PRZEGLĄD PRAWNO-EKONOMICZNY

 Nr 7 (2/2009) | kwiecień-maj-czerwiec 2009

pobierz pdf

 

 

Przedmowa

dr Barbara LUBAS (Redaktor Naczelna), s. 3

 

 

Artykuły

 

 

Zasady i tryb współdziałania organów administracji publicznej

przy wydawaniu decyzji administracyjnych

The policies and mode of cooperation of administration organs

when making administrative decisions

dr Mirosław KARPIUK, s. 5

 

Artykuł podejmuje problematykę współdziałania organów administracji publicznej w zakresie wydawania decyzji. W procesie współdziałania uczestniczą co najmniej dwa organy, z których jeden rozstrzyga indywidualną sprawę w drodze decyzji administracyjnej. Organ współdziałający zajmuje stanowisko w drodze postanowienia. Różna jest moc oddziaływania na postępowanie główne (rozstrzygnięcie) prowadzone przez organ wydający decyzję administracyjną, argumentacji przyjętej w postanowieniu wyrażającym stanowisko w ramach współdziałania. Najdalej posunięta jest ingerencja organu współdziałającego w swobodę organu prowadzącego postępowanie podstawowe w przypadku wymogu uzyskania zgody, bądź współdziałania. W najmniejszym stopniu wiążące jest wyrażenie stanowiska w formie opinii.

The article shows the problem of cooperation of administrative organs when making decisions. In the process of cooperation take part at least two organs, one of which is adjudicating an individual case as an administrative decision. The cooperating organ plays a role in making ruling. The power of influencing on legal proceeding being conducted by the organ making administrative decision is different. The most developed is interefernce of the cooperative organ into the liberty of the organ coducing the basic legal proceeding in the case of requirement of getting acceptance or cooperation. The least binding is making an opinion.

 

 

 

Dziadkowie małżonka – spadkodawcy jako osoby uprawnione do wyrównania dorobków

Grandparents of the spouse – heirs as persons authorised to settlement of acquired possessions

dr Piotr TELUSIEWICZ, s. 18

 

W dniu 28 czerwca 2009 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu cywilnego, która w istotny sposób zmieniła zasady dziedziczenia ustawowego. Wprowadzone nowelizacją przepisy dotyczące dziedziczenia ustawowego utrzymały funkcjonujący dotychczas podział na trzy kręgi spadkobierców ustawowych. Najważniejsze zmiany nastąpiły w zakresie drugiego kręgu spadkobierców ustawowych, gdzie jako dodatkową kategorię spadkobierców wprowadzono dziadków spadkodawcy. Zmiany, które wprowadzono w kwestiach dziedziczenia nie pozostają bez wpływu na inne instytucje polskiego prawa, w tym instytucje polskiego prawa rodzinnego (w tym także na małżeńską umowę majątkową z wyrównaniem dorobków). W niniejszym opracowaniu, przy wykorzystaniu znowelizowanych przepisów KC, wskazane zostaną możliwości i zasady udziału dziadków spadkodawcy w wyrównaniu dorobków.

On the 28th of June 2009 an amendment to Civil Code came into force which changed in a fundamental way the rules of intestacy. Introduced by the amendment were rules of law regarding intestacy which retained the currently-existing division into three groups of legal heirs. The most important changes were in the second group of legal heirs, where grandparents of the spouse were introduced as an additional category of heirs. The changes introduced regarding inheritance are not without influence on other institutions of Polish law, including regulations on Polish family law (eg. the prenuptial agreement on settlement of property). In this paper, using the amended regulations of the Civil Code, the possibilities and rules of participation by grandparents of the spouse on the settlement of acquired possessions will be set out.

