PRZEGLĄD PRAWNO-EKONOMICZNY

Nr 2 (1/2008) | styczeń-luty-marzec 2008

 

pobierz pdf

 

Przedmowa

dr Barbara LUBAS (Redaktor Naczelna), s. 3

 

Artykuły

 

 

Fundacje prawa publicznego - charakterystyka na przykładzie fundacji Zakłady Kórnickie

Public Law Foundations In Poland - characteristics of the examples

mgr Agnieszka SOBCZAK, s. 6

Analiza prawna na temat szczególnego rodzaju podmiotów działających w trzecim sektorze, czyli fundacji prawa publicznego. Obecnie w Polsce istnieje trzy fundacje prawa publicznego, dodatkowo jest projekt utworzenia czwartej fundacji prawa publicznego. Artykuł prezentuje ich specyfikę w odniesieniu do fundacji prywatnych i przybliża rozwiązania prawne, ukazując je na konkretnym przykładzie - fundacja Zakłady Kórnickie.

A legal analysis of the public law foundation, a type of third sector entity separately regulated by Polish legislation. An article discussing the public law foundation construct with private foundations and explains the workings of the relevant legal mechanisms, illustrating her remarks with concrete example - foundation Zakłady Kórnickie.

 

 

 

Spółki prawa handlowego na tle przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

Commercial law company as a non-governmental organization in the Act of Public Benefit Activity and of Volunteer Work

mgr Agnieszka SOBCZAK, s. 12

Podstawowa kwestia dotyczy możliwości i zasadności uznania spółek prawa handlowego za organizacje pozarządowe. Autor cytuje wyrok Sądu Rejonowego we Wrocławiu, który uznał spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością za organizacje pozarządową a w konsekwencji wpisanie jej do rejestru organizacji pożytku publicznego. Okazuje się że, chociaż postrzeganie wielu spraw przez przedstawicieli sektora pozarządowego i państwo jest zbieżne to jednak wciąż pozostają istotne różnice stanowisk. Ten tekst analizuje stan prawny wskazując, że w świetle obowiązującej ustawy z dnia 24.04.2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie istnieją przesłanki do uznania spółek prawa handlowego za organizacje pozarządowe. Artykuł wskazuje na skutki, jakie powyższy stan prawny może wywołać.

Commercial Law Company as a non-governmental organization in the Act of Public Benefit Activity and of Volunteer Work.
The question of the possibility, and the rationale, of recognizing corporate entities as NGOs is associated with a legal "precedent" where under, in a 2004 decision, the District Court in Wroclaw deemed a limited liability company to constitute an NGO carrying on public utility activity and, accordingly, ruled that is should be interred in the register of public utility organizations. It turns out that, while the views on many issues taken by the NGO sector and by the state have much in common, significant differences of opinion persist. analysis of the pertinent laws brings this text to the conclusion that the Wroclaw court had valid grounds for it decision. The article argues for the amendment of certain provisions of the Act on Public Benefit Activity and on Volunteer Work which they consider to be loopholes.

 

 

 

"Braki" pełnomocnictwa do zawarcia małżeństwa jako podstawa unieważnienia małżeństwa

Deficiencies of the power of attorney for marriage union
as the base for annulment of marriage

ks. dr Zdzisław JANCEWICZ, s. 21

Polskie prawo rodzinne dopuszcza możliwość zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika. Podstawę prawną dla przedmiotowej kwestii stanowi art. 6 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Nie jest to jednak regulacja pełna, dlatego należy odwołać się do przepisów ogólnych kodeksu cywilnego o pełnomocnictwie.
Dopełnieniem wspmnianego przepisu jest art. 16 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zawierający przesłanki, które mogą być podstawą unieważnienia małżeństwa. Pierwszą z nich jest brak zezwolenia sądu na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika. Kolejna związana jest z nieważnością pełnomocnictwa. Ostatnia zaś dotyczy skutecznie odwołanego pełnomocnictwa.
W przypadku zaistnienia, którejkolwiek z przesłanek mocodawcy będzie przysługiwało prawo wniesienia powództwa o unieważnienie małżeństwa.

