Jan Warmiński (1945-2021)
Urodził się 29 kwietnia 1945 r. we w. Sosnówka (pow. włodawski). Był najmłodszym z czworga dzieci Franciszka i Anastazji z d. Kozioł, zajmujących się rolnictwem. Edukację rozpoczął w Szkole Podstawowej w Sosnówce, a następnie w latach 1959-1963 kształcił się w Liceum Ogólnokształcącym w Wisznicach (ob. im. Władysława Zawadzkiego), gdzie uzyskał świadectwo maturalne.
Po zdaniu egzaminów wstępnych na studia, podjął naukę w KUL. Studia historyczne zwieńczył uzyskaniem 21 listopada 1968 r. tytułu magistra na podstawie pracy pt. Losy jeńców rosyjskich w postaniu listopadowym 1830-1831, napisanej pod kierunkiem prof. Władysława Rostockiego (1912-2004).
Pracę zawodową rozpoczął już w trakcie studiów jako nauczyciel w Szkole Podstawowej w Bychawce (1 stycznia 1967 – 31 sierpnia 1970 r.). W tym czasie uczęszczał także na seminarium doktoranckie u prof. Stanisława Herbsta (1907-1973) na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1953-1977 KUL, decyzją władz PRL, nie posiadał możliwości nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego, w związku z tym osoby związane z Katolickim Uniwersytetem przygotowywały rozprawy doktorskie pod opieką prof. Herbsta. 1 września 1970 r. został zatrudniony w Międzywydziałowym Zakładzie Leksykograficznym (przekształconym później w Instytut Leksykograficzny) na stanowisku asystenta dokumentacji naukowej. 1 września 1973 r. uzyskał awans zawodowy na stanowisko młodszego dokumentalisty, zaś 1 grudnia 1975 – starszego dokumentalisty.
3 listopada 1979 r. obronił rozprawę doktorską pt. Województwo podlaskie w powstaniu listopadowym 1830-1831, napisaną pod kierunkiem prof. Stefana Kieniewicza na Wydziale Historycznym w Uniwersytecie Warszawskim. 1 maja 1990 roku J. Warmiński otrzymał stanowisko starszego asystenta naukowego, zaś 1 października 2001 roku został adiunktem. W 2007 roku ks. Stanisław Wilk, rektor KUL przyznał mu nagrodę indywidualną II stopnia za całokształt działalności naukowo-dydaktycznej i publikację pod tytułem „Losy jeńców rosyjskich w postaniu listopadowym 1830-1831”. W Instytucie Leksykografii KUL pracował do 31 grudnia 2010 roku, wykazując się sumiennością i zaangażowaniem przy realizacji powierzonych zadań, po czym przeszedł na emeryturę.
Głównymi nurtami zainteresowań i prac naukowo-badawczych Jana Warmińskiego były: historia nowożytna Polski (specjalizował się w badaniach dotyczących dziejów Podlasia i Lubelszczyzny), historiografia dziejów wojskowości polskiej i historyczno-kościelna oraz biografistyka (głównie hasła w „Encyklopedii katolickiej”) i bibliografia (m.in. Recenzje i omówienia Encyklopedii katolickiej (w: Leksykografia chrześcijańska na progu trzeciego tysiąclecia, red. B. Migut, Lublin 2002, s. 181-189), Skróty bibliograficzne z zakresu nauk humanistycznych – cz. 1, [Wykaz skrótów bibliograficznych: wydania, tomy, zmiany tytułów (i sygnatury)]; cz. 2, [Indeks tytułów bibliograficznych, autorów, redaktorów i wydawców druków zwartych – ich skróty: klucze bibliograficzne], Lublin 2013; Wykaz skrótów bibliograficznych: sygnatury, wydania, tomy i zmiany tytułów, Lublin 2009).