 

 

 

Z problematyki ochrony prawnoautorskiej dzieła naukowego

Issues of copyright protection of a scientific work

dr Grzegorz TYLEC, s. 28

 

Artykuł dotyczy zagadnienia ochrony prawnej dzieł naukowych w prawie autorskim. Autor przedstawił różnorodne definicje utworu naukowego którymi dotychczas poslugiwała się doktryna prawa oraz dotychczasowe poglądy przedstawicieli nauki i orzecznictwo sadowe dotyczące zdolności utworów naukowych do ochrony prawnej. W artykule zostały przedstawione problemy powstające na tle zakwalifikowania dzieł naukowych do kategorii utworów w rozumieniu prawa autorskiego. Wskazane zostały cechy charakterystyczne utworów naukowych, które sprawiają iż ich zakwalifikowanie do kategorii dóbr podlegających ochronie prawa autorskiego nie jest jednoznaczne. W podsumowaniu przywołano różne metody badania zdolności do ochrony prawnoautorskiej tego typu dzieł oraz konstrukcje które pozwalają ułatwić ocenę czy dany utwór naukowy podlega ochronie prawa autorskiego. 

The article focuses on issues of the legal protection of scientific works as provided in copyright regulations. The author presented definitions of a scientific work; views on eligibility of scientific works for legal protection and problems arisinig within the area. Distinctive features of scientific works have also been discussed, especially those which complicate the task of adding the works to the group of goods protected by copyright law . The article provides specific methods of analysing such works which facilitate the assesssment whether a given work is covered by copyright law protection.

 

 

 

Uznanie niewłaściwe roszczenia a bieg terminu przedawnienia – uwagi ogólne

Die unzuständige Anerkennung eines Anspruchs und der Lauf der Verjähgrungsfrist

- allgemeine Bemerkungen

mgr Grzegorz WOLAK, s. 35

 

Uznanie roszczenia jest instytucją prawną występującą zarówno na gruncie przepisów kodeksu cywilnego jak też chociażby kodeksu postępowania cywilnego. Niniejszy artykuł poświęcony jest tylko tzw. niewłaściwemu uznaniu roszczenia (uznaniu długu) a po drugie tylko li tylko w kontekście jego wpływu na bieg terminu przedawnienia roszczenia. Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie natura prawna niewłaściwego uznania długu jest sporna. Osobiście jestem zdania, że jest ono oświadczeniem wiedzy (a nie oświadczeniem woli) do którego nie stosuje się całego rygoryzmu przepisów o czynnościach prawnych w szczególności dotyczących zasad reprezentacji osób prawnych. Póki co może być ono dokonane nie tylko wyraźnie, ale także chociażby w sposób dorozumiany, a jego skutkiem jest zawsze przerwa biegu przedawnienia.

Die Anerkenunng eines Anspruchs ist eine rechtliche Institution, die unter anderem auf dem Grund des Zivilgesetzbuches und  der Zivilprocessordnung vorkommt.
Der vorligende Artikel ist nur der sogenannten unzuständigen Anerkenunng eines Anspruchs gewidmet (der Anerkennung einer Schuld) und das nur im Kontext ihres Einflusses auf den Lauf der Verjährungsfrist eines Anspruchs. Sowohl in der Doktrin als auch in der Rechtsprechung ist eine rechtliche Natur der unzuständigen Anerkenunng einer Schuld umstritten. Ich personlich bin der Meinung, dass sie eine Wissenserklärung (und nicht die Willenserklärung) ist, zu der es kein ganzer Rigorismus der Rechtsgeschäftsvorschriften angewandt wird, insbesondere diese Vorschriften, die die Vertretungsgrundsätze der juristischen Personen betreffen.
Inzwischen kann sie in belieber Form vollgezogen werden, nicht nur deutlich, sondern auch auf konkludente Weise und ihre Folge ist immer die Verjährungsunterbrechung.

 

 

 

Nabywanie kwalifikacji i uprawnień przez notariusza w okresie średniowiecza

Acquiring qualifications and licences by a medieval notary

mgr Aleksandra KUCZAŁEK, s. 47

 

Artykuł ten stara się przybliżyć ogół zagadnień związanych z uzyskaniem tytułu notariusza w okresie średniowiecza. Opiera się on na konstrukcji pięciu części, których celem jest szczegółowe ukazanie procedur niezbędnych do zdobycia uprawnień notarialnych jak i  podmiotów kreujących przyszłych notariuszy. Charakteryzuje profil osobowy ówczesnego notariusza, wskazując zarówno na wymogi formalne jak i predyspozycje fizyczne, umysłowe i psychiczne przyszłych kandydatów stanowiące kwalifikacje niezbędne do sprawowania tej funkcji w ówczesnym czasie.

