Abp Jerzy Ablewicz (1919-1990)

Urodził się 1 listopada 1919 r. w Krośnie w rodzinie Aleksandra i Emilii z d. Ekiert. Maturę uzyskał w gimnazjum w Krośnie (1937), po czym wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. Podczas II wojny światowej (1940-1943) kontynuował studia seminaryjne w Brzozowie-Anatolówce i Brzozówce. Przyjął święcenia kapłańskie (1943) z rąk biskupa Franciszka Bardy, a następnie był wikariuszem w Trzcieńcu i Przeworsku (1943-1946). Potem został mianowany administratorem parafii Pnikut (1946).

Na KUL-u studiował na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej (1946-1949). Uzyskał magisterium na podstawie pracy Pojęcie tomistyczne dobra, a następnie doktorat (1949) na podstawie rozprawy Tomistyczna metafizyka dobra. Obie prace napisał pod kierunkiem ks. prof. Stanisława Adamczyka. Był wykładowcą filozofii w WSD w Przemyślu (1947-1962), a także prefektem studiów oraz wicerektorem (1957-1962). Został sędzią synodalnym synodu diecezjalnego (1955), promotorem wiary w procesie informacyjnym sługi Bożego ks. Jana Balickiego oraz sędzią w procesie informacyjnym sługi Bożego ks. Bronisława Markiewicza.

Był ordynariuszem diecezji tarnowskiej (1962-1990, od 1987 arcybiskup ad personam). Jako dewizę obrał słowa: Lavare pedes. W Konferencji Episkopatu Polski został członkiem Komisji Duszpasterskiej, Komisji do spraw KUL oraz Komisji do spraw Budowy Kościołów. Wziął udział w I i IV sesji Soboru Watykańskiego (1962, 1965), III Sympozjum Biskupów Europy (Rzym, 14-18 października 1985) oraz Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym w Filadelfii (1976). Był członkiem rzymskiej Kongregacji do spraw Świętych i Błogosławionych (od 1981).

W Tarnowie zorganizował Studium Historyczne (w budynku po zlikwidowanym przez komunistów Niższym Seminarium Duchownym w 1963 r.), wznowił działalność Instytutu Wyższej Kultury Religijnej i zainicjował wydawanie czasopisma „Tarnowskie Studia Teologiczne”. Przeprowadził IV Synod Diecezji Tarnowskiej (1982-1986). Reaktywował Caritas diecezji tarnowskiej (1989) oraz rozpoczął budowę Hospicjum św. Brata Alberta w Dąbrowie Tarnowskiej (1990). Doprowadził do beatyfikacji m.in. Urszuli Ledóchowskiej (1983) oraz Karoliny Kózkówny (1987), która została beatyfikowana w Tarnowie. Utworzył Radę Duszpasterską (1969), Radę Kapłańską (1981) oraz Kolegium Konsultorów (1986), a także zorganizował Kuchnię Ubogich (1986) i Dom Księży Emerytów w Zbylitkowskiej Górze k. Tarnowa. Kierował księży do pracy na misjach w Afryce i Argentynie. Dbał o odpowiedni poziom religijny swoich diecezjan. Za czasów jego posługi obchodzono jubileusze w diecezji: 900-lecie kanonizacji św. Andrzeja Świerada w Tropiu (1964), Millenium Chrztu Polski (1966), 150-lecie Wyższego Seminarium Duchownego (1971), 900-lecie śmierci św. Stanisława w Szczepanowie (1979) i 200-lecie istnienia diecezji (1986). Odbyła się również peregrynacja Matki Bożej Częstochowskiej w symbolach Ewangelii i Świecy (1968-1970) oraz Obrazie (1983). Doprowadził do koronacji słynące łaskami obrazy Maryi w Okulicach (1962), Nowym Sączu (1963), figury MB Bolesnej w Limanowej (1966), figury w Lipinkach (1980), obrazu w Szczyrzycu (1984), rekoronacji obrazu w Zawadzie k. Dębicy (1970) i figury w Przeczycy (1975). Urządzał także jubileusze koronacji obrazów w Bochni, Okulicach i innych.

Na zaproszenie papieża Jana Pawła II przeprowadził w Watykanie rekolekcje wielkopostne (1981; druk – Będziecie mymi świadkami. Rekolekcje watykańskie 8-14 marca 1981, Kalwaria Zebrzydowska 1982, przetłumaczone na języki francuski, hiszpański, włoski). Kazania, mowy i pisma ogłaszał w diecezjalnym piśmie „Currenda”. Pisał także do „Ateneum Kapłańskiego”, „Tarnowskich Studiów Teologicznych”. Część jego prac pozostała w rękopisach, które zdeponowane są w Archiwum Diecezjalnym w Tarnowie.

Zmarł 31 marca 1990 r. w Tarnowie i pochowany został tamże w krypcie katedralnej. Od 1993 r działa Fundacja Imienia Arcybiskupa Jerzego Ablewicza w Tarnowie, której celem jest propagowanie ideałów miłosierdzia chrześcijańskiego. Przyznaje m.in. stypendia młodzieży szkolnej. W 2015 r. zorganizowano w Tarnowie konferencję pt. Oddany współpracownik rzymskich kongregacji, poświęconą arcybiskupowi Ablewiczowi z okazji 25. rocznicy jego śmierci.

 

Bibliografia: S. Piech, Ablewicz Jerzy abp, w: Słownik polskich teologów katolickich 1981-1993, t. VIII, red. J. Mandziuk, Warszawa 1995, s. 17-25 (tam bibliografia); A. Nowak, Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985, t. I, Tarnów 1999, s. 19-22; Świadek wierny. Dziesiąta rocznica śmierci arcybiskupa Jerzego Ablewicza, red. J. Stala, Tarnów 2000; M. Kluz, Chrześcijańska wizja życia moralnego w nauczaniu Jerzego Ablewicza Biskupa tarnowskiego (1962-1990), Lublin 2001; R. Jasiak, Religijny fundament życia moralnego chrześcijan w nauczaniu abp Jerzego Ablewicza, Tarnów 2003; Biskupi tarnowscy okresu komunistycznego: ks. bp Jan Piotr Stepa i ks. abp Jerzy Karol Ablewicz, red. A. Żurek, Tarnów 2010; M. Tragarz, Listy pasterskie w posłudze słowa biskupa Jerzego Ablewicza, „Polonia Sacra” 20(2016), s. 141-159; E. Gigilewicz, Ablewicz Jerzy abp, w: Encyklopedia 100-lecia KUL, t. I, red. E. Gigilewicz i in., Lublin 2018, s. 1.

 

 

Grzegorz Misiura


WSPÓŁPRACA

ikona
ikona
ikona
ikona
ikona