Il diritto famigliare polacco ammette la possibilità di unirsi in matrimonio per procura e lo definisce l'articolo 6 del codice famigliare e tutelare che però non contiene norme esaurienti. Perciò è necessario riferirsi alle norme del codice civile della procura. L'articolo 16 del codice famigliare e tutelare comprende tre premesse che costituiscono la base dell'annullamento del matrimonio. La prima è la mancanza della licenza della corte per unirsi in matrimonio per procura. La seconda è legata all'invalidità della procura. L'ultima invece riguarda la procura revocata efficacemente.

 

 

 

Wykonywanie funkcji publicznych przez duchownego w procedurze zawierania małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej

Performing public duties by a clergyman in the procedure of contracting the civil marriage in a confessional form

dr Anna TUNIA, s. 33

Przedmiotem niniejszego artykułu jest ukazanie zakresu funkcji publicznych, jakie realizuje duchowny w procedurze zawierania małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej. Przede wszystkim omówiona w nim została podstawa nabycia prawa do sprawowania tych funkcji, oraz charakter wykonywanych przez niego czynności. Wyjaśnione zostało, iż duchowny nie jest funkcjonariuszem państwowym, ale w toku omawianego procesu wykonuje zadania zlecone z zakresu administracji publicznej.

The subject of the following article is a presentation of the scope of public functions which a priest accomplishes in the procedure of contracting the civil marriage in the confessional form. First of all, the article points at the basis of entitlement to perform those duties and the nature of activities the priest is dealing with. It was elucidated that the priest is not a public official but in the course of discussed process he executes the tasks following the extent of public administration.

 

 

 

Podmioty postępowania sądowoadministracyjnego

Subjects judical administrative conduct

mgr Katarzyna KUŁAK-KRZYSIAK, s. 41

Zakres znaczeniowy pojęcia „strona" w kontekście art. 12 obejmuje trzy rodzaje podmiotów postępowania . Należy do nich strona postępowania sądowoadministracyjnego czyli skarżący i organ, którego skarga dotyczy, jest nim również uczestnik postępowania na prawach strony, a także ustawa używa tego określenia na oznaczenie „uczestników postępowania". Można zatem przyjąć, że ilekroć w ustawie mówi się, że dane uprawnienie przysługuje „stronie", należy je również odnosić do innych uczestników postępowania.
Skargę rozstrzyga niezawisły sąd administracyjny. Można natomiast wyróżnić dwie kategorie podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi: te które składają skargę w celu ochrony własnego interesu prawnego oraz te, które składają skargę w cudzej sprawie- w celu ochrony obiektywnego porządku prawnego . W postępowaniu przed sądami administracyjnymi uczestniczą więc dwie strony o spornych interesach.
W niniejszym artykule starałam się w sposób skondensowany przybliżyć Państwu pojęcie i charakterystykę „strony" w postępowaniu sądowoadministracyjnym.

The term 'a party' in the context of art.12 combines three kinds of bodies in administrative procedure. It includs a claimant and a defendant of administrative procedure and also a third party involved or according to the letter of statute 'a participant'. Therefore, at every instance the statute mentions that the claimant or defendant is entitled to a right , other participants are also entitled to it.
A claim is decided by an independent administrative court. There are, however, two types of party entitled to bring a claim: these who are bringing a claim in their own interest and those acting on behalf of others in order to protect the rule of law. There are therefore two acting parites of contradicting interests.
In the above article my aim was to briefly describe the term and meaning of 'a party' in judicial-administrative procedure.

 

 

 

Oszukańcze oznaczenie towarów i usług w świetle art. 10 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Deceitful naming of goods and services within article 10 of the law on unfair competition

dr Grzegorz TYLEC, s. 50

Artykuł dotyczy problematyki związanej z ochroną prawną oznaczeń służących identyfikacji towarów i usług w obrocie gospodarczym. Podobieństwo oznaczeń lub zawłaszczenie cudzego oznaczenia towaru lub usługi może prowadzić do naruszenia zasad uczciwej konkurencji z tego też względu niniejsze opracowanie odnosi się do zagadnienia ochrony oznaczenia wyznaczanej przez regulację art. 10 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Autor opracowania przeanalizował zakres przedmiotowy analizowanej regulacji prawnej, pojecie zdolności odróżniania oznaczenia towaru oraz kwestie związane z wprowadzeniem w błąd nabywców towarów przez oznaczenia podobne.