This article is about a medieval notary. The article consists of five parts. It presents and takes us closer to the requirements of a personal as well as legal nature which the candidates have to comply. It focus also on the issues connected with the subjects responsible for creating notaries and discusses procedures determining starting notary activity consistent with the law of those times.

 

 

 

Społeczno-prawna specyfika kanonizacji równoznacznej

The social-legal specific of equivalent canonization

mgr Artur LIS, s. 55

 

Autor poddał analizie pojęcie kanonizacji równoznacznej. Termin kanonizacja - definiuje się jako oficjalne uznanie przez Stolicę Apostolską świętości życia konkretnej osoby ludzkiej z racji osiągnięcia przez nią doskonałości moralnej w stopniu heroicznym lub oddania swego życia za Chrystusa, polegające na uznaniu jej przez papieża za osobę godną kultu publicznego w Kościele powszechnym i wpisaniu do katalogu świętych. Kanonizacja dotyczy życia moralnego Kościoła, święty jest czczony nie tylko, jako ten, kto z całą pewnością jest zbawiony, ale także, jako godny naśladowania przykład życia chrześcijańskiego (walor eklezjalny procesu kanonizacyjnego). Zwrócona została uwaga na złożoność tej problematyki. Podkreślono, że równoznaczność kanonizacji odnosi się przede wszystkim do elementu drugorzędnego – do specjalnej procedury lub uroczystości zewnętrznych. W kanonizacji równoznacznej papież nie używa zwyczajnej formuły kanonizacyjnej, w której istotnym elementem jest formalne i uroczyste deklarowanie świętości błogosławionego i wpis do katalogu świętych. Omówiono również problemy prawne kanonizacji bł. Wincentego Kadłubka i bł. Czesława. Problematyka ta, w niniejszym tekście szkicowo zarysowana, domaga się  rozwinięcia, pogłębienia i uzupełnienia w erudycyjnych studiach, prowadzonych wedle nowego, poszerzonego kwestionariusza badawczego.

The author subjected the analysis the notion of equivalent canonization. It deadline the canonization the moral perfection - was defined was as official acknowledgement through Apostolic Capital of holiness of life concrete human person with right of achievement by her in heroic degree or the devotion his lives for Christ, depending on acknowledgement her by pope for stately person of public cult in general Church the and inscription to catalogue of saints. The canonization concerns the life of moral Church, saint he be worshiped not only, as this, who with whole certainty be saved but also, as stately the imitation the example of Christian life (the ecclesial value of canonization process). Attention was turned on complexity this problems. It was underlined, that the equivalence of canonization treats first of all to minor element - to special procedure or external ceremonies. In equivalent canonization pope does not use ordinary canonization formula, in which is essential element formal and solemn declaring holiness blessed and registration to catalogue of saints. It was talked over legal problems of canonization blessed Wincenty Kadłubek and blessed Czesław. Problems this, in present text sketched, demands development end deepening in erudite studies, led according to new, broadened investigative questionnaire.

 

 

 

Globale E-Holdings der KMU’s – Model Bangalore im Produktions und Dienstleistungsbereich

Globalne e-holdingi produkcyjne i uslugowe MSP

prof. dr hab. Anton STASCH, s. 65

 

In der Arbeit werden die globalen Chancen der polnischen und deutschen e-Holdings, welche die Anwendung der Technologien des Internets und Wissensgesellschaft mit sich bringt. Dies ist umso mehr notwendig da, der Aufbau von globalen deutsch-polnischen e-Holdings erst am Anfang steht. Basis für solch eine gemeinsame deutsch polnische Initiative sind 190 Milliarden € Investitionen über 500 000 Unternehmen der deutschen Staatsbürgern schlesischen Herkunft in Polen, Vertreter der 3 Millionen zählenden  polnischsprachigen Diaspora in Deutschland (darunter 2 Millionen mit dem deutschen und polnischen Staatsangehörigkeit). Unsere Analyse zeigt wie revolutionär die Anwendung der Internet und Multimedia Technologien die Risikos und Nachteile der einzelnen Länder eliminiert  und die Vorteile und Gewinne des Unternehmens maximiert. Die Ergebnisse sind mit den e-HBeispielen 
•    dem physikalischen Sitz in der Schweiz, Irland , Großbritannien,
•    der Qualitätssicherung und das Endassembling (Endmontage) in deutschen Länder der Bodenseezivilisation (Baden Württemberg, Bayern, Hessen),
•    der  Forschung, Entwicklung und Produktions- Fach und Führungskräfte  aus Polen, Ukraine, Russland, Weißrussland etc.  illustriert.

