Kozłowski Krzysztof (1931-2013)

Urodził się 18 sierpnia 1931 r. w Przybysławicach. Ukończył I Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie i uzyskał świadectwo dojrzałości w 1950 r. W tym samym roku od października rozpoczął studia wyższe na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL na kierunku filozofia praktyczna. 30 czerwca 1954 r. zdał egzamin magisterski na podstawie pracy pt.  Dogmatyka prawa a filozofia prawa. Charakterystyka metodologiczno-klasyfikacyjna dogmatyki prawa, pisanej na seminarium pod kierunkiem prof. dr Jerzego Kalinowskiego, uzyskując tytuł magistra filozofii. Następnie w latach 1954-1957 odbył studia doktoranckie na seminarium filozofii prawa i napisał pracę doktorską. Po złożeniu rygozorum i obronie pracy doktorskiej pt. Zagadnienie trafności definicji prawa, której promotorem był prof. dr hab. Jerzego Kalinowski, został 27 czerwca 1957 r. promowany na doktora filozofii.

W czasie studiów korzystał ze stypendium zakładowego pracując w Zakładzie Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej jako bibliotekarz, w roku akademickim 1952/1953 jako stypendysta przy Katedrze Filozofii Prawa, od roku akademickiego 1953/1954 pełnił funkcję asystenta w ramach stypendium doktoranckiego, a od 1 grudnia 1956 r. prowadził ćwiczenia ze studentami ze wstępu do filozofii praktycznej oraz z etyki, wykładał również nauki polityczne. W styczniu 1957 r. Dziekan WFCh udzielił kary upomnienia z powodu naruszenia przepisów regulaminu studiów przez podjęcie stałej pracy zarobkowej w Krakowie bez zwrócenia się do władz uczelnianych o odpowiednie pozwolenie.

Od 1956 r. pracował jako najbliższy współpracownik Jerzego Turowicza w redakcji „Tygodnika Powszechnego”, od 1965 do 2007 r. pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego, a także prezesa Fundacji „Tygodnika Powszechnego” (zrezygnował po zmianach personalno-redakcyjnych w 2008 r.). Redagowana przez niego rubryka: "Obraz Tygodnia" stała się znakiem firmowym pisma. Ostatecznie z tygodnikiem rozstał się po 51 latach pracy.

Ponownie z KUL związał się od roku akademickiego 1973/1974. Wówczas w ramach zajęć zleconych wykładał na Wydziale Nauk Humanistycznych podstawy nauk politycznych i historię PRL. W kolejnych latach prowadził wykłady i konserwatorium z historii współczesnej oraz konserwatorium z nauk politycznych dla studentów całego WNH. W latach 1981-1989 ograniczył wykład z podstaw nauk politycznych tylko do studentów historii. Ostatecznie zrezygnował z pracy na uczelni ze względu na liczne obowiązki parlamentarne.

W latach 1980-1981 był doradcą Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarność” w Nowej Hucie, a także ekspertem NSZZ "Solidarność" i członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu, pracując w zespole do spraw reform politycznych oraz jako współprzewodniczący podzespołu ds. środków masowego przekazu. Objął stanowisko przewodniczącego komisji weryfikującej oficerów Służby Bezpieczeństwa, a później pierwszego szefa Urzędu Ochrony Państwa (11 maja-31 lipca 1990 r.). W 1990 r. został podsekretarzem stanu, a następnie pierwszym niekomunistycznym ministrem spraw wewnętrznych w rządzie Tadeusza Mazowieckiego (1990-1991). Nadzorował rozwiązanie Służby Bezpieczeństwa i współtworzył nowe służby specjalne III RP. Przekonany przez Sławomira Petelickiego,13 lipca 1990 r. podjął decyzję o utworzeniu Jednostki Wojskowej nr 2305 – Grupy Reagowania Operacyjno-Manewrowego (GROM), elitarnej formacji stawianej w jednym rzędzie z amerykańską Delta Force czy brytyjskim Special Air Service, uczestniczącej w wielu misjach zagranicznych, m.in. na Haiti, w Jugosławii, Iraku czy Afganistanie.

W czerwcowych wyborach uzyskał mandat senatora i sprawował go przez cztery kolejne kadencje. Od 1989 r. przez 12 lat piastował funkcje senatora z ramienia Komitetu Obywatelskiego (I kadencja, lata 1989-2001), z listy Unii Demokratycznej (II i III kadencja) oraz  z listy Unii Wolności (IV kadencja). W Senacie reprezentował województwo krakowskie. Pracował w komisjach, zajmujących się m.in.: kulturą, środkami przekazu, nauką i edukacją, sprawami zagranicznymi, integracją europejską, prawami człowieka i praworządnością. Był przedstawicielem parlamentu polskiego w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy. W 2001 bez powodzenia ubiegał się o reelekcję z ramienia Bloku Senat 2001, po czym zrezygnował z bieżącej działalności politycznej. W 2008 r. wszedł w skład nowo powołanej rady konsultacyjnej przy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Był wieloletnim działaczem Klubów Inteligencji Katolickiej. Autor opracowania pt. Drogi do niepodległości (Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków 1979) – wyboru artykułów historyczno-politycznych zamieszczonych w „Tygodniku Powszechnym” w przeciągu 33 lat, autorstwa m.in. Stefana Kieniewicza, Andrzeja Micewskiego, Henryka Wereszyckiego i Stanisława Kutrzeby. W 1991 r. ukazała się książka Gliniarz z „Tygodnika”. Rozmowy z byłym ministrem spraw wewnętrznych Krzysztofem Kozłowskim, autorstwa Witolda Beresia i Krzysztofa Burnetki. W 2009 r. wydano książkę Historia z konsekwencjami – wywiad-rzekę, opracowany przez Michała Komara.

Był jednym z twórców III RP i najwybitniejszym przedstawicielem drugiej generacji twórców „Tygodnika Powszechnego”. Przez ponad 40 lat był zastępcą redaktora naczelnego gazety, ale też był aktywnym politykiem. Został uhonorowany Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla transformacji ustrojowej Polski (2011), Odznaką Honorową imienia gen. Stefana Roweckiego „Grota” (2011) oraz pośmiertnie Krzyże Wolności i Solidarności (2015).

Zmarł 26 marca  2013 r. w Krakowie, pochowany na Cmentarzu Salwatorskim.

 

Bibliografia: AU KUL, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Akta osobowe studentów, sygn. F 12006; Referat Personalny, Akta osobowe pracowników, sygn. A- 1214; J. Kapitan, Kozłowski Krzysztof, Encyklopedia 100-lecia KUL, t. 1, red. E. Gigilewicz, Lublin 2018, s. 563; W. Bereś, K. Burnetko, Gliniarz z „Tygodnika”. Rozmowy z byłym ministrem spraw wewnętrznych Krzysztofem Kozłowskim, Kraków 1991; GROM. Siła i honor. Z generałem Sławomirem Petelickim rozmawia Michał Komar, Kraków 2010; H. Królikowski, Wojskowa formacja specjalna GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. 1990–2000, Gdańsk 2001.

 

http://old.siemacha.org.pl/spolecznosc/czlonkowie/czlonkowie-honorowi

http://ww2.senat.pl/k4/senat/Senator/Kozlowsk.htm

 

 

Joanna Kapitan


WSPÓŁPRACA

ikona
ikona
ikona
ikona
ikona