Bł. ks. Stefan Grelewski (1898-1941)

Urodził się 3 lipca 1898 r. w Dwikozach k. Sandomierza w rodzinie Michała Józefa i Eufrozyny z d. Jarzyna. Miał dwóch braci, w tym młodszego Kazimierza, również wyniesionego na ołtarze. Uczył się w Górach Wysokich, Progimnazjum w Sandomierzu, a następnie w Gimnazjum w Janowie Lubelskim. W 1916 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Sandomierzu. W 1919 r. jako kleryk został skierowany na studia z prawa kanonicznego na Wydziale Prawa Kanonicznego i Nauk Moralnych KUL. Uczęszczał na seminarium o. prof. Gommara Michielsa OFCap. 12 października 1921 r. w katedrze sandomierskiej przyjął święcenia kapłańskie z rąk bpa Mariana Ryxa. W następnym roku (5 IV) złożył egzamin i uzyskał stopień licencjata prawa kanonicznego. Następnie kontynuował studia w Strasburgu uzyskując w 1924 stopień doktora prawa kanonicznego. W czasie studiów działał wśród polskich emigrantów w ośrodkach robotniczych we Francji.

W latach 1925-1928 był generalnym sekretarzem Związku Robotników Chrześcijańskich w Radomiu. Organizował pracę Związku na terenie diecezji sandomierskiej. Założył dwutygodnik Związku Hasło (1927-1931). Był również odpowiedzialny za wydanie Rocznika Diecezji Sandomierskiej (w latach 1929-1930). W latach 1928-1931 pracował jako prefekt szkół powszechnych męskich, a od 1932 do wybuchu wojny w Państwowym Męskim Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Radomiu.

W czasie okupacji niemieckiej pozostał w mieście ucząc religii w tajnym nauczaniu, jednocześnie, od 1940 r., był rektorem kościoła pw. Świętej Trójcy. Został aresztowany 24 stycznia 1941 r. wraz z młodszym bratem Kazimierzem. Przywieziony do siedziby Gestapo, torturowany, a następnie wywieziony w lutym do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz, gdzie otrzymał numer obozowy 10444. W maju bracia zostali przewiezieni do obozu Dachau. Tam, 9 maja 1941 r., ks. Stefan zmarł z głodu i wycieńczenia w szpitalu obozowym, przygotowany na śmierć przez swego brata Kazimierza.

Był publicystą, pisarzem, tłumaczem z języka niemieckiego i francuskiego. Miał opinię najlepszego znawcy wyznań i sekt religijnych w ówczesnej Polsce. Wydał m.in. Sekty religijne w Polsce (Radom 1933); Sekty religijne w Polsce współczesnej (Sandomierz 1937); Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej. Zarys stanu prawnego wyznań religijnych w Polsce (Lublin 1937). Przetłumaczył m.in. z języka niemieckiego książkę pt. Jezus Chrystus autorstwa prof. Karola Adama i dwie książki kard. Adolfa Bertrama Charyzmaty duszy i pracy kapłańskiej oraz W służbie ideałów Akcji Katolickiej. Drukował artykuły m.in. w Słowie Narodu, Przewodniku Katolickim, Ateneum Kapłańskim. W 1930 r. powołał do życia czasopismo Prawda Katolicka, którego był redaktorem do 1935 r. Pełnił funkcję prezesa Związku Inteligencji Polskiej w Radomiu, działał w „Caritas”. Był współorganizatorem I Kongresu Eucharystycznego Diecezji Sandomierskiej w 1932 r.

Charyzmatyczny duszpasterz młodzieży został beatyfikowany przez papieża św. Jana Pawła II w Warszawie 13 czerwca 1999 r. w gronie 108 błogosławionych męczenników II wojny światowej. W maju 2019 r. niemieckie stowarzyszenie „Błogosławieni Męczennicy z Dachau” poinformowało, że odnaleziono urny z prochami czterech kapłanów na cmentarzu w Monachium, w tym ks. Stefana Grelewskiego.

 

Bibliografia: J. Krasiński, Grelewski Stefan, Słownik polskich teologów katolickich, t. 5, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 513-517; S. Makarewicz, Sługa Boży ks. Stefan Grelewski (1898-1941), w: Męczennicy za wiarę 1939-1945, Warszawa 1996, s. 178-182; J. Misiurek, Polscy święci i błogosławieni. Życie – duchowość – przesłanie, Kraków 2009, s. 328-330; M. Pawelec, Stefan Grelewski, w: Święci z KUL-u, red. G Barth, K. Guzowski, Lublin 2015, s. 207-209; E. Przekop, Grelewski Stefan, w: Encyklopedia Katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol. 146; W. Wójcik, Stefan Grelewski, w: Polscy kanoniści (wiek XIX i XX), t. 1, Warszawa 1981, s. 160-161; F. Zbroja, Grelewski Stefan, w: Polski Słownik Biograficzny, t. VIII, Wrocław 1960, s. 574.

 

https://www.youtube.com/watch?v=CucxfNmd9Ng

https://catholicsaints.info/blessed-stefan-grelewski/

 

 

Irena Wodzianowska


WSPÓŁPRACA

ikona
ikona
ikona
ikona
ikona