W pracy przedstawione są szanse współpracy polsko niemieckiej, wynikające z możliwości wykorzystania technologii Internetowo Multimedialnych w budowie i działaniu globalnych e-holdingów. Temat ten jest istotny ponieważ w warunkach polskich i niemieckich budowa globalnych e-holdingow znajduje się w fazie początkowej. Możliwości wspólnych inicjatyw dokumentuje wielkość inwestycji 500 000 Małych i Średnich firm polsko-polonijno-ślasko-niemieckich przekraczająca 190 miliardów €. Firmy te powstały przez inwestycje przedstawicieli biznesu 3 milionowej polskojęzycznej diaspory, której 2 miliony reprezentantów posiada podwójne polskie i niemieckie obywatelstwo. Analiza przedstawiona w pracy pokazuje, iż e-holding z siedzibą logistyczną i finansowo-podatkową w Szwajcarii, Irlandii lub Wielkiej Brytanii, produkcja końcowa (assemblingiem) i kontrola jakości w Niemczech, badaniami naukowymi i produkcją w Polsce z wykorzystaniem specjalistów z Ukrainy i Białorusi maksymalizuje dochody przedsiębiorstwa, zwiększając jego możliwości inwestycyjne i globalną konkurencyjność.

 

 

 

Funkcja turystyczna małych portów morskich

Tourist function of small seaports

dr Marcin MOLENDA, mgr Weronika ŚCIANA, s. 79

 

W niniejszym artykule przedstawiono funkcję turystyczną małych portów morskich na przykładzie Kołobrzegu, Darłowa, Ustki i Władysławowa położonych na wybrzeżu Morza Bałtyckiego. W pierwszej części opisano funkcje jakie pełnią porty morskie. Następnie dokonano krótkiej charakterystyki analizowanych portów. W końcowej części artykułu zaprezentowano wykorzystanie małych portów morskich w turystyce oraz międzynarodowy ruch morski w opisywanych portach.

The present article shows tourist function in small seaports such as Kolobrzeg, Darlowo, Ustka and Wladyslawowo. These seaports are situated on the Baltic coast. The first part of the article presents functions, which are fulfilled by seaports. The second part presents a short characteristic of small seaports. The last part shows the use of small seaports in tourism and international maritime movement in small seaports.

 

 

 

Pośrednik ubezpieczeniowy w Niemczech. Wybrane zagadnienia. Część II

Insurance intermediary in Germany. Chosen questions. Part II

dr Jarosław W. PRZYBYTNIOWSKI, s. 88

 

Zasadniczą zmianą w prawie niemieckim jest likwidacja dotychczas istniejącej nieograniczonej wolności wykonywania zawodu pośrednika ubezpieczeniowego, zgodnie z którą nie występowały ograniczenia w dostępie lub wykonywaniu zawodu (tzn. każdy mógł być pośrednikiem ubezpieczeniowym). Zgodnie z nowymi regulacjami pośrednictwo ubezpieczeniowe jako działalność gospodarcza wymaga pozwolenia (§ 34d GewO). Przepis podąża, zatem za istniejącym obowiązkiem pozwolenia na pośrednictwo w handlu nieruchomościami, w pożyczkach i lokatami kapitału (§ 34d GewO).

Pośrednicy ubezpieczeniowi muszą spełniać szereg wymogów formalno - prawnych z zakresu posiadanych kwalifikacji, rękojmi należytego wykonania działalności, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, aby uzyskać pozwolenie i wpis do rejestru. Podczas wykonywania czynności pośredniczenia w zawieraniu umów ubezpieczenia ciążą na pośrednikach obowiązki informowania, doradzania, i dokumentowania udzielanych porad. Za nie wywiązywanie się z powyższych obowiązków pośrednikowi grożą sankcje.

