniowym, stymulatorów/inhibitorów wzrostu i innych.

W zakresie badań biomedycznych prowadzone są badania struktury kości i ich składu pierwiastkowego u ssaków i analiza zrostów kości. Prowadzone są również badania dotyczące zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego u ludzi obejmujące zarówno degenerującą się i zanikającą tkankę chrzęstną jak i zmieniającą się i przyrastającą warstwę podchrzęstną. Analiza powierzchni chrząstki stawowej oraz warstwy podchrzęstnej, a także ich przekrojów poprzecznych przy zastosowaniu technik skaningowych umożliwia dokładniejszą ocenę ich struktury oraz pozwala analizować większą powierzchnię. Badania z zakresu parazytologii obejmują identyfikację gatunków i dokumentację zmian powstających w narządach na skutek obecności pasożytów. Obrazowanie ultrastruktury powierzchni pokrycia ciała pierwotniaków, zwierząt bezkręgowych i kręgowców oraz organów roślin do celów taksonomicznych, obrazowanie i analizę zmian powstałych pod wpływem czynników chemicznych oraz fizycznych w ultrastrukturze narządów zwierząt i organów roślin. Z zakresu nauk chemicznych możliwa jest analiza składu pierwiastkowego próbek, analiza rozmieszczenia składu pierwiastków w próbkach oraz obrazowanie struktur powierzchniowych, zmian zachodzących pod wpływem czynników chemicznych i fizycznych, różnic w strukturze próbek biologicznych oraz materiałów stałych i ciekłych.

 

Współpraca

Laboratorium współpracuje z jednostkami/podmiotami naukowymi w zakresie nauk biologicznych i biomedycznych z zastosowaniem mikroskopów świetlnych oraz elektronowych: transmisyjnych (TEM) i skaningowych (SEM). 

 

Zakres współpracy z LMKiE

• obrazowanie i analiza zamrożonych próbek biologicznych w SEM (system kriotransferu, bez potrzeby chemicznej preparatyki,),
• analiza rentgenowska pierwiastków w wybranych punktach powierzchni próbki (w SEM + EDS - energodyspersyjna analiza rentgenowska),
• obrazowanie ultrastruktury mikroorganizmów w TEM, obrazowanie ultrastruktury tkanek i  komórek w SEM,
• analiza składu pierwiastkowego w próbkach oraz analiza rozmieszczenia składu określonych pierwiastków w próbkach (TEM + EELS - spektroskopia utraty energii elektronów),
• obrazowanie rozkładu fazowego powierzchni preparatów, pokazujące rozkład na poszczególne fazy krystaliczne i przestrzenne ułożenie kryształów w fazach (SEM + EBSD),
• obrazowanie struktur powierzchniowych, defektów, zmian pod wpływem czynników chemicznych i fizycznych (implantów, wypełnień itp.), różnic w strukturze próbek biologicznych oraz materiałów stałych i ciekłych,
• obrazowanie i dokumentowanie zmian chorobowych oraz zmian zachodzących w ultrastrukturze komórek, tkanek i narządów .

 

Wybrane publikacje

1. Ferenc, K., Pilżys, T., Skrzypek, T., Garbicz, D., Marcinkowski, M., Dylewska, M., Gładysz, P., Skorobogatov, O., Gajewski, Z., Grzesiuk, E., Zabielski, R.✉ Structure and Function of Enterocyte in Intrauterine Growth Retarded Pig Neonates. Disease Markers, Article ID 5238134, doi: 10.1155/2017/5238134.
2. Skrzypek, T., Kazimierczak W., Skrzypek, H., Valverde Piedra J. L., Godlewski M. M., Zabielski, R., 2018. Mechanisms involved in the development of the small intestine mucosal layer in postnatal piglets. Journal of Physiology and Pharmacology 69 (1), 127-138, doi: 10.26402/jpp.2018.1.14.
3. Skrzypek, T., Kazimierczak, W. 2018. A simplified method of preparation of mammalian intestine samples for scanning electron microscopy. Microscopy Research and Technique 1-7, doi: 1002/jemt.23141.
4. Skrzypek, T., Szymańczyk, S., Ferenc, K., Kazimierczak, W., Szczepaniak, K., Zabielski, R. 2018. Invited review: The contribution of vacuolated fetal-type enterocytes in the process of the small intestine maturation in piglets. Journal of Animal and Feed Science 2018, 27(3), 187-201, doi: 10.22358/jafs/94167.
5.  

 

Urządzenia, którymi dysponuje laboratorium

• Skaningowy mikroskop elektronowy z emisją polową (SEM) ZEISS Ultra Plus to zaawansowany mikroskop skaningowy do badan biologicznych, biomedycznych, chemicznych i materiałowych. Mikroskop wyposażony jest w 4 detektory obrazujące (w tym dwa umożliwiające obserwacje zmian strukturalnych), detektor chemiczny EDS (analiza RTG), detektor strukturalny EBSD (dyfrakcja RTG) oraz system kriotransferu pozwalający na obserwacje powierzchni i przełomów preparatów biologicznych, a także substancji ciekłych bez wcześniejszego przygotowania. Ponadto mikroskop wyposażony jest w system kompensacji ładunków, dzięki czemu możliwa jest obserwacja próbek nienapylonych. Zakres uzyskiwanych powiększeń wynosi od 10x do 1 000 000x, rozdzielczość 0.8 nm.
• Transmisyjny mikroskop elektronowy średnich energii ZEISS Libra 120 to zaawansowany mikroskop do badan biologicznych, biomedycznych, chemicznych i materiałowych. Wyposażony jest w filtr energii i system EELS (spektroskopia utraty energii elektronów) służący do analizy chemicznej i wykonywania map rozkładu pierwiastków w preparacie. Energia pracy mikroskopu to 80 keV i 120 keV, a powiększenie maksymalne wynosi 1 000 000x, rozdzielczość 0,34 nm.
• Mikroskop konfokalny ZEISS Axio Observer Z1, LSM 700, odwrócony, wykorzystywany do badań w świetle przechodzącym i epifluorescencji oraz kontraście Nomarsky’ego (DIC). Mikroskop jest w pełni zautomatyzowany. Jest stosowany do badań tkanek, obserwacji procesów wewnątrzkomórkowych w żywych kulturach komórkowych, interakcji międzykomórkowych, mikroiniekcji itp.

Aparatura do przygotowywania preparatów:

• zautomatyzowany system do przeprowadzania preparatów (Thermo Scientific, STP 120 Spin Tissue Processor),
• systemy do suszenia preparatów (Polaron, Critical Point Drier 7501),
• system do zatapiania preparatów (Thermo Scientific, EC 350),
• systemy do barwienia preparatów (Thermo Scientific, HMS 740),
• systemy skrawania materiału: kriostat (ZEISS, HYRAX C25), mikrotom (HM 355S, Thermo Scientific) i ultramikrotom (Power Tome XL, RMC),
• systemy do napylania węglem, złotem z palladem i chromem (aparatura klasyczna i wysokorozdzielcza) (Emitech, Sputter Coater SC7620, Carbon Accessory CA7025; Emitech, K575X),
• system cryo do mikroskopu skaningowego (Polaron)