PRZEGLĄD PRAWNO-EKONOMICZNY
Rewiew of Law, Business & Economics

Nr 39 (2/2017) kwiecień - maj - czerwiec 2017

pobierz pdf 

 

SPIS TREŚCI 

 

Artykuły


Mirosław Karpiuk 

Właściwość organów w zakresie administrowania rezerwami osobowymi dla celów powszechnego obowiązku obrony | 7

 

Administrowanie rezerwami osobowymi jest z punktu widzenia obrony państwa niezwykle istotne. Obejmuje ono szereg czynności, w tym m.in. o charakterze ewidencyjnym, pozwalającym w przypadku zagrożenia na uzupełnienie braków kadrowych w Siłach Zbrojnych RP. Sprawami z zakresu administrowania rezerwami osobowymi zajmują się zarówno organy, których zasięg działania rozciąga się na obszar całego państwa, jak i organy terenowe. Do katalogu tych organów należy zaliczyć Ministra Obrony Narodowej, szefów wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowych komendantów uzupełnień, a z zespolonej administracji rządowej wojewodę. Samorząd terytorialny też nie jest pozbawiony wpływu na tę sferę, przy czym w szczególności wyróżnić tutaj należy wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jak również starostę. W zakresie kwalifikacji wojskowej nie sposób pominąć komisji lekarskich oraz wojskowych komisji lekarskich.


Cezary Kulesza, Adrianna Niegierewicz, Izabela Urbaniak-Mastalerz 

Rzetelność postępowania odwoławczego w świetle badań aktowych | 18

 

Opracowanie przedstawia problem rzetelności postępowania odwoławczego z punktu widzenia badań aktowych przeprowadzonych w sądzie Okręgowym w Łodzi i w Piotrkowie Trybunalskim z terenu apelacji łódzkiej. Autorzy dokonują analizy rzetelności procesu odwoławczego w aspekcie formalizmu procesowego i poczynionych zmian w prawie. Badania aktowe będą dotyczyć aspektów podniesionych przez skarżących zarzutów, ich skuteczności a także postępowania dowodowego w instancji odwoławczej. Punktem wyjścia do dokonania oceny przez autorów będzie także analiza orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz stanowiska doktryny.


Jerzy Nikołajew 

Zasady wykonywania grzywny według przepisów Kodeksu karnego wykonawczego z 1997 r. | 46

 

Z punktu widzenia efektywności kary grzywna wydaje się być rozwiązaniem najbardziej optymalnym. Jednak może być też traktowana w kategoriach ukrytej formy pozbawienia wolności a zamieniona na pracę społecznie użyteczną utożsamiana z zakazaną pracą przymusową. Jednakże Kodeks karny wykonawczy z 1997 r. dosyć klarownie określił zasady wykonywania kary grzywny, po by uniknąć tego typu uprzedzeń. Dlatego też w niniejszym artykule zwrócono uwagę nie tylko na kontrowersje wokół wykonywania kary grzywny, ale także na zagadnienia związane z zapłatą grzywny albo jej ściągnięciem w drodze egzekucji, pracą społecznie użyteczną, zastępczą karą pozbawienia wolności, odroczeniem wykonania grzywny i rozłożeniem jej na raty oraz umorzeniem grzywny.


Karol Juszka 

The influence of mediation proceedings on the effectiveness of the institution of conditional discontinuation of criminal proceedings | 63

 

Celem artykułu jest przedstawienie teoretycznych i praktycznych aspektów związanych z instytucją mediacji oraz specyfiką jej przeprowadzenia. Niniejszy wpływ mediacji zostanie opisany za pomocą postulatów de lege ferenda wynikających z analizy wyników badań własnych 405 spraw sądowych dotyczących efektywności warunkowego umorzenia postępowania karnego z lat 2003-2009, opatrzonych sygnaturą akt sądów rejonowych i sądu okręgowego położonych na obszarze właściwości Sądu Okręgowego w Krakowie. Analiza omawianej problematyki zostanie przedstawiona przez kolejne etapy postępowania karnego.


