We wtorek, 28 listopada 2023 r. 320 uczniów ze szkół ponadpodstawowych z całej Polski weźmie udział w Etapie Szkolnym Ogólnopolskiej Olimpiady Retorycznej.

 

Olimpiada jest trójstopniowa i składa się z następujących etapów:

  • I etap – eliminacje szkolne
  • II etap – eliminacje okręgowe
  • III etap – eliminacje centralne (finał).

 

ETAP SZKOLNY

 

Praca pisemna. Czas na napisanie (90 minut).

Uczestnicy tego etapu piszą rozprawkę (wypracowanie) o charakterze perswazyjno-argumentacyjnym na jeden wybrany temat.

W rozprawce punktowana będzie jej retoryczność w trzech aspektach. Na poziomie treści (retoryczne inventio) oceniana będzie jakość, spójność, wiarygodność i siła argumentacji, ewentualna topika (odwoływanie się do tekstów lub faktów kulturowych) oraz strategie perswazyjne (logos, ethos, pathos). Na płaszczyźnie kompozycji (dispositio) obecność i spójność poszczególnych elementów tekstu, jak wprowadzenie (w szczególności o funkcji captatio), rozwinięcie (confirmatio – rozwijanie własnej argumentacji lub/i refutatio – ewentualne odnoszenie się do argumentów przeciwnych) oraz zakończenie (ze szczególną rolą zamknięcia – pointy). Na poziomie stylu (elocutio) weryfikowana będzie poprawność, jasność, stosowność i ewentualna ozdobność stylu.

 

 

ETAP OKRĘGOWY

 

  • Forma ustna – wystąpienia retoryczne uczestników (do 5 minut)
    Etap ten odbywa się w miejscu wyznaczonym i przygotowanym przez Komitet Okręgowy.
  • Uczestnicy tego etapu przygotowują oraz wygłaszają publicznie krótkie przemówienie lub wykonanie tekstu literackiego.
  • Eliminacje odbywają się w trzech kategoriach:
    • artystycznej,
    • retorycznej,
    • wypowiedzi improwizowanej.
    • Uczestnik bierze udział w jednej, wybranej przez siebie kategorii.
  • W zależności od wybranej kategorii podczas eliminacji należy:
    • przedstawić z pamięci przygotowaną mowę retoryczną (publicystyczną, argumentacyjną, perswazyjną) na dowolny, wybrany przez siebie temat (kategoria retoryczna),
    • przedstawić z pamięci wybrany tekst literacki (kategoria artystyczna),
    • przedstawić mowę improwizowaną na konkretny, wylosowany w trakcie konkursu temat.
    • Uczestnik ma 1 minutę na przygotowanie do wypowiedzi.
  • Tekst prezentowany w kategorii artystycznej może należeć do dowolnego gatunku literackiego.
  • Czas wystąpienia wynosi: w kategorii retorycznej - 5 minut, w kategorii artystycznej - do 5 minut, w kategorii wypowiedzi improwizowanej - od 3 do 5 minut.

 

 

ETAP CENTRALNY

 

  • Forma ustna – wystąpienie publiczne (do 5 minut):
  • Eliminacje odbywają się w trzech kategoriach: a) retorycznej mowy sądowej, b) retorycznej mowy doradczej, c) retorycznej mowy popisowej. Uczestnik bierze udział w jednej, wybranej przez siebie kategorii i przygotowuje wystąpienie na dowolny, ale mieszczący się w wybranej kategorii temat.
  • W retorycznej mowie sądowej uczestnik wchodzi w rolę obrońcy, bądź oskarżyciela konkretnej postaci historycznej lub powszechnie znanej postaci fikcyjnej (literackiej czy kulturowej). Wystąpienie przyjmuje formę oskarżenia („oskarżam”) lub obrony („bronię”). Za niestosowne uznaje się obronę osób powszechnie uznanych za zbrodniarzy, jak Adolf Hitler czy Józef Stalin.
  • W retorycznej mowie doradczej uczestnik wchodzi w rolę polityka, doradcy, eksperta, który argumentuje na rzecz określonej postawy, rozstrzygnięcia, propozycji czy decyzji. Wystąpienie przyjmuje formę doradzania („opowiadam się za…”, „zachęcam do…”, „jestem za tym, by…”) lub odradzania („opowiadam się przeciw…”, „jestem przeciw…”, „odradzam…”).
  • W retorycznej mowie popisowej uczestnik wchodzi w rolę mówcy, który wygłasza pochwałę lub krytykę konkretnej postaci historycznej lub powszechnie znanej postaci fikcyjnej (literackiej czy kulturowej) traktowanej jednak jako egzemplifikację określonych cnót lub wad, bądź też pochwałę lub naganę określonej cechy charakteru czy postawy ideologicznej, światopoglądowej, moralnej. Wystąpienie przyjmuje formę chwalenia („wychwalam…”, „czczę…”, „wielbię…”) lub ganienia („krytykuję…”, „potępiam…”, „ganię…”).

 

Więcej na https://retoryka.kul.pl/.

 

 

 

 

 

 

 

Autor: Andrzej Zykubek
Ostatnia aktualizacja: 27.11.2023, godz. 17:53 - Andrzej Zykubek