Spis treści
Przedmowa
Wprowadzenie
Filozofia nauki
- Charakterystyka filozofii nauki z uwzględnieniem dydaktyki
- Doniosłość filozofii nauki
- Aspekty filozofii nauki
- Naczelne pojęcia filozofii nauki
- Cele nauki
- Ograniczenia i granice nauki
- Kategoria odkrycia.
- Wyjaśnianie
- Przedmiot wyjaśniania
- Charakterystyka pojęcia wyjaśniania
- Grupy kategorii filozofii nauki
- Objaśnienia podstawowych pojęć
- Spór realizmu z instrumentalizmem
- Struktury ponadteoretyczne
- Pojęcie postępu
- Pojęcia modelu i hipotezy
- Doświadczenie jako test empiryczny
- Eksperyment jako test empiryczny
- Prognoza testowa
- Filozoficzne problemy testowania
- Społeczno-kulturowe implikacje nauki
- Sposoby grupowania kategorii
- Objaśnienia podstawowych pojęć
Teoria
- Teoria autonomiczną jednostką analiz metodologicznych
- Struktura teorii problemem badawczym filozofii nauki
- Tradycyjne ujęcie teorii empirycznych
- Deskryptywne ujęcie teorii
- Szersze i węższe pojęcie teorii
- Warunki dysponowania teorią
- Dysponowanie teorią a jej określenie
- Komponenty prezentowania teorii
- Uwagi do propozycji Achinsteina
- Ujęcie Brombergera
- Suppego semantyczna koncepcja teorii
- Semantyczna koncepcja teorii w kontekście filozofii nauki
- Ujęcie semantyczne a badania formalne i pozaformalne
- Abstrakcyjna struktura teorii
- Rodzaje teorii
- Fizykalna interpretacja teorii
- Stosowanie teorii
- Tendencje przyszłych badań
- Indywidualizacja teorii
- Związki między teorią, obserwacją i wiedzą
- Przydatność badań problematyki teorii
- Wersja strukturalistyczna
- Przedstawiciele i nazwy
- Prezentacja koncepcji
- Poznawcze walory teorii
- Konwencjonalistyczne ujęcie teorii
Główni przedstawiciele- Postacie metafory siatki-wiedzy
- Konstrukcja i wybór teorii na podstawie racji epistemicznych
- Realizm a instrumentalizm
- Stanowisko tradycyjne po fazie krytyki
- Koncepcja B Mundy'ego ()
- Stanowisko Mundy'ego w roku ; teoria powinowactwa
- Aparat pojęciowy logiki w naukach przyrodniczych
- Ideał precyzji w relacji do TC
- Stanowisko Mundy'ego z roku
Kategoria wyjaśniania
- Uwagi wstępne
- Modele wyjaśniania
- Paradygmaty wyjaśniania
- Paradygmat uogólnionego prawa
- Paradygmat wyjaśniania zdeterminowany przez reguły
- Paradygmat neorealistyczny
- Kontrowersyjne zagadnienia teorii wyjaśniania
- Analiza kontrowersyjnych kwestii; pragmatyka wyjaśniania
- Salmona teoria wyjaśniania naukowego
- Achinsteina koncepcja wyjaśniania
Związki teorii z obserwacją
Stałe deskryptywne w słowniku języka nauki
- Problem terminów teoretycznych w nauce
- Pojęcia teoretyczne i obserwacyjne
Kategoria przyczynowości
- Objaśnienia wstępne
- Ujęcie Hume'a
- Ujęcie nomologiczne
- Teorie aktywnościowe (manipulatywne)
- Koncepcja warunków.
- Koncepcja kontrfaktyczności
- Ujęcie probabilistyczne
Kategoria modalności
- Mapa logik Nicolasa Reschera
- Funkcje modalności w filozofii nauki
Kategoria rewolucji naukowej
- Typy rewolucji naukowych
- Rewolucje większej i mniejszej rangi; fazy rewolucji; rozumienie P i R
- Stadia rozwoju dziedziny naukowej
- Miejsce niewspółmierności
- Rewolucje wielkiej skali a schemat Kuhna
- Ogólniejsze od Kuhnowskich grupy rewolucji
- Tworzenie paradygmatów w fizyce Zastosowanie idei Kuhna do opisu rozwoju fizyki
- Schematy struktur rewolucji naukowych Schemat rozwoju fizyki
- Związki logiczne między paradygmatami Niewspółmierność
- Trzecia rewolucja w fizyce współczesnej
- Charakterystyka nowej rewolucji
- Eksplikacje rewolucji naukowych
- Okresy przekształceń rewolucyjnych
- Związek RN z informacją naukową i postępem nauki
- Charakter prospektywny
Kategorie redukcji i redukcjonizmu
- Tradycyjny model redukcji
- Cechy modelu redukcji
- Racje krytyki redukcjonizmu
- Dziedziny występowania redukcji
- Dyskusja kontrowersyjnych zagadnień
- Opozycja między strukturą a funkcją
- Redukcja sukcesjonalna i wyjaśniająca
- Przeciwstawianie „w zasadzie" i „w praktyce"
- Kwestionowanie dychotomii kontekstów Reichenbacha
- Uwagi o naukowej zmianie teorii
- Doniosłe badawczo kwestie redukcji
- Redukcja w fizyce
- Przypadek graniczny
- Warunki eliminujące trywialność wyprowadzalności
- Rozumienie i typy redukcji; redukcjonizm
- Typy redukcji
- Postacie redukcjonizmu
- Rodzaje redukcji jednorodnej
- Pierwsze prawo Keplera
- Uwagi ogólne
Kategoria jedności nauki
- Związki między dyscyplinami naukowymi
- Uwagi wstępne
- Kartezjusza mathesis universalisjako jedność metodologiczna nauki
- Leibniza scientia generalia racjonalistycznym modelem nauki
- Jedność nauki w Kole Wiedeńskim (Neurath)
- Model względności i jego konsekwencje. Epistemiczny charakter zmiany naukowej
- Zmiana i selekcja idei elementem zmiany dyscyplin
- Ewolucja dyscyplin a postęp Idea ewolucji kategorią kulturową
- Naukowa praktyka a brak jedności nauki
- Trzy pojęcia jedności nauki
- Typy możliwych twierdzeń
- Sukces celem badań naukowych
- Normatywność celów nauki
Bibliografia
Indeks nazwisk
Autor: Andrzej Zykubek
Ostatnia aktualizacja: 03.02.2017, godz. 20:59 - Andrzej Zykubek
Ostatnia aktualizacja: 03.02.2017, godz. 20:59 - Andrzej Zykubek