Anna Komadowska Humanitaryzm polskiego prawa karnego po nowelizacjach z 2015 i 2016 r. – wybrane zagadnienia | 75

 

Przedstawione w artykule uwagi dotyczą wybranych problemów związanych z nowelizacjami prawa karnego z lat 2015-2016, które w dużym stopniu zmieniły zasady związane z wymierzaniem kar oraz stosowaniem środków zabezpieczających. Nowele opierają się na różnorodnych założeniach, co niekiedy prowadzi do wzajemnego ograniczenia lub znoszenia wprowadzonych rozwiązań. Autorka dokonuje analiz, między innymi orzekania sekwencji kar (art. 37a kk), z perspektywy zasady humanitaryzmu.


Grzegorz Wolak 

Kurator spadku a postępowanie o zniesienie współwłasności | 96

 

W artykule omówiona została kwestia tego, czy kurator spadku nieobjętego w skład którego wchodzi udział we współwłasności nieruchomości może reprezentować spadek w postępowaniu o zniesienie współwłasności nieruchomości, ze skutkiem dla nieznanych spadkobierców tego współwłaściciela, czy też postępowanie takie toczyć może się jedynie z udziałem współwłaścicieli bądź ich następców prawnych, po ich ustaleniu we właściwym trybie, jeżeli są nieznani. Autor opowiada się za poglądem, że niezależnie od tego, czy kuratora spadku traktować jako zastępcę pośredniego nieustalonych spadkobierców (za czym się opowiada), czy też za przedstawiciela ustawowego nieustalonych spadkobierców, kuratorowi spadku nie przysługuje status uczestnika ani w postępowaniu o dział spadku, ani w postępowaniu o zniesienie współwłasności.


Paweł Rogowski 

Obowiązki i zadania pracowników administracji publicznej w sytuacji przemocy w rodzinie – prawo, doświadczenie czy moralność? | 118

 

Niniejszy artykuł jest próbą wskazania cech osobowościowych i moralnych, którymi wykazywać się powinni pracownicy administracji publicznej zajmujący się przypadkami przemocy w rodzinie. Przemoc w rodzinie w swej naturze jest zjawiskiem niezwykle złożonym, dotykającym sfery psychologicznej i społecznej każdej ofiary przemocy domowej, dlatego też od funkcjonariuszy policji i pracowników pomocy społecznej, a więc od osób, które w pierwszej kolejności stykają się zarówno z ofiarą jak i sprawcą przemocy domowej, wymagane są najwyższe standardy moralne, a także pogłębianie swojej wiedzy prawnej i doświadczenia.


Łukasz J. Pikuła 

Bezpieczeństwo prawne jako podstawowa wartość prawa w systemie prawa | 130

 

Celem publikacji jest zwrócenie uwagi na podstawowe cechy i właściwości systemu prawa, które gwarantują szeroko rozumiane bezpieczeństwo prawne i bezpieczeństwo prawa w prawie i poprzez prawo. Autor pragnie zwrócić uwagę na postulowaną od niedawna w doktrynie konieczność rozumienia bezpieczeństwa prawnego jako naturalnego prawa człowieka, które nie tylko nie jest brane pod uwagę jako jakieś „odrębne”, substancjalnie pojmowane prawo, lecz w ogóle nie stanowi przedmiotu szeroko rozumianej świadomości prawnej podmiotów prawa, co z kolei uznać należy za istotny mankament systemu prawa. Należy więc przypomnieć postawioną w doktrynie tezę, że naturalne prawo człowieka do bezpieczeństwa prawnego powinno znaleźć swoją ochronę w państwie jako politycznej formie egzystencji istniejącej w nim wspólnoty.


Emilia Czepczyńska 

Structure of the education system in England | 141

 

W artykule omówiono strukturę angielskiego systemu oświaty, mając na względzie przede wszystkim kategoryzację szkół na publiczne i niepubliczne, z uwzględnieniem w tym dychotomicznym podziale akademii, tj. placówek o szczególnym charakterze, wyjątkowych tylko dla szkolnictwa w Anglii. W pracy poruszono również inne zagadnienie, nieodłącznie związane z systematyzacją oświaty w danym państwie, a mianowicie opisano kwestię szkolnictwa na poziomie podstawowym, średnim i dalszej edukacji, rozszerzając te rozważania na kwestię poziomów uzyskiwanych przez uczniów kwalifikacji (key stages).