This article focuses on issues concerning legal protection of marks - features identifying goods and services in commercial trade. Adopting another partyis mark without their consent or using a similar one may result in infringment of fair competition rules. Hence, the present paper deals with the issue of the protection of marks regulated in article 10 of the law on unfair competition.

 

 

 

Status prawny dyrektora szkoły. Zarys problamatyki

School's principal legal status. The angle of problem's outline

dr Magdalena PYTER, s. 59

Zasadna wydaje się teza, że stanowisko dyrektora szkoły należy zaliczyć do specyficznych. Wynika to głównie z zadań, jakie ma do zrealizowania w czasie trwania kadencji. Biorąc powyższe pod uwagę, nie może budzić zdziwienia fakt, że wybór odpowiedniego kandydata jest obwarowany wieloma ścisłymi wytycznymi. Zupełnie uzasadnione wydają się ścisłe kryteria, a zarazem szerokie spectrum kwalifikacji, jakimi powinien wykazać się kandydat na wspomniane stanowisko. Podobnie przedstawia się problematyka procedury konkursowej. Zaangażowanie wielu osób ze środowiska samorządowego oraz oświatowego ma zagwarantować, że wybrany w drodze konkursu dyrektor szkoły podoła zadaniom przed nim postawionym.
Interesującym zagadnieniem jest przedstawienie zasad wyboru i sprawowania funkcji dyrektora przez osobę nie będącą nauczycielem. Problematyka ta nie została zamieszczona w tym artykule. Stąd też zasadny wydaje się postulat o jej realizację.

The article says about school's principal legal status. The article consists of the four parts. First part: Indtroduction. Second part: The qualifications to hold the school's princiapl seat. Third part: Competition. Fourth part: The conclusions close the article. The problem cointained in the article is very serius, because it concerns the issue, which is still actual today.

 

 

 

Rola mediacji w osiaganiu sprawiedliwości naprawczej w procesie Karnym

prof. dr hab. Andrzej MURZYNOWSKI, s. 65

Autor w artykule podnosi niektóre zagadnienia związane z wykorzystywaniem mediacji w sferze stosowania przepisów prawa karnego. Ponadto w treści artykułu przywołuje się możliwośc wykorzystywania mediacji w innych sferach życia, np. w dziedzinach stosunków prawnych i społecznych. Autor jest wybitnym specjalistom w dziedzinie mediacji, ponadto przywołuje szeroka bibliografie pomocna w zrozumieniu problemu.

 

 

 

Kwalifikowanie umów zawieranych w obrocie na rynkach rolnych

Qualification of the contracts on the agricultural commodity markets

dr Przemysław PYTLAK, s. 75

Szczególnie istotnym instrumentem ingerencji w obrót na wspólnotowych rynkach rolnych są przepisy odnoszące się do zasad kształtowania stosunków prawnych między funkcjonującymi na nich producentami rolnymi oraz przedsiębiorstwami.
Unijne akty prawne regulujące branżowe rynki rolne oznaczają rodzaje (typy) umów zawieranych w obrocie nie kreując umów nazwanych, inkorporowanych do prawa krajowego państw członkowskich.
Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia celowości, możliwości oraz zasad kwalifikowania umów organizujących poszczególne branżowe rynki rolne jako jednej ze znanych prawu polskiemu umów nazwanych.

One of the most important instruments utilsed by the European Union to influence the trade on the agricultural commodity markets are regulations concerning contracts between producers and undertakings operating on the markets.
The EU's regulations define contracts organising particular agricultural markets (i.e. hops, tobacco, sugar, milk markets) through dermining demands whitch those contracts should fulfill without creating named contracts, incorporated to law systems of the member countries.
The present study proposes how to qualify contracts regulated by european law on the basis of polish law system. The principle of the proposed qualification is comparison between obligations resulting from contracts regulated by european law and obligation scheme resulting from the definition of one the named contracts described by civil code.

