PRZEGLĄD PRAWNO-EKONOMICZNY
Nr 27 (2/2014) kwiecień – maj – czerwiec 2014
SPIS TREŚCI
Artykuły
Karol Juszka – Doktrynalny i badawczy przegląd literatury związanej z badaniami
własnymi efektywności instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego. . . 6
Celem artykułu jest przedstawienie doktrynalnego i badawczego przeglądu literatury podejmującej problematykę efektywności tytułowej instytucji. Punktem wyjścia niniejszej prezentacji jest analiza badań własnych akt sądowych 405 spraw dotyczących efektywności instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego z lat 2003-2009. Prezentacja i analiza niniejszej literatury zostanie przedstawiona poprzez kolejne etapy postępowania karnego.
Maciej M. Gondek – Kształtowanie się mieszanego procesu karnego w XIX-wiecznej Austrii. . . 28
Wiek XIX był bardzo ważny dla austriackiej procedury karnej. Wybuch w roku 1848 Wiosny Ludów spowodował, iż dotychczas obowiązujące przepisy w zderzeniu z postulatami rewolucjonistów straciły na aktualności. Głównym celem rozpoczętych zmian było wprowadzenie nowej, opartej o zasadę skargowości procedury karnej. Pomimo początkowych sukcesów, ciągłe zmieniająca się polityka państwa uniemożliwiała ugruntowaniu się tego modelu. Ostatecznie cel ten osiągnięto w 1873 roku, kiedy to na mocy cesarskiego patentu wydana została nowa kodyfikacja karno-procesowa. Stąd też, niniejszy artykuł prezentuje sposób w jaki ukształtowany został ten własnie rodzaj procesu karnego w austriackim systemie prawnym.
Damian Gil – „Prawo karne w ujęciu L. Petrażyckiego (polemika z F. Lisztem)” . . . 46
Bogate i barwne życie Leona Petrażyckiego było przedmiotem zainteresowania wielu prawników i socjologów. Poglądy uczonego dotykają relacji prawa i moralności oraz podkreślają fenomen prawa. W polemice z F. Lisztem, prof. Leon Petrażycki wyraził swoje poglądy również w obszarze prawa karnego. Artykuł stanowi przypomnienie dwóch wybitnych uczonych i ich poglądów na kluczowe pojęcia prawa karnego.
Magdalena Materniak – Złośliwe przeszkadzanie jako znamię przestępstw z art. 195 Kodeksu karnego. . . 55
Niniejszy artykuł koncentruje się na analizie znamion przestępstw z art. 195 Kodeksu karnego. W artykule przedstawiono poglądy doktryny dotyczące przedmiotu ochrony, strony przedmiotowej, podmiotu i strony podmiotowej, a w szczególności znamienia złośliwego przeszkadzania w aktach religijnych i w pogrzebie. W artykule zasygnalizowano trudności wykładni omawianego przepisu. Znamię „złośliwości” ma charakter ocenny i stosunkowo mało precyzyjny. Znamię to obejmuje szczególne nastawienie sprawcy do czynu, polegające na chęci obrażenia, dokuczenia lub sprawienia przykrości innym osobom. Przeszkadzanie w praktykach religijnych oraz w pogrzebie o charakterze świeckim musi wynikać ze złośliwości sprawcy. Sprawca powinien chcieć przeszkodzić wykonywaniu aktu religijnego, gdyż strona podmiotowa wyraża się w zamiarze bezpośrednim. Nie każde zachowanie sprawcy nosi cechy złośliwego przeszkadzania. Znamię „złośliwości” może w praktyce stanowić narzędzie do zawężania ochrony oraz tolerowania zachowań naruszających wolność sumienia i wyznania. Należy zatem w każdym przypadku przeanalizować dokładnie stronę przedmiotową i podmiotową przestępstwa. W artykule ponadto ukazano przykłady orzeczeń sądowych dotyczących przestępstw złośliwego przeszkadzania aktom religijnym i uroczystościom pogrzebowym.
Artur Lis – Wybrane zasady postępowania administracyjnego w świetle standardów europejskich. . . 65
Zasady ogólne ukazują podstawowe, nadrzędne wartości i idee wspólne dla całości procedury administracyjnej, dla organów oraz uczestników postępowania. Zasady ogólne postępowania administracyjnego wynikają z art. 6-16 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego: zasada praworządności (art. 6 k.p.a.), zasada prawdy obiektywnej (art. 7 k.p.a.), zasada uwzględniania z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu obywateli (art. 7 k.p.a.), zasada zaufania do władzy publicznej (art. 8 k.p.a.), zasada pogłębiania świadomości i kultury prawnej obywateli (art. 8 k.p.a.), zasada obowiązku udzielania informacji stronom i innym uczestnikom postępowania (art. 9 k.p.a.), zasada czynnego udziału stron w postępowaniu (art. 10 k.p.a.), zasada przekonywania (art. 11 k.p.a.), zasada szybkości i prostoty postępowania (art. 12 k.p.a.), zasada ugodowego załatwiania spornych spraw administracyjnych (art. 13 k.p.a.), zasada pisemności postępowania (art. 14 k.p.a.), zasada dwuinstancyjności postępowania (art. 15 k.p.a.), zasada trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych (art. 16 § 1 k.p.a.), zasada sądowej weryfikacji decyzji ostatecznych (art. 16 § 2 k.p.a.). Standardem europejskim jest zasada dobrej administracji wywodzącą się z idei państwa prawnego, wspólną dla tradycji konstytucyjnych państw członkowskich Unii Europejskiej. Obejmuje ona miedzy innymi obowiązek starannego i bezstronnego zbadania relewantnych okoliczności sprawy, obowiązek rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie, obowiązek uzasadnienia decyzji, prawo do bycia wysłuchanym i dostępu do akt.