Mateusz Misztal 

Proboszcz jako organ parafii Kościoła katolickiego | 155

 

Artykuł przedstawia specyfikę i charakterystykę proboszcza jako organu parafii Kościoła katolickiego, biorąc za podstawę zarówno przepisy prawa powszechnie obowiązującego, jak również poszczególne normy ustawodawstwa kościelnego. Wychodząc od osobowości prawnej parafii i normatywnej pozycji proboszcza, przedstawiono jego autonomiczność i niezależność w podejmowaniu decyzji dotyczących powierzonego mienia opierając się na powszechnie obowiązujących konstrukcjach przepisów. Ponadto, rozważania zawarte w treści artykułu przedstawiają problem związany z upatrywaniem jako obowiązujące na forum państwowym ograniczeń w zakresie reprezentacji ulokowanych w przepisach prawa kanonicznego.


Sławomir Zwolak 

Warunek dostępu do drogi publicznej w celu realizacji inwestycji | 170

 

Przedmiotem artykułu jest problematyka dostępu do drogi publicznej, która związana jest z wymogiem połączenia działki budowlanej z drogą zapewniającą zjazd. Kwestią sporną jest niespójna interpretacja przepisów prawa dotycząca udokumentowania praw do korzystania z gruntu przed wydaniem decyzji o warunkach zabudowy.


Michał Pawłowski 

Podstawy prawne instytucji oceny wpływu (OSR) w Polsce | 180

 

W tekście zostają omówione podstawy polskiego systemu Oceny Skutków Regulacji (OSR). Narzędzie to zostało stworzone w celu zracjonalizowania procesu legislacyjnego, a także poprawienia jego transparentności i wpływu obywateli na jego przebieg. Ocena wpływu ma za zadanie pomóc legislatorom przewidzieć skutki społeczne, gospodarcze i środowiskowe danej regulacji oraz cenić, w jakim stopniu jest ona rzeczywiście wskazana. Do polskiego prawa narzędzia te zostały wprowadzone przede wszystkim na mocy międzynarodowych zobowiązań i to właśnie zagraniczne wzorce często stanowiły inspiracje dla poszczególnych rozwiązań. Jednakże wielu autorów wskazuje na niewłaściwe funkcjonowanie OSR w Polsce, stąd przedstawienie podstaw systemu ma na celu zweryfikowanie tych tez. Prześledzone zostanie przede wszystkim prawne umocowanie poszczególnych rozwiązań, z delikatnym wypunktowaniem ich praktycznego funkcjonowania.
 


Marek Bielecki 

Stosunki miedzy państwem a Kościołami i związkami wyznaniowymi w programach partii politycznych, tworzących sejm VII i VIII kadencji | 196

 

Artykuł prezentuje stanowisko partii politycznych tworzących sejm VII i VIII kadencji w kwestiach stosunków pomiędzy państwem a Kościołami i związkami wyznaniowymi. Prezentowana materia dotyczy m.in. miejsca religii w życiu publicznym, nauczania religii w szkołach, finansowania kościelnych osób prawnych oraz konieczności zmian w obowiązującym prawodawstwie wyznaniowym. Autor analizuje problem, poprzez zestawienie zgłaszanych pomysłów z obowiązującymi regulacjami prawnymi, formułując przy tym własny pogląd na istniejącą sytuację.


Artur Lis, Tomasz Staniek 

Kontrola stanu technicznego pojazdów na tle kompetencji organów administracji publicznej | 217

 

Tematem artykułu jest „Kontrola stanu technicznego pojazdów na tle kompetencji organów administracji publicznej”. Celem badawczym pracy jest zbadanie wpływu decyzji administracyjnych na podniesienie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. W pracy zajęto się rozwojem transportu drogowego w ujęciu historycznym oraz rolą administracji w kodyfikacji przepisów ruchu drogowego. W dalszej części zwrócono uwagę na wpływ rozwoju motoryzacji na ekologię. Scharakteryzowano również Centralną Ewidencję Pojazdów i Kierowców – system informatyczny, który obejmuje centralną bazę danych zawierającą dane i informacje o drogowych pojazdach mechanicznych, ich właścicielach i posiadaczach, a także osobach posiadających wymagane uprawnienia do kierowania pojazdami. Charakterystyce poddany został zakres obowiązkowego badania technicznego i konsekwencje prawne jego braku. Ukazano proceder fałszowania dokumentów oraz historii pojazdów a bezpieczeństwo na drodze i konsekwencje prawne. Szerzej zajęto się obowiązkowym wyposażeniem pojazdów w nowoczesne systemy bezpieczeństwa.


