Historia Katedry Biografistyki Pedagogicznej

 

     Katedra jest dość młodą jednostką badawczą w strukturach uniwersyteckich KUL. W 2000 r. dr hab. Grażyna Karolewicz, prof. KUL wystąpiła z inicjatywą powołania Katedry Biografistyki Pedagogicznej i uzasadniła potrzebę jej powstania. Propozycja ta została zaakceptowana przez Radę Instytutu Pedagogicznego. Pozytywnie wypowiedziała się również Rada Wydziału Nauk Społecznych KUL. Senat Akademicki 1 marca 2001 r. powołał Katedrę Biografistyki Pedagogicznej, a jej kierownikiem została dr hab. Grażyna Karolewicz, prof. KUL. Prof. Karolewicz już od końca 1994 r. prowadziła w Instytucie Pedagogiki badania nad biografistyką (Potrzeba badań nad biografistyką pedagogiczną, Lublin 2000; Biografistyka a pedagogika chrześcijańska, w: Wychowanie chrześcijańskie między tradycją a współczesnością, red. A. Rynio, Lublin 2007, s. 220-229), seminarium magisterskie, a od 2000 r. seminarium doktoranckie z biografistyki pedagogicznej. Wówczas pod jej kierunkiem powstało wiele rozpraw dotyczących osób zasłużonych dla kultury polskiej lub regionu, niektóre z nich ukazały się drukiem. Po przejściu na emeryturę G. Karolewicz, w latach 2004-2006 kuratorem Katedry Biografistyki Pedagogicznej był ks. prof. dr hab. Edward Walewander. Od 1 stycznia 2008 r. funkcjonowanie Katedry zostało zawieszone.

         Dnia 12 kwietnia 2010 r. Rada Instytutu Pedagogiki wystąpiła z wnioskiem do Rady Wydziału Nauk Społecznych o reaktywowanie wspomnianej Katedry. Rada Wydziału 15 kwietnia jednogłośnie poparła prośbę. 29 kwietnia Senat Akademicki KUL jednomyślnie reaktywował Katedrę Biografistyki Pedagogicznej z dniem 1 października 2010 r., a na jej kierownika powołano dra hab. Ryszarda Skrzyniarza, prof. KUL. Od 1 październiak 2009 r. prowadzone jest przez kierownika Katedry seminarium magisterskie, a od 1 październiak 2010 r. seminarium doktoranckie z Biografistyki pedagogicznej. Od kwietnia 2012 r. Katedra Biografistyki Pedagogicznej, jako pierwsza w Instytucie Pedagogiki, posiada własne logo.

     Patronką Katedry Biografistyki Pedagogicznej jest św. Jadwiga Andegaweńska, król Polski, odnowicielka Akademii Krakowskiej.

 

Cele Katedry Biografistyki Pedagogicznej:

 

  • zachowanie i kultywowanie tradycji narodowych i etnicznych oraz pamięci społecznej, szczególnie w obliczu zaniedbań w okresie panowania pedagogii instrumentalnej (pedagogika socjalistyczna);
  • rejestrowanie pamięci owybitnych pedagogach i osobach zasłużonych dla polskiej kultury, zwłaszcza chrześcijańskiej, wywodzących się z innych kręgów etnicznych, kulturowych, religijnych i społecznych, a także żyjących i działających na pograniczach kulturowych, społecznych i religijnych;
  • badanie pamięci społecznej różnych grup (intelektualnych, regionalnych, pokoleniowych) celem analizy ich cech charakterystycznych (metoda tzw. biografii zbiorowej);
  • rozwój pedagogiki miejsc pamięci w Polsce (szczególnie obozów zagłady, np. na Majdanku);
  • opisywanie historii postaci znaczących dla małych ojczyzn;
  • współpraca z instytucjami pielęgnującymi pamięć o ludziach zasłużonych;
  • opracowanie „mapy” pedagogiki w Polsce, ilustrującej generacje uczonych oraz rozlokowanie instytutów (katedr) pedagogicznych aktualnie i w przeszłości;
  • ustalanie faktów z życia oraz analizowanie przebiegu karier osób znaczących;
  • prowadzenie debat wokół zagadnienia prawdy historycznej i nieobecnych dyskursów biograficznych;
  • refleksja nad kreowanymi współcześnie wzorami osobowymi (role models) i ich aplikacja w edukacji;
  • refleksja nad wykorzystaniem wzorów osobowych w tworzeniu instytucji kulturalnych i oświatowo-wychowawczych (zagadnienie autorytetu, analiza sylwetek liderów i innych postaci znaczących);
  • popularyzacja postaci znaczących w Polsce poprzez publikacje, seminaria, konferencje i fora dyskusyjne;
  • gromadzenie przekazów, wspomnień, dokumentów i artefaktów oraz innych świadectw ludzkich: losów, karier, przemian, upadków, odejść, zwrotów i powrotów;
  • popieranie i inicjowanie komunikacji międzyludzkiej i międzypokoleniowej.

