Urodził się 26 stycznia 1950 r. w Witowie k. Zakopanego w wielodzietnej rodzinie Jana i Marii z d. Liszka. Po ukończeniu szkoły podstawowej w rodzinnej miejscowości, od 1963 r. kształcił się w Zasadniczej Szkole Zawodowej Towarzystwa Salezjańskiego w Oświęcimiu. Tu też wstąpił do Zgromadzenia Salezjańskiego (1965), a po odbyciu nowicjatu w Kopcu k. Częstochowy (1965–1966), złożył pierwsze czasowe śluby zakonne. Świadectwo dojrzałości uzyskał w Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu (1970). W latach 1970–1976 podjął studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie. Pracę magisterską z katechetyki pt. Wartości katechetyczne systemu prewencyjnego św. Jana Bosko przygotował pod kierunkiem ks. dr. hab. Mieczysława Majewskiego SDB (1928–1999). Egzamin magisterski zdał na Wydziale Teologii KUL 27 maja 1976 r. Wcześniej, 22 maja przyjął święcenia kapłańskie z rąk bpa Stanisława Smoleńskiego.

W latach 1976–1979 studiował filozofię w KUL. Studia uwieńczył obroną 7 września 1983 r. na Wydziale Filozofii KUL pracy doktorskiej pt. Metoda separacji a metafizyka. Związek formowania pojęcia bytu z determinacją przedmiotu metafizyki, której promotorem był Mieczysław Albert Krąpiec OP (1921–2008). Tytuł doktora habilitowanego otrzymał w 1991 roku (zatwierdzony przez komisję w roku 1992) na podstawie pracy System metafizyki. Analiza przedmiotowo-zbornego poznania.

W latach 1980-1987 pełnił funkcję wicerektora w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie. Od 1984 r. prowadził wykłady zlecone (Wybrane zagadnienia z metafizyki) na KUL, a w 1987 r. rozpoczął pracę jako etatowy wykładowca w Katedrze Metafizyki Wydziału Filozofii KUL. Zatrudniony jako starszy wykładowca, w 1991 r. został awansowany na stanowisko adiunkta, w cztery lata później powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego w Katedrze Metafizyki, a w roku 2001 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Ks. prof. A. Maryniarczyk był znakomitym dydaktykiem i promotorem 171 prac magisterskich i 41 doktoratów.

W latach 1992–1996 pełnił funkcję kierownika Katedry Metafizyki, następnie od 1996 r. Zakładu Metafizyki. Katedrą kierował nieprzerwanie do 30 września 2020 r. W latach 1992–2001 pełnił funkcję kierownika Sekcji Filozofii Teoretycznej KUL.

Przebywał na stypendiach naukowych w Monachium (1984), Toronto (1993), Leuven (1997). Członek licznych polskich i zagranicznych towarzystw naukowych, m.in. Towarzystwa Naukowego KUL, Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Società Internazionale Tommaso d’Aquino, American Association of Catholic Philosophers, American Association for the Advancement of Science. Był również współzałożycielem i prezesem Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu.

W pracy naukowej podejmował zagadnienia dotyczące podstaw wyodrębnienia autonomicznej metody metafizyki realistycznej (separacji) oraz jej funkcji w metafizyce. Problematyka ta była przedmiotem jego rozprawy doktorskiej oraz wielu artykułów (m.in.: Problemy metody formowania pojęcia bytu (1987), Podstawy rozumienia i interpretacji separacji metafizycznej (1988), Proces wyodrębniania przedmiotu metafizyki – separacja (1990). Kolejnym obszarem badań był problem „systemu” metafizyki realistycznej. Rezultatem tych badań była praca habilitacyjna: System metafizyki. Analiza przedmiotowo-zbornego poznania (1991), w której została przedstawiona specyfika systemu metafizyki. Ponadto jest on autorem licznych artykułów poświęconych tejże problematyce, wśród nich: Is there a „system” o metaphysics?(1991), Elementy „systemu metafizyki” (1991), Systemy a filozofia (1992), Czy system metafizyki. Wstępne ustalenia dotyczące pojęcia „systemu metafizyki” (1992), Z dziejów badań nad systemem metafizyki klasycznej (1992), O autonomiczne rozumienie systemu metafizyki (1994), Logika formalna a metafizyka (1996) oraz seria rozważań pt. „Zeszyty z metafizyki”, zeszyt I: Monistyczna i dualistyczna interpretacja rzeczywistości (1998), zeszyt II: Pluralistyczna interpretacja rzeczywistości (1998), zeszyt III: Realistyczna interpretacja rzeczywistości (1999), zeszyt IV: Racjonalność i celowość świata osób i rzeczy (2000).

W badaniach naukowych koncentrował się również na ukazywaniu podstaw rozumienia specyfiki poznania metafizycznego. Zaowocowały one serią publikacji pt. „Kwestie dyskutowane”, gdzie znajdują się tłumaczenia pierwszej kwestii traktatu św. Tomasza z Akwinu pt. De Veritate wraz z tekstem łacińskim, a także komentarzami i studiami.

