Urodził się 13 lutego 1925 r. w Zagrodzie k. Krasnegostawu w chłopskiej rodzinie Bronisława i Mieczysławy z Chojnackich. Miał troje rodzeństwa: Alicję, Maurycego i Irenę. Nauka rozpoczęta w 1937 r. w Gimnazjum Ogólnokształcącym im. Władysława Jagiełły w Krasnymstawie została przerwana przez wybuch drugiej wojny światowej. Wojenny czas spędził w rodzinnej wsi pracując w gospodarstwie ojca i przygotowując się do matury. Po wyjściu z Lubelszczyzny Niemców wstąpił do II klasy liceum, a w lutym 1945 r. złożył egzamin dojrzałości. Następnie zapisał się na Wydział Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych KUL. Jeszcze na studiach, 1 XI 1946 r., został zastępcą asystenta przy Katedrze Polityki Ekonomicznej na tymże wydziale. Jego kierownikiem był prof. Czesław Strzeszewski. W 1947 r. obronił pracę magisterską, a w październiku objął stanowisko młodszego asystenta przy Katedrze Polityki Ekonomicznej na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych i rozpoczął pracę dydaktyczną. W kolejnym roku akademickim zajmował to samo stanowisko, lecz przy Katedrze Historii Społecznej i Gospodarczej, a jego kierownikiem był prof. Franciszek Kącki. Równocześnie w latach 1947–1950 studiował w KUL filologię angielską. W 1951 r. obronił doktorat pt. Przemiany struktury agrarnej wsi od XVIII wieku do połowy XX wieku. Studium szczegółowe na przykładzie „Państwa Żdżańskiego” i wsi Zagroda powiatu krasnostawskiego napisany pod kierunkiem prof. Czesława Strzeszewskiego (wydany w 1960 r.). Po rozwiązaniu WPiNSE w 1952 r. Bieńkowskiego przeniesiono na WNH na stanowisko starszego asystenta przy Katedrze Historii Nowożytnej. Trafił on pod kierownictwo dra Henryka Zinsa, a jego zainteresowania naukowe wciąż skupiały się wokół historii gospodarczej i społecznej. Cztery lata później awansował na stanowisko adiunkta. Od 1 III 1960 r. TN KUL zaangażowało Bieńkowskiego jako pracownika naukowego Instytutu Geografii Historycznej Kościoła w Polsce. Łączył to zatrudnienie przez półtora roku z połową etatu adiunkta. W 1962 r. wyjechał na stypendium do Francji, Anglii, Szwajcarii i Watykanu, przy czym najwięcej czasu spędził w Archiwum Watykańskim. W tym samym czasie Ludomir Bieńkowski przygotowywał habilitację pt. Rzemiosło w Lubelskiem od XIV do początku XIX wieku. Ponieważ przez szykany komunistycznych władz WNH KUL już od 1951 r. nie miał prawa do przeprowadzania przewodów habilitacyjnych, Bieńkowski zdecydował, że uzyska habilitację na Uniwersytecie Warszawskim. Co ciekawe, choć w swym założeniu praca habilitacyjna nie powstaje pod kierunkiem promotora, adiunkt w pismach do rektoratu podkreślał, że naukowo jest prowadzony przez prof. Stanisława Herbsta. W 1961 r. tytuł rozprawy został zmieniony na Powstanie i rozwój gospodarczy miast ziemi chełmskiej i bełskiej do końca XVIII w. W tym samym czasie Bieńkowski, na zlecenie Instytutu Historii PAN, opracowywał latopis kijowski i halicko-wołyńskim (XII–XIII w.) od 1963 r. przez dwa lata pobierał stypendium habilitacyjne. Ponieważ jednak spóźnił się z uzyskaniem stopnia w wymaganym przez prawo terminie, 1 I 1968 r. został przeniesiony na stanowisko adiunkta dokumentacji naukowej w Zakładach Historycznych WNH. 1 X 1970 r. rozpoczął zaś pracę w Katedrze Historii Kultury Polskiej. 1 VII 1972 r. Rada Wydziału Historycznego UW zatwierdziła nadanie mu stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii nowożytnej Europy Wschodniej na podstawie rozprawy, której tytuł ostatecznie brzmiał: Organizacja Kościoła Wschodniego w Polsce w XVI-XVIII wieku oraz ogólnego dorobku naukowego. Dzięki temu mógł awansować na stanowisko docenta przy wspomnianej Katedrze Historii Kultury Polskiej (1974) oraz podjąć funkcję kierownika nowo utworzonej Katedry Historii Europy Wschodniej (1975). Na przełomie lat. 70 i 80. XX w. Ludomir Bieńkowski poparł powołanie Międzywydziałowego Zakładu nad Kulturą Bizantyńsko-Słowiańską, który zaowocował powstanie slawistyki na KUL-u. Współpracował przy wydawaniu tomów od III do V Encyklopedii katolickiej (w 1983 r. IV tom wręczył papieżowi Janowi Pawłowi II) oraz Polskiego słownika biograficznego. W 1986 r. Senat KUL podjął decyzję o nominowaniu Ludomira Bieńkowskiego na profesora nadzwyczajnego.