 

 

 

Rodzina a pomyślność gospodarcza państwa

The family and economic prosperity of a state

mgr Sławomir HYPŚ, s. 85

Artykuł jest próbą zwrócenia uwagi na istniejące zależności między kondycją społeczną rodziny a pomyślnością gospodarczą państwa. Rozwój cywilizacyjny ostatnich stuleci spowodował wielkie przemiany społeczno-ekonomiczne. Przemiany te nie pozostały bez znaczenia dla rodziny, która pod ich wpływem doświadczyła kryzysu. Rodzina nie wypełniająca swoich zadań osłabia państwo, które jest również formą organizacji społecznej. Można zatem postawić tezę o istnieniu ścisłej relacji między sytuacją państwa, także gospodarczą, a kondycją rodziny - prawidłowo funkcjonująca rodzina warunkuje w swoisty sposób rozwój gospodarczy kraju. Podstawą pomyślności państwa jest zatem pomyślność rodzin.

The stage of development of civilization of 21st century demands a new attitude to the question of economic processes going on in the world. The type of economy hitherto existing and concentrated upon the biggest possible profit seems to be an inadequate solution as it has led to a specific social crisis most clearly visible in the highly developed countries. That is why it is necessary to draw new objects of modern economy based on the common welfare of all people, the essence, objective and guiding principle of which is man and his good. It must be the economy of new humanism, i.e it's central point is to be man and his good in the aspect of community. The new humanism should specially be seen in the care for family. Family is a community of people, which is the basis of everybody's existence. The close relationship of a man with his/her family has also substantial influence upon the economic situation of the state which is "a family of families". Such formulation of the objectives of economy, in the face of crisis of earlier conceptions, is viewed upon with a growing interest. Nowadays the economic liberals, who are adverse to any interference of the state in the economic processes, appeal to the government to promote active pro - family politics. The civilization development during the latest centuries resulting from the appearance of new possibilities and new people's needs and necessity to provide for them caused great socio - economic changes. The results of those changes, connected mainly with two economic processes, i.e. industrialization and urbanization are still present in the life of the society and they are characterized nowadays mainly by the proceeding division of labour, migration, mechanization, and automatization of the process of labour and production, discovering new materials and more effective sources of energy, growth of productivity, and the resulting growth of the national revenue, as well as the origin and development of big cities and city - industrial agglomerations.
Those changes are not meaningless for the institution of family, which experiences a crisis due to them - it is revealed in a more and more frequent disturbances of its natural structure and functions. A family that does not perform it tasks immediately weakens the state which is a form of social organization. Thus we may formulate a thesis about the existence of close relationship between the situation of the state - also the economic situation - and the condition of a family - its economic is in a specific way a requisite of the economic development of the country. The prosperity of families is thus the basis of prosperity of the state.

 

 

 

Kilka uwag na temat majątku rodzinnego

A few remarks on family property

dr Piotr TELUSIEWICZ, s. 95

Polskie ustawodawstwo podaje zróżnicowane definicje rodziny, dostosowując każdą z nich do konkretnej regulacji prawnej. Brak jednolitości w tym zakresie powoduje, iż dyskusyjne zagadnienia dotykające istoty rodziny i jej funkcjonowania, nie mogą być ostatecznie wyjaśnione i doprecyzowane. Problem ten dotyczy kwestii majątku rodzinnego, co do którego trudno ustalić zakres przedmiotowy i podmiotowy oraz zastosować istniejące przepisy proceduralne. Zaznaczyć jednak trzeba, że przejawy majątku rodzinnego występujące w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym dają wystarczającą podstawę ku temu by prowadzić dyskusję co do przedmiotowego zagadnienia.

Polish legislation gives various definitions of the family, adjusting each of them to a specific regulation by law. The lack of uniformity in this field leads to inability to clarify and specify the disputable issues concerning the essence of the family and its functioning. This problem concerns the matter of family property, whose subjective and objective range cannot be defined and where rules of practice cannot be applied. It is necessary to say that trappings of family property present in Family and Protective Code provide the necessary basis for a discussion on the subject.

 

 

 

Koszyka świadczeń gwarantowanych

Benefit Health Basket Package

mgr Jaromir MIASKOWSKI, s. 105

Artykuł stanowi próbę wyjaśnienia problematyki związanej z szeroko rozumianym pojęciem „koszyka świadczeń gwarantowanych". Przedstawione zostały strategiczne definicje w funkcjonowaniu systemu opieki zdrowotnej a jednocześnie integralnie związane z instytucją koszyka. Uwaga została zwrócona także na orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w zakresie prawa do ochrony zdrowia, podstawowych zadań i obowiązków ciążących na ustawodawcy względem obywateli - pacjentów.