Jego publikacje naukowe weszły na stałe do historiografii dziejów wojskowości polskiej. Dominującym bowiem w twórczości naukowej stał się temat powstania listopadowego. Ukazała się monografia (Losy jeńców rosyjskich w powstaniu listopadowym 1830-1831, Lublin 2006) oraz wiele artykułów naukowych (m.in.: Wyżywienie jeńców rosyjskich w czasie powstania listopadowego 1830-1831 („Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 22 (1974), nr 3, s. 467-489), Żydzi województwa podlaskiego w powstaniu 1830-1831 r. („Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 29 (1980), nr 4/116, s. 25-44), Wkład województwa podlaskiego w powstanie 1830-1831 roku – Mobilizacja („Rocznik Lubelski” 22 (1980), s. 49-69), Obwód radzyński ze szczególnym uwzględnieniem Międzyrzecczyzny w powstaniu listopadowym („Rocznik Międzyrzecki” 12-13(1980-1981), s. 65-138), Siedlce w okresie powstania listopadowego („Rocznik Mazowiecki” 8 (1984), s. 23-53), Ucieczki jeńców rosyjskich z Królestwa Polskiego do Prus w czasie powstania 1830-1831 („Studia Historyczne” 29(1986), z. 2, s. 195-211), Duchowieństwo województwa podlaskiego w powstaniu 1830-31 (w: Państwo – Kościół – Niepodległość, red. J. Skarbek, J. Ziółek, Lublin 1986, s. 73-85), Dzieje miasta Białej na Podlasiu w powstaniu listopadowym 1830/31 roku, (Szkice Podlaskie” 7 (1999), s. 53-70), Zatrudnienie jeńców rosyjskich w Królestwie Polskim w czasie powstania listopadowego 1830/1831 (w: Religie, edukacja, kultura. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Stanisławowi Litakowi, red. M. Surdacki, Lublin 2002, s. 5-14), Województwo podlaskie zapleczem dla Armii Rosyjskiej w Powstaniu Listopadowym 1830/31 roku („Szkice Podlaskie” 13 (2005), s. 101-140). Zajmował się również badaniami nad administracją w tym okresie (Biała na Podlasiu. Obsada personalna najważniejszych stanowisk administracji cywilnej w latach 1816-1866 („Rocznik Bialskopodlaski” 6 (1998), s. 49-85), Burmistrzowie Międzyrzeca w latach 1816-1866 („Rocznik Międzyrzecki” 12-13 (1980-1981), s. 5-35), Miasto Biała na Podlasiu i jej burmistrzowie w latach 1816-66 („Studia Podlaskie” 9 (1999), s. 13-30).
Osobnym rozdziałem w jego piśmiennictwie naukowym jest ponad 200 haseł autorskich (231) i redakcja wielu haseł leksykograficznych w „Encyklopedii katolickiej” (Lublin 1970-2014) oraz publikacja współautorska: Encyklopedia katolicka: wykaz skrótów (opracowana wespół z Edwardem Gigilewiczem i Robertem Sawą), Lublin 1993.
Był cenionym pracownikiem naukowym, a także dobrym człowiekiem. 30 września 1972 r. Jan Warmiński zawarł związek małżeński z Henryką Sosnówką, z którą miał czwórkę dzieci: Izabelę (1973), Julię Małgorzatę (1976), Pawła (1978), Ewę Joannę (1985). Zmarł 19 kwietnia 2021 r., przeżywszy prawie 76 lat, a 26 kwietnia został pochowany na cmentarzu rzymskokatolickim przy ul. Lipowej w Lublinie.
Bibliografia:
AU KUL, Akta osobowe studentów, H 18617; Akta personalne pracowników, A-1056; Wywiady z Henryką Warmińską przeprowadzone przez Annę Jabłońską (9 maja i 12 sierpnia 2021 roku); R. Bender, Historia na Wydziale Nauk Humanistycznych KUL (1918-1968), „Roczniki Humanistyczne” 18 (1970), z. 2, s. 141-159; J. Warmiński, Stan badań naukowych nad udziałem województwa podlaskiego w powstaniu listopadowym 1830-1831 roku. Artykuł polemiczny, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” 70 (1988), s. 361-363; K. Groniowski, Seminarium Stefana Kieniewicza, „Przegląd Historyczny” 91(2000), nr 3, s. 405-433; E. Gigilewicz, Encyklopedia katolicka, [w:] Encyklopedia 100-lecia KUL, t. 1, red. E. Gigilewicz i in., Lublin 2018, s. 205-209; E. Gigilewicz, Redakcja Encyklopedii Katolickiej, [w:] Encyklopedia 100-lecia KUL, t. 2, Lublin 2018, s. 256-257; M. Kozłowski, Historycy wojskowości – uczniowie Stanisława Herbsta, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 20(2019), nr 4, s. 108-155.
Zdjęcia udostępnione dzięki życzliwości Pani Henryki Warmińskiej.
Anna Jabłońska, Marek Robert Górniak
WSPÓŁPRACA