Ihor Krajewskyj – Charakter prawny stosunków pomiędzy założycielami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. . . 77
Z analizy aktów ustawodawstwa postrzegany jest brak i wady regulacji prawnej działań założycieli w trakcie założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Ustawodawca, określiwszy cechy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nadał założycielom możliwość według własnego mniemania działać podczas utworzenia osoby prawnej. Dlatego w przypadku braku regulacji normatywno-prawnej tych stosunków mogą powstawać sytuacje konfliktowe. Przy rozwiązaniu takich sporów prawnych ważne jest zachowanie bilansu interesów podmiotów stosunku prawnego i ochrona ich praw. Tak więc, rozumienie charakteru prawnego stosunków założycielskich da możliwość, w przypadku powstania konfliktu prawego, wybrać prawidłowy mechanizm ochrony praw i interesów założycieli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Tomasz Kalita – Kontratypy prawa do życia w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. . . 88
W niniejszym artykule omówiony został zakaz pozbawienia życia człowieka, ze szczególnym zwróceniem uwagi na kontratypy prawa do życia uregulowane w art. 2 ust. 2 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka obejmujące takie sytuacje jak: obrona jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą, wykonanie zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie pozbawionej wolności zgodnie z prawem, czy też działania podjęte zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstania. Wskazane powyżej zagadnienia zostały wzbogacone o orzecznictwo Europejskiej Komisji Praw Człowieka i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wyroki organów strasburskich, które zostały uwzględnione w niniejszym rozdziale pozwoliły na wnikliwą analizę przedstawionego tematu.
Prusaczyk Patrycja – Inwestycje ekologiczne w odnawialne źródła energii w przedsiębiorstwie na przykładzie Polski. Wybrane zagadnienia. . . 99
Niniejszy artykuł składa się z dwóch części: pierwsza część poświęcona jest inwestycją ekologicznym w przedsiębiorstwie na przykładzie Polski, natomiast druga - inwestycjom i barierom ekologicznym dla polskiej przedsiębiorczości. Współczesne przedsiębiorstwa stają wobec kluczowego problemu, jakim jest ochrona środowiska. Zmieniające się warunki ekonomiczne i oczekiwania społeczne powodują, iż przedsiębiorstwo obok aspektów finansowych, produkcyjnych i marketingowych jest zmuszone stawiać także cele w zakresie ochrony środowiska.
Anna Krawczyk-Sawicka – Wolność gospodarcza a zasada władztwa daninowego w świetle Konstytucji RP z 1997 r.. . . 108
Zawarta w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i określona w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, zasada swobody działalności gospodarczej jest podstawową zasadą systemu gospodarki rynkowej w Polsce. Konstytucja gwarantuje nakładanie podatków zgodne z przywołaną zasadą, w związku z tym podatek powinien być skonstruowany w ten sposób aby większość zarobku pozostawała przedsiębiorcy do użytku prywatnego. Obecnie obowiązujący polski system podatkowy posiada skomplikowaną, rozbudowaną i niestabilną konstrukcję, co wpływa bardzo negatywnie na poziom życia i warunki pracy podatników. Obywatel zyska zaufanie do prawa podatkowego, tylko wówczas gdy będzie mu ono znane. W związku z tym ustawodawca powinien ukształtować zasady podatkowe w sposób przejrzysty, konsekwentny i ogólnie zrozumiały. Stworzy to szansę dla większej aktywności i rozwoju przedsiębiorców.
Sprawozdania
Joanna Główka, Janusz Luty – Sprawozdanie z Forum Bankowego . . .118
Glosy
Agnieszka Ogrodnik-Kalita – Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 19 kwietnia 2012 r., IV CSK 459/11, OSNC 2012/10/122. “Legitymacja do wytoczenia powództwa o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa (art. 78 § 1 k.r.o.) przysługuje także mężczyźnie, który uznał ojcostwo, wiedząc, że nie jest biologicznym ojcem dziecka”. . .132
Ostatnia aktualizacja: 20.04.2015, godz. 21:02 - Filip Ciepły