This article presents different way of meaning of benefit health basket package. The Polish system of the health care needs changes and one need the basket for guarantee of the patient basic laws. Thats way the situation they require patient, his wholesome needs, demands on definite services from the side of you to the adjustment. The benefit basket package should make up the rationalization of expenses on the health care and show necessary procedures to saving health and human life. The„basket of medical procedures" institute the great challenge for his creators because of his strategic value in correct functioning the system of the health care.

 

 

 

Analiza przebiegu realizacji w Polsce Krajowego Programu Reform na rzecz Strategii Lizbońskiej - wg stanu na dzień 31 grudnia 2006 r.

dr Antoni MAGDOŃ, s. 114

Opracowanie zawiera dokładna analizę przebiegu realizacji w Polsce Programu Reform na rzecz Strategii Lizbońskiej. Jest to Program, który w swojej treści planował stworzenie z Unii Europejskiej najbardziej konkurencyjnej, opartej na wiedzy gospodarki świata, zdolnej do utrzymania zrównoważnego wzrostu gospodarczego, stworzenia większej ilości lepszych miejsc pracy oraz zachowania spójności społecznej. Autor wskazuje w treści opracowania co dotychczas osiągnieto we wdrażaniu powyższej strategii, co trzeba zmienić oraz jakie zadania muszą być jeszcze wykonane. Artykuł w sposób znaczny powinien przybliżyć zadania powyższej strategii.

 

 

 

Model Doskonałości EFQM jako narzędzie wspomagające proces doskonalenia organizacji

The EFQM Excellence Model as a tool for improvement in the organization

mgr Magdalena SZYDEŁKO, s. 121

Europejska wizja jakości, na miarę XXI wieku, traktuje o konieczności solidarnego i świadomego działania uczestników życia gospodarczego i społecznego w realizowaniu nowej filizofii zarządzania przedsiębiorstwem. Filozofia ta polega na podejmowaniu takich działań na rzecz doskonalenia organizacji, które podnoszą jej wartość i przyczyniają się do zdobywania przewagi konkurencyjnej.

The article presents The EFQM Excellence Model as a framework for managing and continuous improvement in the organization. The EFQM Excellence Model is a practical toll than can be used in a number of different ways: as a tool for self-assessment, a way to benchmark with order organizations, as a guide to indentify areas for improvement, as the basic for a common vocabulary and a way of thinking and as a structure for the organization's management system.

 

 

 

Prognozowanie na podstawie praw funkcjonowania systemu. Prognozowanie procesów opisujących działanie systemu w przypadku zagregowanego wejścia

dr Maria BOROWSKA, s. 129

Praca zawiera rezultaty należące do kierunku badań przedstawionych w artykule. Wyprowadzono wzory dla prawdopodobieństw warunkowych oraz układ równań różniczkowych, które spełniają odpowiednie prawdopodobieństwa w przypadku, gdy poziom zapasów jest maksymalny. Ponadto także probalistyczny opis działania rozważanego systemu oraz jego wykorzystanie do uzyskania prognoz procesów charakteryzujących funkcjonowanie systemu w przypadku zagregowanego wejścia.

 

 

 

Sprawozdania i recezje

 

Rec: D. Katarzyna-Chmiel, "Podstawy prawne i organizacyjne oświaty. Prawo oświatowe w zarysie", Warszawa 2006.

dr Magdalena PYTER, s. 141

 

 

 

IV Ogólnopolskie Sympozjum Naukowe połaczone ze Zjazdem Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego, pt. "X lat regulacji problematyki wyznaniowej w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. Próba oceny"

dr Anna TUNIA, s. 145

 

 

 

Międzynarodowa konferencja naukowa, pt. "Prawo rzymskie a kultura prawna Europy"

mgr Dorota Stolarek, s. 152

 

 

 

Sprawozdanie z konferencji "W poszukiwaniu dobrej administracji"

dr Katarzyna MIASKOWSKA-DASZKIEWICZ, s. 157

 

 

Sprawozdanie z konferencji naukowej, pt. "Standardy wykonywania władzy publicznej"

dr Lidia K. JASKUŁA, s. 161