Dorobek uczonego w dość znacznej części znajduje się w rękopisach. Do jego najważniejszych drukowanych prac należą: Organizacja Kościoła Wschodniego w Polsce w XVI–XVIII w. jako część drugiego tomu Kościoła w Polsce wydanego przez Jerzego Kłoczowskiego (Kraków 1969), Mozaika religijno-kulturalna Rzeczypospolitej w XVII–XVIII w. ([w:] Uniwersalizm i swoistość kultury polskiej, t. 1, red. J. Kłoczowski, Lublin 1989), Oświecenie i katastrofa rozbiorów ([w:] Chrześcijaństwo w Polsce. Zarys przemian 966–1980, t. 1, red. J. Kłoczowski) oraz artykuły w „Rocznikach Humanistycznych”. Uczony niewątpliwie był poliglotą. Biegle znał rosyjski, niemiecki oraz angielski, biernie – ukraiński, białoruski, hiszpański, francuski, włoski, holenderski. Przełożył dzieło Christophera Dawsona Podział chrześcijaństwa na Zachodzie (Warszawa 1967). Od początku lat 70. XX w. Bieńkowski znacznie częściej wyjeżdżał na zagraniczne kwerendy archiwalne i biblioteczne, poświęcone jego nowej specjalizacji naukowej: dziejom Kościołów wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. W 1970 r. wziął udział w Międzynarodowym Kongresie Nauk Historycznych w Moskwie, od września 1972 do lutego 1973 r. znów poszukiwał materiałów w Archiwum Watykańskim, gromadząc przy tym mikrofilmy dla Instytutu Geografii Historycznej. W 1974 r. po raz pierwszy wyjechał do Lowanium oraz Londynu i Oksfordu, by przeprowadzić kwerendę biblioteczną oraz wziąć udział w Międzynarodowym Kollokwium w Oksfordzie. W 1977 r. jeden z letnich miesięcy spędził na Uniwersytecie Harvarda w USA, zaproszony, by głosić wykłady w ramach East European Scholar Program. Lato 1985 r. spędził w Wielkiej Brytanii, a jesienią wziął udział w kongresie poświęconym Cyrylowi i Metodemu w Rzymie. W tym czasie w Lowanium bywał przynajmniej raz do roku, gdzie nie tylko pracował, lecz od 1979 r. także się leczył w klinice St. Raphael na wykrytą w tym czasie hemochromatozę.

Od 3 lipca 1950 r. naukowiec żonaty był z Elżbietą Izabelą Berezecką. Małżonkowie przez około 20 lat mieszkali w służbowych mieszkaniach KUL-u przy ul. Chopina 27. Wcześniej, jako student Bieńkowski korzystał z miejsca w akademiku przy ul. Wyszyńskiego 8 (dziś ul. Niecała). Państwo Bieńkowscy mieli dwoje dzieci: Jacka (1952) i Iwonnę Magdalenę (1955). Ludomir Bieńkowski zmarł 25 V 1987 r. w Lublinie, został pochowany na cmentarzu przy ul. Lipowej. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1978).

Bibliografia:

Archiwum Uniwersyteckie KUL, Akta Osobowe Pracowników, Bieńkowski Ludomir; E. Gigilewicz, Bieńkowski Ludomir, [w:] Encyklopedia 100-lecia KUL, t. 1, red. E. Gigilewicz, Lublin 2018, s. 60; W. Kołbuk, O Profesorze Ludomirze Bieńkowskim wspomnienie, „Roczniki Humanistyczne. Słowianoznawstwo” 2011, t. 59, z. 7, s. 237–240; Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968–1993, red. M. Rusecki, Lublin 1994, s. 359; S. Litak, Ludomir Bieńkowski (13 II 1925–25 V 1987), „Kwartalnik Historyczny” 1988, R. 45, z. 1, s. 239–240.

Paulina Byzdra-Kusz