The fundamental change of German law is liquidation of previous unlimited freedom of performing insurance intermediary job according to which there were no limits in access to this job (everyone could be an insurance intermediary). According to new regulations insurance agency as business activity requires permission (§ 34d GewO). The regulations follows existing duty for permission in real estate commerce loans and investment (§ 34d GewO).

Insurance agents need to fulfill many formal and legal requirements in domain of qualifications, guarantee of proper service, legal liability to gain permission and registry. While insurance servicing intermediaries must inform advise and evidence given advices. Not untieing the above mentioned may bring sanctions.

 

 

 

Wysiłek stabilizacyjny Polski w sferze budżetowej w latach 1995-2007.

Rozważania w kontekście planowanego przystąpienia do strefy euro

Polish stabilization efforts in the sphere of budget for the period of 1995-2007.

Considerations in context of planned accession to the euro zone

mgr Marian SZOŁUCHA, s. 99

 

W latach 90. miały miejsce różne fazy zmian w polskich finansach publicznych. W 1990 r., przede wszystkim w wyniku likwidacji rozległych subsydiów, odnotowano nawet pewną nadwyżkę budżetową. Ale już w ciągu dwóch kolejnych lat nastąpił ostry kryzys (wywołany głównie spadkiem produkcji). Pojawił się deficyt rzędu ok. 6% PKB. Sytuacja uległa poprawie w okresie 1993-1994. Następnie, aż do 1998 r. włącznie, pomimo nominalnego spadku ujemnego salda w budżecie (wywołanego z kolei wysokim wzrostem produkcji), rósł deficyt strukturalny. Lata te należy więc – wbrew pozorom – uznać za w dużej mierze zmarnowane z punktu widzenia kondycji polskich finansów publicznych. Rok 1999 i rok 2000 to z kolei okres nieudanych prób redukcji deficytu. Następne lata, w związku z pogorszeniem ogólnej koniunktury gospodarczej, przynosiły już tylko systematyczne pogorszenie sytuacji. Dopiero ożywienie, które miało miejsce w roku 2004, umożliwiło obniżenie deficytu z powrotem poniżej 3% PKB.

There have been different phases of changes in the Polish public finances during 1990s. In 1990, primarily due to liquidation of large subsidies, there was even a budget surplus recorded. But over the next two years a sharp crisis occurred (caused mainly by a decrease of production). There was a deficit of around 6% of GDP. The situation has improved in the period 1993-1994. Then, up to 1998, despite the nominal decline in negative balance of the budget (caused by an increase of production), the structural deficit grew. So, taking the condition of Polish public finances into account, those years should be considered as largely wasted. Years 1999 and 2000 were the period of following failed attempts to reduce the deficit. Next years, in connection to the deterioration of the general economic downturn, brought only a systematic worsening of the situation. It was not until the revival, which took place in 2004, has enabled a reduction of the deficit back below 3% of GDP

 

 

 

Recenzje

 

 

 

European Union Law,

Margot Horspool, Matthew Humphreys, Oxford University Press, Oxford – New York 2006,

ss. CI + 556

dr Krzysztof CZUBOCHA, s. 112

 

 

 

Instytucja unieważnienia małżeństwa w prawie polskim, Zdzisław Jancewicz, Drukarnia

Diecezjalna w Sandomierzu, Stalowa Wola 2008, ss. 291, ISBN 978-83-61307-68-6

dr Piotr TELUSIEWICZ, s. 115

 

 

 

Sprawozdania

 

 

 

VI Bielańskie Kolokwium Karnistyczne „Okoliczności wyłączające winę”,

Warszawa, 13 maja 2009 r.

dr Filip CIEPŁY, s.119

 

 

 

Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej

z cyklu „Prawo, Gospodarka, Społeczeństwo”,
p.t. Prawne formy działania współczesnej administracji, Warszawa, 15 grudnia 2008 r.

dr Małgorzata CZURYK, s. 124

 

 

 

Sprawozdanie z konferencji „Reguły kolizyjne w prawie karnym

międzynarodowym w perspektywie wykonania Europejskiego Nakazu aresztowania”,

Uniwersytet Jagielloński, 15 maja 2009 r.

mgr Damian GIL, s. 130