Piotr Olechowski, Łukasz Chyla 

Środki ochrony i egzekwowania prawa twórcy do wynagrodzenia za korzystanie z utworu w ramach dozwolonego użytku | 244

 

Artykuł przedstawia w sposób syntetyczny możliwe rodzaje rekompensowania strat podmiotom uprawnionym w wyniku korzystania z tych utworów przez osoby trzecie na podstawie dozwolonego użytku w prawie autorskim. Autorzy wskazują na dualistyczny podział dozwolonego użytku (prywatny i publiczny). W pierwszej części pracy skupiają się na przeanalizowaniu charakteru prawnego opłat od urządzeń kopiujących i czystych nośników oraz omówieniu środków ochrony w przypadku naruszenia dopełnienia obowiązku uiszczenia rzeczonej opłaty. Następny fragment daję możliwość zapoznania się z charakterem prawnym prawa do wynagrodzenia za korzystanie z utworów w ramach dozwolonego użytku publicznego. Ponadto rozważają możliwe środki ochrony dochodzenia tego prawa.


Joanna Szumańska 

Postępowanie przyspieszone w arbitrażu (fast track) | 259

 

Celem opracowania jest analiza instytucji fast track, czyli postępowania arbitrażowego prowadzonego w trybie przyspieszonym. Dążenie stałych sądów arbitrażowych do stworzenia procedur uproszczonych jest spowodowane tendencją do wydłużającego się czasu pomiędzy rozpoczęciem postępowania arbitrażowego, a wydaniem orzeczenia. W odpowiedzi na praktyczne potrzeby stron, które są zainteresowane jak najszybszym wydaniem rozstrzygnięcia, coraz więcej stałych sądów arbitrażowych oferuje możliwość prowadzenia postępowania arbitrażowego w trybie przyspieszonym w stosunku do spraw nieskomplikowanych, o stosunkowo niewielkiej wartości przedmiotu sporu. Celem wprowadzenia trybu fast track jest zwiększenie szybkości postępowania arbitrażowego, zmniejszenia jego kosztów m.in. poprzez wydawanie rozstrzygnięcia przez arbitra jedynego oraz odformalizowanie procedur. Omówienie procedury fast track nastąpi poprzez prawnoporównawcze ujęcie Regulaminów Międzynarodowej Izby Handlowej (ICC), Sztokholmskiej Izby Handlowej (SCC) oraz Sądu Arbitrażowego przy Konfederacji Lewiatan.


Paweł Karkowski 

Umowne a ustawowe prawo do odstąpienia od umowy | 273

 

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie dwóch niezwykle doniosłych praktycznie, a także budzących kontrowersje interpretacyjne regulacji - umownego prawa odstąpienia od umowy uregulowanego w art. 395 k.c. oraz ustawowego prawa odstąpienia od umowy uregulowanego w przepisach od art. 491 k.c. do 496 k.c. Problemem są nie tylko same trudności interpretacyjne poszczególnych uregulowań tj. podobieństwo do warunku art. 395 k.c., skutki wykonania uprawnień z tych artykułów czy też ich względne albo bezwzględne obowiązywanie, ale przede wszystkim ich wzajemny stosunek względem siebie, który będzie stanowił rdzeń rozważań. Autor przeprowadzi analizę tej relacji odpowiadając na pytanie czy przepisy umownego prawa odstąpienia od umowy można stosować per analogiam do ustawowego prawa odstąpienia od umowy. Ma to szczególne znaczenie w przypadku art. 492 k.c., który swoim brzmieniem przypomina art. 395 k.c. Odpowiadając na to pytanie Autor rozwieje wątpliwości co do sposobu i skutków stosowania art. 492 k.c.
 
David Lutz 

Financial Management and the Virtuous Life | 285

 

True happiness is not attained by becoming wealthy, but by living virtuously, that is, by pursuing personal excellence. Although we need money to obtain the necessities of life, money is not the purpose of our lives. Living a virtuous life does not mean sacrificing one’s personal good, but rather recognizing that one’s personal good is inseparable from the common good, the good of the communities to which one belongs. For business managers, the virtuous life means living virtuously not only outside the office, but also during working hours. Contributive justice directs acts of all the moral virtues to the common good; managerial prudence decides the appropriate means to good ends. For Christian managers, the virtuous life also includes the theological virtues: faith, hope and charity.