 

Strategia rozwoju Katedry Biografistyki Pedagogicznej:

 

  • powstało Archiwum Multimedialne Biografistyki Pedagogicznej, w którym są gromadzone wywiady przeprowadzane przez studentów i kierownika Katedry oraz skanowane i kserowane źródła udostępnione przez mgr Marię Kunowską-Porębną, córkę prof. Stefana Kunowskiego; zaplanowano wywiady z prof. Grażyną Karolewicz (zajmowała się badania dziejów KUL-u) oraz ks. prof. Markiem Zahajkiewiczem (znał bardzo dobrze i posiada materiały do czasów rektora bpa Mariana Rechowicza) oraz z innymi osobami (na razie jest to wyszukiwanie takich osób oraz rozmowy z nimi, aby wyraziły zgodę na wywiad);
  • założona została „Kronika Katedry Biografistyki Pedagogicznej”;
  • tworzenie biblioteczki-ośrodka gromadzącego literaturę biograficzną;
  • projekt bibliografii biografistyki polskiej;
  • współpraca z Encyklopedią katolicką – opracowywanie haseł-biogramów pedagogów;
  • planowany jest cykl konferencji, seminariów naukowych dotyczących zagadnień związanych z biografistyką pedagogiczną, m.in. na temat metodologii badań w biografistyce pedagogicznej, wybitnych pedagogów oraz osób godnych zachowania w pamięci historycznej;
  • planowane są dwie serie wydawnicze: „Biblioteka Katedry Biografistyki Pedagogicznej” – prace teoretyczne poświęcone biografistyce, badaniom naukowym w tym zakresie oraz „Sylwetki uczonych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”;
  • planowane jest powstanie czasopisma „Biografistyka Pedagogiczna” oraz nawiązanie współpracy z czasopismami biograficznymi istniejącymi na świecie (np. USA, Ukraina);
  • w związku ze zbliżającym się w 2018 r. stuleciem KUL-u zostały podjęte pierwsze działania zmierzające do przygotowania publikacji Sto biografii na stulecie KUL, w formie słownika biograficznego profesorów, wychowawców i pracowników naukowych KUL;
  • badania Katedry będą koncentrowały się na sylwetkach: uczonych, wychowawców, nauczycieli, ale będą również otwarte na inne środowiska (np. miejscowość, parafia, szkoła, wspólnota, miejsca pamięci, np. obóz koncentracyjny na Majdanu), które wnoszą nowe wartości do wychowania młodych pokoleń;
  • planowane jest skompletowanie zespołu badawczego i wystąpienie o grant na badania nad „mapą” pedagogiki w Polsce – opis generacji uczonych, krótkie biogramy i ważniejsze instytuty w Polsce;
  • planowane jest zorganizowanie „Kina biograficznego” – propagowanie ambitnych biografii filmowych;
  • utworzenie Forum biografistyki i rozpoczęcie badań biograficznych w edukacji;
  • ogłoszenie konkursu na wspomnienia o KUL-u (pamięć o uczelni i osobach z nią związanych).

 

 

Dr hab. Grażyna Karolewicz, prof. KUL

(założycielka Katedry Biografistyki Pedagogicznej)

i dr hab. Ryszard Skrzyniarz, prof. KUL)

 

 

Październik 2010 r.

Dr hab. Grażyna Karolewicz, prof. KUL

i dr hab. Ryszard Skrzyniarz w otoczeniu studentów

seminarium magisterskiego z Biografistyki pedagogicznej

 

 

 

Spotkanie opłatkowe w Katedrze Biografistyki Pedagogicznej, grudzień 2010 r.

Autor: Liliana Kycia
Ostatnia aktualizacja: 14.01.2024, godz. 20:38 - Iwona Szewczak