W kręgu zainteresowań ks. prof. A. Maryniarczyka pozostawało także rozumienie substancji i jej roli w poznaniu metafizycznym, ukazywanie metafizycznych podstaw formowania się rozumienia człowieka jako osoby, ponadto ukazywanie zarówno teoretycznych, jak i praktycznych skutków poznania metafizycznego w rozumieniu rzeczywistości.

Dorobek naukowy ks. prof. Andrzeja Maryniarczyka stanowią prace naukowe (książki autorskie, współautorskie i redakcyjne) oraz liczne artykuły publicystyczne, prace redakcyjne, współredakcyjne i edytorskie. Był autorem ok. 300 artykułów, 38 haseł encyklopedycznych, 10 recenzji książkowych i 23 książek naukowych. Jako szczególnie doniosłe dokonania można wymienić prace tłumaczeniowe, encyklopedyczne i edytorskie, m.in. opracowanie (wraz z M. A. Krąpcem) trójjęzycznej wersji (grecko-łacińsko-polskiej) Metafizyki Arystotelesa w nowym tłumaczeniu oraz przygotowanie dwujęzycznego wydania wybranych pism św. Tomasza w nowym tłumaczeniu wraz z komentarzami i studiami. Od 1999 r. Ksiądz Profesor jako redaktor naczelny kierował pracami nad wydaniem Powszechnej encyklopedii filozofii, która ukazała się w dziesięciu tomach w latach 2000-2009, dwutomowej Encyklopedii filozofii polskiej, publikacji Słownik-Przewodnik Filozoficzny. Osoby–Problemy–Terminy.

Był również redaktorem wielu serii wydawniczych, m.in.: „Teksty-Przekłady-Komentarze”, „Biblioteki Filozofii Realistycznej”, „Vademecum Filozofii”, „Monografie i studia z filozofii realistycznej”, „Rozmowy z Ojcem Krąpcem”. Zarówno książki autorskie, książki redagowane, jak i całe serie otrzymały szereg prestiżowych nagród (pełna bibliografia: sapientia.kul.pl/ks-prof-andrzej-maryniarczyk-sdb-artykuly/).

Ksiądz Profesor uczestniczył w ponad 100 konferencjach naukowych, krajowych i zagranicznych. Sam odpowiadał za przygotowanie, organizację osiemnastu Międzynarodowych Sympozjów Metafizycznych z cyklu „Zadania Współczesnej Metafizyki”, oraz organizację i przygotowanie od 2009 r. corocznych spotkań i wykładów upamiętniających osobę i dzieło o. prof. Mieczysława A. Krąpca.

Za wybitną działalność naukową ks. prof. Maryniarczyk został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2010) oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2017). Uhonorowany Nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za całokształt dorobku naukowego (2000) oraz kilkakrotnie nagrodami uczelnianymi za wybitne osiągnięcia naukowe (2004, 2007, 2008, 2009). Laureat nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich Fenix.

Zmarł 27 grudnia 2020 r. w wieku 70 lat w Lublinie. W kościele pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Lublinie odbyła się msza pogrzebowa, a dalsze uroczystości pogrzebowe odbyły się na cmentarzu przy ul. Unickiej. Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy za wybitne zasługi dla rozwoju filozofii oraz kultury chrześcijańskiej, za osiągnięcia w działalności naukowej i publicystycznej ks. prof. Andrzej Maryniarczyk został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Bibliografia: Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968–1993, red. M. Rusecki, Lublin 1994, s. 425; Filozof wpatrzony w naturę i to co boskie: Księga Pamiątkowa z okazji Jubileuszu urodzin i pracy naukowej na KUL Księdza Profesora Andrzeja Maryniarczyka SDB, red. T. Duma, A. Gudaniec, Z. Pańpuch, K. Stępień, P. Sulenta, Lublin 2021; Maryniarczyk Andrzej, [w:] Encyklopedia 100-lecia KUL, t. 2, red. E. Gigilewicz, s. 22–23; K. Stępień, Ks. prof. Andrzej Maryniarczyk, sapientia.kul.pl/ks-prof-andrzej-maryniarczyk-sdb-26-i-1950-27-xii-2020/; https://www.kul.pl/ks-prof-dr-hab-andrzej-maryniarczyk-sdb,1632.html (bibliografia publikacji).

Wspomnienia: Sługa dobry i wierny. Śp. Ksiądz Profesor Andrzej Maryniarczyk SDB we wspomnieniach najbliższych współpracowników, red. A. Gudaniec, Lublin 2021; K. Butowski, Wspomnienie o ks. prof. dr. hab. Andrzeju Maryniarczyku SDB, „Seminare. Poszukiwania naukowe”, t. 42 (2021), nr 2, s. 11-16.

https://www.kul.pl/odszedl-ks-prof-andrzej-maryniarczyk-sdb,art_92961.html

https://www.kul.pl/odszedl-do-pana-ks-prof-andrzej-maryniarczyk-sdb,art_92964.html

Mirella Nawracała-Urban