Marcin Molenda, Marta Kruhlaya 

Zarządzanie zasobami ludzkimi w sektorze turystycznym | 301

 

Istotnym elementem w działalności każdego przedsiębiorstwa jest właściwe zarządzanie zasobami ludzkimi, zwłaszcza w sektorze turystycznym, gdzie nabywcy usług turystycznych mają do czynienia z produktem, jakim jest niematerialna usługa. Dlatego celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie problematyki zarządzania zasobami ludzkimi w sektorze usług turystycznych. W pierwszej części artykułu zaprezentowano teoretyczne aspekty zarządzania zasobami ludzkimi. Odniesiono się do istoty zarządzania zasobami ludzkimi oraz do zarządzania w turystyce. W końcowej części artykułu zostały omówione wyniki przeprowadzonych badań ankietowych dotyczących narzędzi zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach turystycznych.


Agnieszka Kramek 

Bezpieczeństwo ekologiczne obszarów zurbanizowanych | 313

 

Zagrożenia środowisk antropogenicznych takich jak terenów miejskich, przemysłowych i komunikacyjnych to problem wieloaspektowy. Źródła zagrożeń stanowią działania związane z niezrównoważoną eksploatacją zasobów naturalnych, zanieczyszczaniem Ziemi przez substancje pochodzenia przemysłowego, transportowego i komunalnego oraz degradacją ekosystemów w wyniku katastrof ekologicznych. Skutki zagrożeń środowiskowych w mieście mogą być odczuwalne w sferze gospodarczej, społecznej, dziedzictwa kulturowego oraz zagospodarowania przestrzennego. Zrównoważona gospodarka zasobami naturalnymi, poprawa stanu środowiska oraz kształcenie na rzecz zrównoważonego i inteligentnego rozwoju miast to główne cele rozwojowe i kierunki interwencji mające zapewnić bezpieczeństwo ekologiczne Polski. Działalność antropogeniczna powoduje spadek korzyści potencjalnie możliwych do uzyskania przez społeczeństwo. Należy zwrócić uwagę na istotę i znaczenie wyceny zasobów przyrodniczych w mieście, która umożliwia podejmowanie bardziej racjonalnych decyzji środowiskowych również w sensie ekonomicznym. Szczególną rolę odgrywają tu Systemy Zarządzania Środowiskiem (SZŚ). Stanowią one zintegrowaną część całego systemu zarządzania organizacją danego podmiotu i muszą być spójne z celami, priorytetami i procedurami w nim obowiązującymi. Opierają się głównie o dwa standardy - normę ISO 14001 oraz Rozporządzenie EMAS, które wspomagają zarządzanie zgodnie z założeniami polityki środowiskowej oraz system weryfikacji nowych technologii środowiskowych ETV. Bezpieczeństwo ekologiczne znajduje odzwierciedlenie zarówno w polskiej jak i europejskiej polityce ekologicznej, kluczowy jest zatem rzeczywisty stopień realizacji sformułowanych norm prawnych.


Katarzyna Szuper 

Polskie produkty regionalne na rynku europejskim | 331

 

Celem opracowania jest scharakteryzowanie rynku produktów regionalnych polegającym na przedstawieniu jednolitego rynku europejskiego i produktu jako narzędzia marketingu międzynarodowego. W artykule zamieszczono regulacje prawne dotyczące produktów regionalnych oraz aktualną listę polskich produktów. Wskazano również niektóre korzyści dla polskich przedsiębiorstw wytwarzających produkty regionalne na rynku europejskim, konsumentów, a także regionów.

 


Recenzja


Błażej Kmieciak 

Bioetyka w dialogu | 343

  


Sprawozdanie


Piotr Zakrzewski, Maria Zuba-Ciszewska 

Forum spółdzielcze 2017. Prawno-ekonomiczne uwarunkowania rozwoju polskiej spółdzielczości | 351

Autor: Rafał Podleśny
Ostatnia aktualizacja: 08.09.2017, godz. 18:12 - Rafał Podleśny